Van’dan izlenimler

Van Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Necdet Takva, kente ilişkin rakamlar vererek başladı konuşmasına.

Van’da yaş ortalaması 20, Türkiye ortalaması 37. Kişi başına yıllık gelir Türkiye’de 10 bin doların üstünde, Van da 3 bin 500 dolar. Van’da nüfusun yüzde 65’i gençlerden oluşuyor.

Türkiye’nin eğitim ortalaması 7 yıl, Van’da ise eğitim okul öncesi düzeyde.

Çaresiz, eğitimsiz bir kentin gençliğinin her türlü tehlikeye açık olduğunu görmek mümkün.

PODEM’in düzenlediği “Barış için bölgesel kalkınma” konulu toplantı için Van’dayız. Kentin iş insanlarıyla, ekonomiyi, çözüm ve barış imkanlarını konuşuyoruz.

İş insanlarının katkısının neler olabileceği açısından, sorunlar ve eleştirileri dinliyoruz.

Birlik ve kimlik

Söylenenleri birkaç noktada toparlayabiliriz:

1) Türkiye'nin geleceğinin belirleneceği günlerden geçiyoruz. Bizim hiçbir şeyden haberimiz yok. Kimse yeni anayasa çalışmaları için fikrimizi merak etmiyor. Kürtler olarak, Türkiye’nin bölünmez bütünlüğünden yanayız. Bayrağa saygılıyız. Ancak kimliğimiz ve anadilimiz bizim için kutsaldır.

2) Teşvikler bugüne kadar Batı’da yaşayanlara, yatırımlarını Batı’ya yapanlara verildi. Bölge insanı bunun dışında bırakıldı. Teşvik alanlar, bölgeye uzak oldukları için, güvenliği gerekçe göstererek, bölgeye yatırımdan uzak durdu.

3) Bölgenin iki ekonomik gücü hayvancılık ve sınır ticareti. Ancak merkezi devlet, onca çağrıya rağmen bu alanlara gereken ilgiyi ve kolaylığı sağlamıyor.

Çalışanlar, önlerine çıkan bürokratik engellerden yıldıklarını ifade ettiler. 1994’te getirilen sınırlamalar yüzünden sınır ticareti durmuş vaziyette.

Ülkenin en önemli çayır meralarının bölgede bulunduğunu söyleyen iş insanları, hayvancılık açısından temel yatırımlarının bölgeye değil Batı’ya yapıldığını vurguladılar.

Öfke ve umut

Konu her seferinde dönüp dolaşıp, çözüm sürecine ve Kürt meselesine geldi. Devletin güvenlikçi siyasetinin kalıcı çözüm üretemeyeceğini söyleyen iş insanları, yeniden müzakere ve diyalog imkanlarının yaratılmasından yana ısrarlı açıklamalarda bulundular.

Güvenlik sorunu ve çatışma ortamı nedeniyle, ekonominin daha da geriye gittiğine, bu nedenle dışarıdan yatırım gelmediği gibi, bir çok yatırım yapacak insanın bölgeyi terk ettiğine dikkat çekildi.

Özetle; yerlerin buz tuttuğu Van’da dinlediğimiz iş insanları, devletle PKK arasında bir sıkışmışlık yaşıyor. Bu aslında bütün bölgenin havasını yansıtıyor. Hendek sürecinde esas tepki “örgüt”eydi.

Şimdi bu öfke çözümsüzlük nedeniyle devlete yöneliyor, diyorlar. Öfke var, tepki var.. Umudu yaşatmak istiyorlar.