Giriş
“Türküm doğruyum, çalışkanım...” diye başlayan ve her sabah ilköğretim okullarında okutulan ‘Andımız’, 1933 yılında dönemin Milli Eğitim Bakanı Reşit Galip tarafından hazırlandı ve uygulamaya konuldu. Daha sonra askeri vesayet dönemlerinde (1972 ve 1997 yılında) çeşitli değişikliklere uğrayarak bugünkü halini aldı. 2013 yılında Hükümet, bu metni hak ve özgürlüklere aykırı bularak, Andımızın okullarda okunmasına son verdi.
Bunun üzerine, Türk Eğitim-Sen, iptal davası açtı. Danıştay 8. Dairesi, başvuruyu kabul ederek 2018 yılında ‘Andımız’ın okullarda okunmasına karar verdi. Hükümet bu karara uymadı. ‘Ant’ 2013’ten bu yana okunmuyor. Milli Eğitim Bakanlığı, Danıştay’ın “Okunsun” şeklindeki kararının iptali için harekete geçti.
Danıştay Daireleri Kurulu, Mart 2021’de bakanlığın itirazını kabul etti. Böylece Danıştay 8. Dairesi’nin “Ant okunsun” kararı yürürlükten kalktı. Eğitim Bakanlığı’nın talebi ile andımızın okullarda okunmaması kararı kesinleşmiş oldu.
Neler söylendi?
2013 yılında ‘Andımız’ın okunmasına son veren kararı alan, hükümetin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’dı. 8 Ekim 2013 tarihindeki konuşmasında, kaldırılma gerekçesini şöyle açıkladı: “Her gün doğruyum diyerek doğru, her gün çalışkanım diyerek de çalışkan olunmaz. ‘Andımız’ olarak bilinen metnin yazarı son derece tartışmalı bir isim olan Reşit Galip’ti. Reşit Galip, Türkçe ezan zulmünün mimarlarındandır.
Aynı Reşit Galip insanları kafa taslarına göre sınıflandıran sözüm ona bir bilim insanıydı. ‘Ant’ uygulamasının cumhuriyetimizle uzaktan yakından ilgisi yoktur. CHP ve MHP bu uygulamanın tarihini bilmedikleri için kestirmeden bir istismar kampanyası başlatıp milleti yanıltma yoluna gidiyorlar. 30’larda Hitler ve Stalin gibi toplumu formatlamak için bu tür uygulamalar yapılıyordu.
Dünyanın hiçbir gelişmiş ülkesinde çocukların içtimaya dizildiği, ırkçı sloganlar okunan metinler göremezsiniz. Gitsinler okusunlar anlattıklarımın daha detayını görecekler.
Uygulamanın cumhuriyetin kuruluş felsefesiyle ilişkisi olmadığını görecekler, istismar siyasetini görecekler.” 2018 yılında Türk Eğitim-Sen’in itirazı sonucu “Okunmayacak” kararı iptal edilince tartışma yeniden alevlendi. Bunun üzerine dönemin cumhurbaşkanı Erdoğan görüşlerini bir kez daha tekrar etti. 3 Kasım 2018’deki bir gençlik toplantısında ‘Andımız’la ilgili değerlendirmesi şöyleydi:
“Metne baktığın zaman, bu metin içerik itibarıyla bu milletin kendisini, bu milletin kültür, medeniyet anlayışını ortaya koyan bir metin değil. Kimse Türklüğünü inkar etmiyor ki? Ama Türkçülük yapmıyor. Ben Türküm ama Türkçü değilim. İslam ırkçılığı reddediyor, ırkı reddetmiyor.”
Bu konu tartışılırken CHP ve MHP ilk günden beri ‘Andımız’ın okutulmasını savundu. Hükümete ağır eleştirilerde bulundular, cumhuriyet değerlerine aykırı davrandığını belirttiler. Özellikle Devlet Bahçeli, önceki gün kararın kesinleşmesinin ardından “Bu pimi çekilmiş bir el bombasıdır” benzetmesinde bulundu.
AK Parti yönetimi, şu ana kadar herhangi bir açıklamada bulunmadı. Bakalım kriz nasıl çözülecek?
