Giriş
Evlerde kaldığımız bu süreçte her boşlukta zaman geçirdiğimiz telefonlar başa bela olmaya başladı. Kimse kendini öyle görmese de teknoloji bağımlısı olmayan çok az kişi kaldı. Türkiye’de telefonla konuşma süresi 1 saat arttı. Mobil internet kullanımı da 7 saatten 10 saate çıktı. Her 5 kişiden biri 5 dakikada bir telefonuna bakar hale geldi. En çok zaman geçirilen platformlar ise Instagram, Youtube, Twitter, Tiktok ve güzelleştirme yani filtreleme uygulamaları.
Liseliler 2 saat
Uzmanlara göre, bu süreçte yaş kaç olursa olsun bağımlılık riski ciddi ölçüde arttı. Burada en büyük görev aile büyüklerine düşüyor. Çünkü anne ve baba her gün dijital detoks yaparsa hem kendini hem de çocuklarını frenleyebiliyor.
Bağımlılıktan kurtulmanın en etkili yollarından biri de haftalık internet kullanım çizelgeleri hazırlamak ve boş zamanlarda kitap okumak. Lise çağındaki bir gencin günde en fazla 2 saat, ilk öğretimdekilerin de 1 saat internet kullanması uygun görülüyor. Kimse bağımlı olduğunu kabul etmese de bazı belirtilere sahipseniz bu hastalığa yakalandınız demektir.
Nasıl anlaşılır?
- Yalnızca birkaç dakika diyerek saatler harcıyorsanız,
- Telefonunuzdan uzak kaldığınız zaman gergin ve boşluktaymış gibi hissediyorsanız,
- Ekran karşısında geçirdiğiniz zaman hakkında çevrenize yalan söylüyorsanız,
- İnsanlarla internet üzerinden konuşmayı yüz yüze konuşmaya tercih ediyorsanız,
- Uzun süre cihaz kullanmaktan dolayı fiziksel şikayetleriniz varsa,
- Gece geç saatlere kadar telefonla meşgul oluyorsanız,
- Gözde yanma, halsizlik, ellerde uyuşma, bedende bozulma gibi şikayetler başladıysa,
- Instagram’da gereksiz yere saatler geçiriyorsanız ‘teknoloji bağımlısı’ oldunuz demektir.
Siz hangi e-hastalığa yakalandınız?
İnsanları sosyal hayattan kopartarak duyarsızlaştıran bu bağımlılık, sürekli yeni hastalıkların oluşmasına yol açıyor. Örneğin; yıllar önce adı konan nomofobi, yani telefon bağımlılığı sorunu zamanla kendi içinde onlarca yeni hastalığı doğurdu. Uzmanlara göre, kişi kendini nasıl kontrol edeceğini öğrenirse, teknolojinin faydalarından daha çok yararlanıp zararlarını daha az yaşayabilir. İşte dönemin e-hastalıkları:
PHOTOLURKING: Sosyal medya araçları üzerinden başka kişilerin fotoğraflarına uzun süre bakmak ve bu davranışı sıklıkla tekrarlamak.
ACUTE SELFITIS: Kişinin kendi fotoğraflarını günde en az 5 kere çekmesi ve çektiği her fotoğrafı sosyal medyada paylaşması.
PHANTOM VIBRATION: Hayali titreşim sendromu olarak ifade edilen kavram, kişinin telefonu çalmadığı veya bildirim gelmediği halde öyle hissetiği durumları ifade ediyor.
WHATSAPPPITIS: Aşırı mesajlaşma yüzünden bileklerin ve ellerin kullanılmasından dolayı sinirlerin sıkışması sonucu uyuşma, bazen hareket edememeye kadar giden hastalık.
CRACKBERRY: Mailleri sürekli kontrol etme hastalığı.
PLAGOMANİ: Telefon şarjını sürekli yüksek olarak görme isteği anlamına gelir. Kişi şarjının aniden biteceğinden endişe eder ve yanında sürekli şarj aleti taşır.
FOMO: Anlık gelişmeleri takip edememek ve gelişmelerden uzak kalmak korkusudur.
SİBERHONDRİK: Hastalık durumlarında doktor muayenesi yerine internette tedavi yöntemlerini araştırma ve uygulama hastalığıdır. Bu kişiler ‘acaba gözümden kaçan bir belge ya da makale var mı’ diye günlerce, haftalarca tekrar tekrar araştırır.
MYSPACE TAKLİTÇİLİĞİ: Olmadığı biriymiş gibi sosyal medyada varlığını göstermek.
DİSMORFOFOBİ: Kusursuz görünme hastalığı. Bunlar estetik doktoruna giderek, Instagram’da yapabildikleri filtrelemeleri doktorlardan da talep edip bıçak altına yatabiliyor.
EGO SÖRFÜ: Kişinin kendisi hakkında yapılan paylaşımlar, beğeniler ve yorumları sürekli olarak takip etme ihtiyacı duyması ve kendi ismini sürekli olarak internette aratması.
Tekno turu
- Yerli teknoloji firması Ear Technic, kulağı taklit eden işitme cihazı geliştirdi. Kulak kepçesinin sunmuş olduğu sesleri temizleyen, çevre gürültülerini azaltan, yankıyı düzenleyen, önden ve arkadan gelen sesleri ayırt eden cihaz, kulağın doğal yapısından tam olarak faydalanabiliyor.
- Temas Global, organik gıda kurutma makinesi icad etti. Fareffect adlı cihaz, kurutma esnasında renk ve değerleri maksimum düzeyde koruyabiliyor. Cihaz elmadan karpuza, Trabzon hurmasından çileğe, peynirden mantara kadar her ürünü hiçbir kimyasal kullanmadan kurutabiliyor.
- Huawei, üzerindeki sensörleri sayesinde kullanıcının kalp atış hızını, nefes alış-veriş düzenini ve uyku sırasında kaç kez döndüğünü analiz edip raporlayan akıllı yastık geliştirdi.
