Mümkün değil mi?

Şiddet sarmalı, ilişkilerde kendini farklı şekillerde gösteriyor. Direkt olarak fiziksel şiddetin yanı sıra, psikolojik ve ekonomik şiddetin varlığı da yadsınmıyor artık. Küçük aşk oyunlarıyla başlayan şiddet gösterileri, fark edilmeyip taviz verildikçe büyüyor ve bazen hiç istenmeyen bir şekilde sona eriyor. Oyuncu Fırat Tanış ile müzisyen İklim Tamkan’ın ayrılığından sonra, Tamkan şiddet gördüğüne dair açıklama yapmıştı. Tamkan, “Fırat Tanış’ın ayrılık sonrasında beni, ailemi ve yakınlarımı içine çektiği süregelen ağır psikolojik şiddet, tehdit, ısrarlı takip sarmalına karşı uzaklaştırma kararı almış bulunuyorum” demişti. Aralarındaki dava sürüyor. Fırat Tanış bu açıklamadan sonra iddiaları reddetmişti. Önceki gün de havalimanında kendisine bu konuları soran gazetecilere “Ayrılık yaşadık ama böyle bir şey olması mümkün değil” diye cevap verdi. Fırat Tanış psikolojik şiddet uyguladı mı, uygulamadı mı bilmiyorum. Konuyu onun kişiliğinden bağımsız olarak ele almak istiyorum. Aslında birçok erkek davranışlarının kadında psikolojik şiddet oluşturduğunun farkında değildir. Örneğin, “Onu giyme, buraya gitme, şununla görüşme” gibi, başta söylediğim aşk oyunlarına dahil olabilecek sözler psikolojik şiddettir. Kıskançlık gösterisi, sevginin ölçütü olamaz hiçbir zaman. Bir insanı kısıtlamaya kalkmak, yaşam biçimine müdahale etmek, kendi kurallarını dayatmak şiddettir elbette. “Bunları yapmazsan bu ilişki biter” demek de tehdidin dik alasıdır. Çatışma üzerine kurulan ilişkilerde de şiddet eksik olmaz. Ayrılıp barışmalar insanın ruhunu zedeler, güven duygusunu yok eder. Sonuç olarak bu da bir şiddettir ve bu tür ilişki yaşayanların acilen kurtulması gerekir. Yetişkin her insan kendi hayatının sınırlarını belirlemede özgürdür. Sevgilisi ya da eşi bile olsa bir başkasının buna karışmaya kalkması, yaşam hakkına müdahaledir. İlişkilerde karşılıklı rızanın olmadığı her durum problemdir. Fırat Tanış’a ya da onun gibi düşünen herkese bir kez daha sormak isterim. Gerçekten düşünün bakalım, “Böyle bir şey mümkün mü, değil mi?”

KİM BUNLAR?

Şiddete meyilli olanlar kimlerdir? Antisosyal kişilik sahibi olanlar, sosyopatlar, paranoyaklar ve elbette narsistler. Duygusal zorbalıkta narsistlerin üzerine yoktur. Bir narsistin yaptığı manipülasyon sizi “Beni sevdiği için yapıyor” diye düşündürtebilir. Ama bu tür insanlar sadece kendisini sever ve hayatındaki herkesi kontrol etmek ister. Mesela akşam yemeğe gidilecek yerin seçimi konusundan tutun da evdeki bir eşyanın durduğu yere kadar hemen her konuda kavga çıkarırlar. Başınıza tatsız bir olay geldiğinde, olayın failini değil sizi suçlarlar. Örneğin, bir arkadaşınız sizi hayal kırıklığına uğrattığında “Senin hatan, arkadaşlarını seçerken dikkat etseydin” diyebilir. Giyim şekliniz, arkadaşlarınıza davranışınız, yabancılarla iletişiminiz hep suçlama konusudur. Yanlış bir şey yaptığında “Sen böyle davranmasaydın ben de bunu yapmazdım”, “Beni üzmeseydin, bunlar olmazdı” diyebilirler. Oysa onun hatasıyla sizin davranışınızın arasında en ufak bir bağ bile yoktur. Kendilerini sizden daha yüksek bir seviyede tutarlar. Bir fikri paylaştığınızda, bir görüş ileri sürdüğünüzde bunun yanlış olduğunu kanıtlayana kadar pes etmezler. Arkadaşlarınızı veya ailenizi görmenizi engellerler. Çünkü kontrolcü insanlar, günlük hayatınızda başkaları olduğunda güç kaybeder. Telefonunuzu, sosyal medya hesaplarınızı kontrol ederler. Bir yere gittiğinizde görüntülü arayıp söylediğiniz yerde olup olmadığınızı görmek isterler. Aynı evin içinde örneğin bir odada yalnız bir şey yapmanızı bile istemezler. Sizin kişisel alanınıza saygı duymazlar ama kendileri sır dolu bir hayatın içinde yaşarlar. Size kendilerini hep en iyi sevgili ya da en iyi eş gibi lanse ederler. Ayrılmaya kalktığınızda “Benden daha iyi birini bulacağını mı sanıyorsun?” diyerek üste çıkmaya çalışırlar. Sizi de kötü bir eş ya da sevgili olduğunuza inandırırlar. Kimi zaman sizin yaptığınız hatalar hakkında konuşmayıp “Olur böyle şeyler, geçti bitti” derler. Ama bunun asıl sebebi bu hatanızı cebine atıp, ileride mutlaka bir koz olarak kullanmaktır. Kendisiyle ilgili bir konuda tartışma çıktığında işte bu kozu öne sürüp geri adım atmanızı sağlarlar. Maddi konularda sıkıntıya girdiğinizde yardımda bulunur ama bunu yine sizi kontrol etmek amacıyla yaparlar. Ona borçlu olduğunuzu hissettiğiniz sürece yaptıklarına daha hoşgörülü yaklaşacağınızı bilirler. Bu saydıklarımın hepsi aslında psikolojik şiddettir. Bir kez daha hatırlatayım, bunlara göz yumduğunuz sürece şiddetin dozu artacak ve bir gün mutlaka fiziksel müdahaleye dönüşecektir.