Giriş
Dijital dönüşüm konusunda kendilerini hızla yenileyen dolandırıcılar, öyle sahte hesaplar, mobil uygulamalar ve siteler kuruyorlar ki inceleme yapmadan anlayabilmek neredeyse mümkün değil. Profil resimlerinden gönderi sıklıklarına, takip-takipçi oranından beğeni, indirim sayısı ve yorumlara kadar her türlü göz boyamayı yapan sahtekarlar her gün yüzlerce kişiyi ağlarına düşürüyor ve tehditle para istiyorlar. Peki sahte hesaplar, platformlar ve siteler nasıl anlaşılır? İşte işin püf noktaları:
INSTAGRAM: Tanıdık bir kişi olsun ya da olmasın takip isteğini kabul ettiğiniz herkesin profilini inceleyin. Bunu yapmak için Instagram’ın sağ üst köşesindeki üç noktayı tıklamanız gerekiyor. Burada ‘bu hesap hakkında’ kısmı var. Orada kişinin platforma katılım tarihi yazar. Sahtekarlar sürekli kimlik değiştirdikleri için bu tür hesaplar da yeni olur.
Eğer bir hesap, bir yıldan erken bir zamanda açılmışsa büyük ihtimalle tehlikelidir. Burada ikinci bakılması gereken nokta ise, ‘hesabın bulunduğu konum’dur. Örneğin bir emlakçı platformundan İstanbul’daki kiralık evlere bakıyorsunuz ancak kişinin hesap açtığı konum Tanzanya. Bu büyük ihtimalle dolandırıcıdır.
KOPYA SİTELER: Tanınmış e-ticaret siteleri, bankalar, turizm ve bilet şirketleri gibi güven kazanmış markaların internet siteleri de birebir kopyalanıyor. Sahtekarlar, söz konusu sitelerden kopyaladıkları ilanlarla ve binlerce sahte üye profiliyle tüketicinin gözünü boyuyor. Hatta sahte site, arama motorlarında üst sıralarda yer alsın diye birçok ekstra sponsorlu ilan da veriyorlar. Sitenin güvenilir olup olmadığını adres çubuğunun en solunda yer alan kilit işaretinden anlayabilirsiniz.
Bu kilit, sitenin iletişim bilgilerinin ve güvenlik sertifikasının olduğunu ortaya koyar. Ayrıca ‘https://’ ibaresine ve sitenin adres uzantısına bakın, harfler yer değiştirmiş olabiliyor. Öte yandan eğer sitede bir ürün için abartılı bir indirim varsa orada yüksek ihtimal sahtelik söz konusudur.
MOBİL UYGULAMALAR: Dolandırıcılar kendi mobil uygulamalarını da hızla geliştirmeye devam ediyor. Özellikle popüler oyunlar, antivirüs programları, sağlık ve filtreleme uygulamaları sürekli taklit ediliyor. Burada kullanıcıları gizlice ücretli hizmetlere abone yapan truva atları kullanılıyor. Kullanıcılar bu hizmetlere bilerek değil, dikkatsizlik sonucu abone oluyorlar.
Uygulama indirilmeden önce altta yer alan geliştirici kısmına bakılmalı. Örneğin; FaceApp uygulamasında FaceApp Technology yazar. Burada alakasız bir isim varsa kesin sahtedir. Ayrıca indirilme sayıları, kullanıcı yorumları incelenmeli ve uygulamanın internet sitesine girip sağlaması yapılmalı.
TWITTER: Twitter’ın yeni sahibi Elon Musk’ın en hassas olduğu konu sahte hesaplar. Geçen ay bunları en kısa sürede kapatacakları açıklayan Musk, dün de twitter’a uzun süredir giriş ve paylaşım yapmayan 1.5 milyar hesabı sonlandıracağını ifade etti. Tabii bu süreç devam ederken milyonlarca dolandırıcı ve trol hesap burada cirit atmaya devam ediyor.
Dolandırıcılar Twitter’da özellikle markaları temsil ediyormuş gibi yaparak müşterileri kimlik avı sitelerine çekiyor. Örneğin, kullanıcı, bir markayı şikayet etti diyelim, bunu gören dolandırıcı anında marka temsilcisiymiş gibi yoruma cevap veriyor. Sonra ise ‘ayrıntılı bilgileri özelden anlatayım’ diyor ve orada vatandaşın ya kişisel bilgilerini ya da tuzak siteye girmesini istiyor.
Twitter’da sahte kullanıcı isimleri genelde sayılarla biter. Hesapları en fazla 1 yıllıktır. Tamamen sahte isim ya da nickname (lakap) kullanırlar. Kullanıcı adını Google’da arattığınızda karşınıza ya bir şey çıkmaz ya da sahtekar olduğu görülür.
TEKNO TURU
- Intouch, FIFA Dünya Kupası sürecinde taraftar mobil uygulaması ‘JAMAHEER’i hizmete sundu. Burada taraftarlar gelişmeleri anlık takip edebildiği gibi birbirleriyle iletişime geçebiliyor, fotoğraf ve video paylaşımları yapabiliyorlar.
- Fotoğraf düzenleme uygulaması LENSA (Lensa AI), bir süre önce getirmiş olduğu yapay zeka destekli Magic Avatars özelliği sayesinde popülaritesini katladı. Uygulama sadece kasımda 1.6 milyon indirmeye ulaştı.
- APPLE, katlanabilir MacBook ve iPad karışımı bir cihaz üzerinde çalışmaya başladı. 20 inçlik modelin 2027’de piyasaya çıkacağı öngörülüyor.
HAFTANIN OLAYI
HİDROJENLİ BİSİKLET
Fransa merkezli Pragma Industries, hidrojenle çalışan bisikleti Alpha Neo’yu tanıttı. 300 barlık basınca sahip hidrojen tankıyla gelen bisiklet tam dolum ile 150 km yol yapabiliyor. Deposu 2 dakikada dolabilen bisiklette ayrıca standart bir maksimum 350W güç getiren elektrik motoru da yer alıyor. 30 kg’lık bisiklette yerleşik LED aydınlatmalar da bulunuyor.
