Giriş
Otomotiv, Türk ekonomisinin stratejik sektörlerinden biri durumunda. Hele ihracat boyutuyla baktığımızda Türkiye’nin can damarı diyebiliriz. Bugün dünyanın neredeyse her ülkesinde “Made in Turkey” damgalı araçlar dolaşıyor. Renault, Tofaş- Fiat , Hyundai, Toyota, Ford Otosan, Mercedes Benz, Honda, Isuzu, MAN burada büyük tesisleri olan, her yıl milyarlarca dolar satış gerçekleştiren devler.
Örneğin sadece Bursa’daki Oyak Renault fabrikasının 7 bine yakın yüksek eğitimli çalışanı var. Aralarında Bosch’un da bulunduğu irili ufaklı binlerce şirket dünya otomotiv endüstrisinin en hayati parçalarını burada üretiyor. Türk otomotiv şirketlerinin ihracatı 32 milyar doları aşıyor, bu rakam Türkiye’nin toplam ihracatının neredeyse yüzde 20’sine karşılık geliyor.
Türkiye her yönüyle çok önemli bir otomotiv ülkesi olarak görülüyor. Bu başarılar kolay elde edilmedi, yatırımcıların, işçilerin, mühendislerin, lojistik kuruluşlarının büyük katkısı var.
Başarının sürdürülebilir olması için iç pazarın da canlı olması gerekir. Döviz kurlarındaki artış, yükselen maliyetler, daralan kredi imkanları ve tüketicilerin alım gücündeki düşüş nedeniyle otomotiv pazarında olağanüstü bir daralma yaşandı.
Hükümet pazardaki erimeye karşı doğru bir hamleyle Özel Tüketim Vergisi’nde (ÖTV) 30 Haziran’a kadar süren indirime gitti. Bütün otomobil sektörünün beklentisi ve tahmini bu desteğin süreceği şeklindeydi ancak şu ana kadar uzatma haberi gelmedi.
ÖTV eski orana dönünce ekonomik ve orta sınıftaki araçların fiyatı ciddi şekilde yükseldi. Ortalama 100 bin TL olan bir modelin fiyatı neredeyse 12 bin TL arttı.
Ali Bilaloğlu, Berk Çağdaş, Haydar Yenigün, Ali Haydar Bozkurt gibi sektörün önde gelen isimleri ÖTV desteğinin sürmesinin ne kadar hayati olduğunu ortaya koyan açıklamalar yapıyorlar.
Ben ana şirket ve distribütörlerin yanı sıra birçok bayii ile de temasa geçtim. Durum onlar açısından sandığımızdan da sıkıntılı. Otomobil sormak için kapıdan içeri girenlerin sayısında ciddi düşüş yaşanmış. Türkiye’de bugün bir otomotiv bayisi açma maliyeti 10 ila 30 milyon dolar arasında değişiyor.
Önemli sayıda insan buralarda istihdam ediliyor. Satışlar daralırsa bu istihdamı korumak iyice zorlaşabilir. Önemli bir husus daha var. Türkiye büyüme potansiyeli olan ülke olarak görüldüğü için farklı otomotiv şirketlerinin radarında.
Fakat satışların bir yıl 700 bin, sonraki yıl 300 bin şeklinde dalgalanması iyi niyetle yatırım planı yapanların da kafasını karıştırır. Özetle, üreticiler, satıcılar, bayiiler, showroomlar sektörün ayakta kalabilmesi için en azından 30 Haziran tarihine kadar yürürlükte olan ÖTV teşvikinin devam etmesini bekliyorlar.
