Giriş
Evden çalışma sisteminin ağırlık kazandığı pandemi döneminde cep telefonu ve tablet gibi mobil cihazlarla etkileşim yüzde 100’ün üzerinde arttı. Son yapılan mobil kullanıcı analizlerine göre uyku dışında geçirilen tüm zamanlarda, özellikle telefondan neredeyse bir an bile ayrılamıyoruz. Geçen yıl her 13 dakikada bir telefona bakma ihtiyacı, pandemi sürecinde 5 dakikaya kadar indi. 14-30 yaş arası gençlerde bilinçsizce ve işlevsizce telefona bakma oranı da en az iki kat arttı.
Instagram çılgınları
Burada özellikle başta Instagram olmak üzere sosyal medya kullanımı ve oyunların etkisi büyük. Öyle ki Instagram’a kusursuz fotoğraf yükleme ve sevmedikleri kişilerin profilini sürekli kontrol etme stresi yaşayan milyonlarca kişi var. Ayrıca yüklediği fotoğraflar yeterince beğenilmediğinde bunalıma girenler de azımsanmayacak kadar yüksek. Özetle mobil cihazlar günlük hayatta yüzde 90’a yakın bir oranla sosyal medyaya girmek ve oyun oynamak için kullanılıyor.
Kendinizi sınayın
Bu haftaki yazımızda teknoloji bağımlılığından kurtulmak için son dönemlerde geliştirilen bazı dijital detoks yöntemlerini ele aldık. 15 dakika bile telefonunuzdan ayrı kaldığınızda kendinizi ciddi bir boşluktaymış gibi hissediyorsanız, sosyal medyada vakit geçirmek adına ailenizden, sevgilinizden ya da derslerinizden taviz varıyorsanız, şarjınız bittiğinde canınız yanıyorsa, yemek yemeği unutuyorsanız, denizden çıkar çıkmaz bile telefonunuza sarılıyorsanız, hatta hafızanızın zayıfladığını düşünüyorsanız siz de ‘teknoloji bağımlısı’ olmaya başlamışsınızdır demektir.
Kurtulmak için...
Uzmanlara göre, teknoloji bağımlılığı depresyon, sosyal fobi, ellerde uyuşukluk, halsizlik, gözlerde yanma, beden duruşunda bozukluk gibi birçok hastalığa neden olabiliyor. Bu tür bağımlılıklarla mücadele eden başta Amatem ve Yeşilay olmak üzere pek çok kuruluş var. Bağımlıktan kurtulmak ve hayatı normal akışında sürdürmek için sık sık dijital detoks yapmak gerekiyor. Peki bu nasıl oluyor ve ne kadar sürede sonuç alınabiliyor? Buna yönelik hazırlanan çeşitli mobil uygulamalar bile var. İşte bazı önerilerimiz...
Off The Grid
Bu mobil uygulama sert bir yaşam koçuna benziyor. Sizin belirlediğiniz bir süre boyunca telefonunuzu tamamen kilitleyen uygulama, size ulaşmaya çalışan arkadaşlarınıza da otomatik bir mesajla yanıt veriyor. Sadece önemli kişilere ulaşmanıza imkan sağlayan uygulamanın en önemli özelliği ise belirlediğiniz süre bitmeden telefonunuzu kullanmak istediğiniz taktirde, ceza olarak kredi kartınızdan belirli bir ücreti kesmesi.
Space
Arkasında nörolojik bilim ve yapay zeka olan Space uygulaması, hareketlerinizi izliyor ve nasıl bir akıllı telefon kullanıcısı olduğunuzu analiz ediyor. Ardından eğer bir uygulamayı uzun bir süre kullanırsanız devreye giriyor ve sizi kısa bir süreliğine ara vermeye davet eden bir mesaj gösteriyor. Böylece gerçekleştirdiğiniz kısa meditasyon görevleri sayesinde yeniden asıl işinize odaklanabiliyorsunuz.
Forest
Telefon bağımlılığının önüne çevre bilinciyle geçmeyi amaçlayan bir uygulama. Yarım saat boyunca telefona bakmadığınız zaman uygulama içerisinde bir ağacın kök salıp büyümesinini sağlıyorsunuz. Bunu günün belli saatlerinde alışkanlık haline getirirseniz bu ağaçlar büyük bir ormana dönüşüyor. Ancak eski alışkanlığınıza geri dönüp yine sık sık telefonunuzla meşgul olursanız, o ağaçlar tek tek kurumaya başlıyor.
Digitox
Bu uygulama da telefonunuzdaki diğer uygulamalarınıza istediğiniz an kullanım kısıtlaması getiriyor. Böylece sözkonusu uygulamalarda limiti aştığınız zaman uyarı alıyorsunuz. Haftada bir dijital alışkanlık durumunuzu raporlayan uygulama sayesinde, telefonunuzu özellikle hangi amaçlarla kullandığınız göz önüne seriliyor. Amaç sizi hırslandırıp gereksiz bağımlılıklardan kurtararak daha üretken olmanızı sağlamak.
Aloha Live
Sosyal medyanın karmaşasına bağımlı olmanızı engelleyecek bir uygulama da Aloha Live. Temel amacı, zor ve sıkıntılı zamanlarda kişiyi yalnız bırakmamak. Uygulamaya kayıt olan kullanıcılar, eğitimli dinleyiciler ile sohbet ederek dertlerini paylaşabiliyor. Uygulamanın en büyük özelliği profillerin gizli olması ve kişisel bilgilerin paylaşılmaması. Yani bir tanışma programı olmaması. Aloha Live’i n kurucusu Orkide Ercüment, “Pandemi dönemi istatistikleri bize, en çok konuşulan konunun yalnızlık ve bunun yarattığı can sıkıntısı, gençlerin bile hayattan sıkılması ve ne yapacağını bilememeleri gibi konular olduğunu gösterdi” dedi.
Bunları da unutmayın
- Bildirimler çoğu zaman birbiri ardına geldiği için büyük sıkıntı oluşturur. Bu da asıl işinize konsantre olmanıza engel olur. O nedenle bildirimlerinizi gizlemenizde fayda var.
- Yemeğe telefonla oturmayın. Araştırmalar, telefon sadece masa üstünde dursa bile, beynin yemekte değil, telefonun ışığında olduğunu gösteriyor.
- Dijital detoks için yatak odanızı telefonsuz bölge ilan etmek hayati önem taşıyor. Bu sayede uykuya çok daha erken ve sağlıklı dalabilirsiniz.
- Çalışırken ya da bir şey izlerken bir yandan da telefonu karıştırmaya çalışmak, beyni yoruyor. Bu yüzden çalıştığınız zamanlarda ya da bir şey izlediğinizde, beyninizi ve gözünüzü tek ekranla sınırlamakta büyük fayda var.
- Kullandığınız sosyal medya mecralarında, sizinle alakası olmayan ya da sizi mutlu etmeyen hiç bir şeyi takip etmemeniz faydanıza.
- Kitap okurken de telefonunuzu yanınıza almamalısınız. Dijital dünya zaten kitap okuma alışkanlığını iyice düşürdü.
