Giriş
KAYGILARI YÖNETİYOR
Fiziksel yani gerçek ortamların sanal dünyada 3 boyutlu olarak taklit edilebildiği sanal gerçeklik (VR) teknolojisi turizm, eğitim, havacılık ve endüstri gibi alanlardan sonra artık tedavi amaçlı da kullanılmaya başlandı. Hasta bu yöntemle terapist ya da doktor eşliğinde günlük hayatta kaçındığı duruma kontrollü bir şekilde maruz kalarak kaygılarını ve korkularını yönetmeyi öğreniyor.
SÜREÇ HIZLANIYOR
Psikolog Danışman Dr. Feyza Çelen, fobilerin temelinde kaygılar olduğunu belirterek, “Kaygılar, uzmanların benimsediği birçok terapi ekolü tarafından farklı yollarla ele alınırken, son dönemde ‘VR’ gibi dijital uygulamalar, bu tedavilerin etkisini olumlu yönde hızlandırmakta. VR gözlüklerle girilen sanal ortamların içinde sorunlara yönelik simülasyon uygulamaları uzmanlar eşliğinde sunuluyor” dedi. Dr. Çelen, dijital terapi yöntemlerinin ağırlıklı olarak kullanıldığı alanları şöyle özetledi:
Sınav kaygısı: Bir çok gencin korkulu rüyası olan ‘sınav kaygısı’nın giderilmesinde sanal gerçeklik terapisi önemli rol oynuyor. Burada gerçek bir sınav simülasyonu yapılıyor. Yani gözetmen ve öğrenciler oluyor, kitapçıklar dağıtılıyor, sınav kuralları açıklanıyor. Bu sırada kişinin bedensel fonksiyonları izleniyor ve en çok kaygılanılan anlar neresiyle tespit ediliyor. Sonrasında ise bu tedirgin olunan anların defalarca deneyimlenerek rahatlama egzersizleriyle kontrol altına alınması sağlanıyor.
Asansör korkusu: Kapalı yerde kalma endişesi de denen bu durumda da yine sanal gerçeklik gözlüğü ciddi fayda sağlıyor. Kişi sanal ortamda asansör ya da MR cihazı gibi kapalı yere mazur bırakılıyor ve buraya defalarca girip çıkmaları isteniyor. Bu sayede sorunla baş edebilme becerileri kazandırılıyor. Bunlar yapılırken kişinin fiziksel tepkileri anlık incelenip ona göre ekstra tedavi yöntemleri uygulanıyor.
Uçak fobisi: Uçak fobisi ya da yükseklik korkusu... Bu tür sorunları olanlar yüksekliğe maruz kaldıklarında genelde titreme, terleme, yoğun kalp atışı ve ağız kuruluğu gibi durumlar yaşarlar. Yapılan terapide standart bir uçuşun tüm detayları yer alıyor. Yani 3 boyutlu olarak tam bir uçuş deneyimi yaşatılıyor. Sorunlu anlar keşfedilip ekstra terapilerle destekleniyor.
Kedi köpek korkusu: Sürekli karşılaştığımız kedi, köpek gibi hayvanlara karşı olan korku ve kaygı düzeyi yine sanal gerçeklik yöntemleriyle belirlenerek, uzman psikologlar eşliğinde tedaviye yardımcı oluyor. Bu sistem ileride artırılmış gerçeklik teknolojisiyle de uygulanabilir. Tabi terapiler tek seferde tamamlanmaz.
Vertigo: Öte yandan baş dönmesi olarak da adlandırılan Vertigo tedavisinde de sanal gerçeklikten yararlanılmaya başlandı. Prof. Dr. Ismet Bayramoğlu, yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullanmıştı: “Hasta, sanal gerçeklik gözlüğünü taktığında üç boyutlu bir dünyanın içine giriyor. Tıpkı bir oyun gibi, kademe kademe kendisine verilen denge egzersizlerini yapıyor. Burada amaç, gözdeki kasları hareket ettirerek, göz ve iç kulak arasındaki denge yollarını yeniden harekete geçirebilmek. Hasta gözlüğü taktığında dış uyaranları görmüyor ve konsantre olabiliyor.”
