Giriş
“Artık her ülkenin bir ‘COVID–19 ile yaşama planı’ olmak zorunda.”
Prof. Dr. Esin Davutoğlu Şenol böyle dedi dün öğleden sonra yaptığımız görüşmede.
Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Şenol, şu önemli tespitte de bulundu: “Artık yeni bir boyuta geçtik ve Omicron’u ayrı bir pandemi olarak görmemiz gerek.”
VİRÜSÜN YAPISI DEĞİŞTİ
- Bağışıklık duvarının yavaş yavaş oluşmaya başladığı bir döneme denk geldiği için, bağışık kişilerde gerçekten daha hafif seyrediyor ama pandeminin başı bu.
- Omicron pandemisini ayrı bir pandemi gibi değerlendirmek lâzım çünkü bambaşka bir yapıya kavuşmuş, farklı bir soydan gelen bir virüsle karşı karşıyayız artık.
- Omicron; COVID-19’un bir mutasyonu ama Alfa’dan da, Delta’dan da çok farklı bir soy. Beta soyundan geliyor.
- Virüsün soyu şu bakımdan önemli; geliştirdiğimiz bağışıklık ya da yaptığımız aşı yeterince etkili olmayabiliyor. Şu anda karşımıza çıkan da, ‘atasoy’dan yani salgını başlatan soydan en çok ayrı düşen soy.
- Bir örnek vereyim… Mesela grip aşısının içine dört tane farklı tür koyuyoruz. Omicron’u da o türlerden biri gibi kabul etmek lâzım. Yani bağışıklık açısından farklı bir tür gibi ele almak lâzım.
BU SEFER TERS YAYILIM VAR
- Omicron, Güney Afrika’daki seyrinde bize şunu gösterdi. Güney Afrika, nüfusu genç bir ülke ve kırılgan nüfusunu daha önceki dalgalarda kaybetti. Yani pandeminin ikinci yılında, “Ölecekler ölsün” diyen topluluklarda ölenler ölmüş olduğu için gençlerde daha hafif seyrediyor. Konunun birinci boyutu ve Güney Afrika’da gördüğümüz bu.
- İkinci olarak, Omicron’un nasıl dağıldığını ve neler yaptığını izlediğimiz iki ülke İngiltere ve ABD (Amerika Birleşik Devletleri).
- İngiltere, risk grupları başta olmak üzere çok fazla aşılanmış bir toplum ama buna rağmen ölüm sayıları artıyor.
- Hastalık Omicron ile birlikte, genç nüfustan yaşlı nüfusa doğru kayıyor bu sefer. Daha önceki Delta, o dönemki sosyal kısıtlamalardan da ötürü, kırılgan ve riskli gruplardan gençlere doğru iniyordu.
- Şimdi ise hiçbir kısıtlama uygulamadığımız için önce aşılı olanlardan ve gençlerden başladı ve yukarı doğru tırmanıyor. Evinden çıkmayanlara ve yavaş yavaş çıkmaya başlayanlara doğru yayılıyor şimdi.
- Pozitif vakalar 50 yaşın üstüne doğru geldikçe kayıplar da artacaktır. Daha fazla kayıp görmeye başlayabiliriz.
ÇOCUKLAR
- ABD’de son dönemde ölümler çok arttı. Çocukların hastaneye yatışları da çok arttı.
- Omicron üç şey yapacak. Birincisi çok fazla bulaştığı için sistemleri krize sürükleyecek. Yani insanlar izolasyon ve karantina sebebiyle çalışamaz hâle geldikçe sistemleri kilitleyecek.
- İkincisi çocuklarda çok fazla hastaneye yatış olacak. Bunun nedeni de ‘krup’ dediğimiz ağır bronşiyolit benzeri bir tablo. Yani virüs bronşlarda çoğalıyor ama çocuklarda bu duruma tepki çok daha yüksek oluyor.
- Üçüncüsü de yukarı yaş gruplarına doğru çıktıkça, dediğim gibi, ölümlerde de artış olacak.
