Giriş
Açık kapanmıyor
Teknolojik israf, bir başka değişle keyfekeder cihaz harcamaları nedeniyle döviz açığı bir türlü toparlanamıyor. Ayrıca geri dönüşüm konusunda kullanıcıda bilinç oturmadığı için evler teknoloji çöplüğüne dönmüş durumda. Dünya genelinde e-atık dönüşümü yüzde 20’nin üzerindeyken Türkiye’de bu oran sadece yüzde 5 civarında. E-atıklar, kobalt, baryum, cıva gibi zararlı maddelerden oluştuğu için bu cihazları saklamanın insan sağlığına ve çevreye ciddi zararlar verdiğini de unutmamak gerekiyor.
Ne yapmalı?
Yapılması gereken tek şey yeni bir cihaza ihtiyacınız olup olmadığına karar vermeniz. Örneğin ‘telefonumun hafızası yetmiyor’, ‘video ve fotoğraflarım bulanık çıkıyor’, ‘işlemcisi çok yavaş’, ‘ekranım sürekli donuyor’ gibi şikayetleriniz varsa elbette yeni bir cihaz almanızın zamanı gelmiştir. Aynı şey 4K, 8K TV’ler, yüksek işlemcili oyun bilgisayarları ve profesyonel çizimlerin yapılabildiği üst düzey tabletler için de geçerli.
GB'lar da uçuyor
Kısacası telefondan tablete, TV’den bilgisayara kadar hemen her cihazda ‘almışken en iyisini, en pahalısını alayım’ mantığı yanlış. Ama ‘ben teknolojiden hiç anlamıyorum’ diyenlerdenseniz, hazırladığımız rehberi okumanızda büyük fayda var. Bu arada yine en önemli israf kalemlerinden birinin ise internet olduğunu belirtelim. Telefon bağımlılığı yüzünden gereksiz yere sosyal medyada vakit geçirildiği için de her gün milyonlarca GB havaya uçuyor.
Cep telefonu
Türkiye’de yılda 12 milyon adet sıfır cep telefonu satılıyor. Bunların 3 milyonu üst düzey yani 7 bin TL ve üzeri cihazlar. Ancak artık 1.500 TL’den başlayan giriş-orta segment bir telefonda bile RAM değeri 4 GB’a, kamera gücü 2’li donanıma çıktı. Parmak izi standart hale geldi. Bellekler 128 GB’a kadar ulaştı.
Donma problemi tarihe karıştı. ‘Peki onlarca marka var hangisini almalıyım?’ diyorsanız, model karşılaştırmaları yapacaksınız. Cihazlar arasında fiyatlar aynı ya da yakın ise RAM, işlemci gücü, kamera özellikleri, dahili bellek, yüz tanıma, parmak izi, yapay zeka gibi karşılaştırmalar yapmalısınız. Fiyatlara da tek bir siteden bakmayın. Aynı cihaz başka bir sitede çok daha ucuz olabiliyor.
Bilgisayar
Sadece ‘yazı yazıyorum’, ‘internete giriyorum’, ‘film izliyorum’, ‘görüntülü konuşmalar yapıyorum’ diyorsanız, bilgisayara 5 bin TL’den fazla para harcamanız anlamsız. Yani israf. Zaten yeni nesil orta segment bilgisayarlar üst düzey oyunlar oynamadıktan sonra sizi yarı yolda bırakmaz.
Eğer ‘mobil değilim evden çalışıyorum’ diyorsanız aynı fiyata dizüstünden çok daha güçlü masaüstü bilgisayar tercih edebilirsiniz. İşletim sisteminin Windows 10 olması cihazınızın daha verimli çalışmasını sağlar. Diğer bakacağınız özellik işlemci. Burada Intel i3, i5 ve AMD önemli.
Tablet
Tablet alırken de önceliğiniz en az 4 GB RAM, 64 GB dahili bellek ve ortalama 4000 mAh batarya olsun. Çok fazla Android tablet üreticisi olduğu için güvendiğiniz markalar dışında asla cihaz satın almayın. Burada sektörün asıl dinamosu iPad’lerdir. Bu cihazların yenileri çıktığında önceki modellerin fiyatları ciddi ölçüde düşüyor.
İyi bir pazar araştırmasıyla uygun fiyata güzel bir iPad satın alabilirsiniz. Sıfır iPad fiyatları yine de pahalı geliyorsa bu ürünlerin sıfırlanmış yani tamamen yenilenmiş sertifikalı ikinci el modellerini de tercih edebilirsiniz. İkinci el olmasına rağmen tamamen yenilenmiş bu cihazlara çok daha düşük fiyata sahip olabilirsiniz.
Televizyon
- Günümüzde TV’lerin büyük kısmı ‘smart’ yani akıllı TV özelliği taşıyor. Yani internete giriyor. TV alırken odanızın büyüklüğünü ve sizin TV’ye olan izleme uzaklığınızı göz önünde bulundurmanız gerekiyor. Yani odanız ufaksa dev ekran, hem gözü rahatsız eder hem de ekstra ödediğiniz para israf olur.
- Ayrıca bu cihazlar smart olmayanlara göre en az iki kat daha pahalı. 1.500 TL’ye normal bir ince ekran TV alıp bunu smart’a çevirebilirsiniz. Bunun için ortalama 300 TL’ye bir TV box almanız yeterli. Ayrıca artık 8K TV’ler de Türkiye’de satılmaya başlandı. Fiyatları ise 30 bin TL’den başlıyor. Daha 4K yayın yapan pek fazla içerik yokken 8K TV almak mantıklı değil.
