Giriş
Kardiyoloji Uzmanı Dr. Asil İşçi anlatıyor.
İLAÇLAR TANSİYONU YÜKSELTİR Mİ?
Evet, bazı ilaçlar tansiyon fırlamalarına neden olabilir. Özellikle hipertansiyon hastaları şu ilaçlara karşı dikkatli olmalı:
- Soğuk algınlığı tedavisinde kullanılan ilaçların bazıları,
- Kortizon içeren ilaçlar,
- Bazı ağrı kesiciler,
- Depresyon ilaçlarının bir kısmı,
- Burun açıcı spreyler,
- Aktif maddesi sibutramin olan iştah kesici zayıflama hapları.
BİTKİSEL ÜRÜNLERİN ETKİSİ VAR MI?
Şifa niyetine içilen bazı bitkiler hipertansiyon nedeni olabiliyor. Örneğin efedra (Afrika, Avrupa ve Asya çöllerinde yetişen bir çalı bitkisi) içeren “şifalı bitkiler” ve zayıflama ilaçlarının içine yasa dışı olarak yerleştirilen bazı maddeler tansiyonu ciddi biçimde artırabiliyor.
DOĞUM KONTROL HAPLARI HİPERTANSİYON NEDENİ Mİ?
Amerika’da yapılan bir araştırmada 68 bin 297 hemşire 4 yıl süreyle takip edildi. Bu çalışmada doğum kontrol hapı kullanmanın hipertansiyon riskini artırdığı gösterildi. Doğum kontrol hapı kullananlar tansiyon risklerini kullanmayanlara göre 2-3 misli artırıyorlar. Bu risk artışı hap kullanımına başladıktan sonraki ilk birkaç ayda da birkaç yılda da başlayabiliyor. Zaten tansiyon yüksekliği bilinen bir kadının kombine doğum kontrol hapı almasının da tansiyonu olumsuz yönde etkilediği gösterilmiş. Bir tek progesteron içeren doğum kontrol hapları tansiyonu olumsuz etkilemiyor ancak genelde tansiyonlu hastaların doğum kontrolü için alternatif bir yola yönelmesi daha doğru olur.
HİPERTANSİYON HASTALARININ KAHVE İÇMESİNDE SAKINCA VAR MI?
Kahvenin içeriğindeki kafeinden dolayı tansiyonu yükselttiğine dair bir genel düşünce var. Ancak bu konuda yapılan bilimsel nitelikte klinik çalışmalar tam bir çelişki ortaya koyuyor. Bazı çalışmalarda kan basıncında hafif bir yükselme bildirilirken, bazılarında herhangi bir değişikliğe yol açmadığı rapor ediliyor. Hatta bazı çalışmalarda içeriğindeki polifenolleren dolayı tansiyonun düştüğü gözlenmiş. O yüzden bir genelleme yapmak mümkün değil. Eğer kahve içtikten sonra çarpıntı ve gerginliğiniz oluyorsa kahveden uzak durmak en iyisi.
ANNE VE BABASI YÜKSEK TANSİYON HASTASI OLAN BİRİNDE TANSİYON RİSKİ NEDİR?
Ebeveynlerinde hipertansiyon hastalığı olan bir kişinin hipertansiyon hastalığı gelişme riski topluma göre daha yüksek seviyede. Ancak bu genlerle doğan insanlarda kesin hipertansiyon hastalığı oluşacağı anlamına gelmiyor. Esas olan bizim yaşam şeklimiz. Hastalarıma hep söylediğim benzetmeyi burada da belirtmek istiyorum. Genetik dolu bir silahtır, ancak tetiği çeken çevresel faktörlerdir.
BİRDENBİRE YÜKSELİRSE İLK MÜDAHALE NASIL OLMALI?
- Tansiyonunuzun birdenbire yükseldiği durumlarda paniğe kapılmayın. Birbirini izleyen dakikalarda ve sık aralıklarla tansiyon ölçümü yapmayın. İstirahat edin ve rahatlamaya çalışın.
- Eğer tansiyonu zaten yüksek olan biriyseniz doktorunuzun önerdiği “hızlı etkili” dil altı ilaçlardan birinden faydalanın.
- Bu tür tansiyon yükselmeleri sık sık tekrarladığında ise arka planında yeni gelişen bir problem olabileceğini düşünerek doktorunuzdan yardım isteyin.
3 EVRESİ VAR
PREHİPERTANSİYON: Tansiyon öncesi dönemdir. Büyük tansiyon 120-139, küçük tansiyon 80-89 arasındadır.
EVRE 1 HİPERTANSİYON: Büyük tansiyon 140-159, küçük tansiyon 90-99 arasındadır.
EVRE 2 HİPERTANSİYON: Büyük tansiyon 160 ve üzeri, küçük tansiyon 100 ve üzerindeki değerlerdedir.
GÜVENLİ ÖLÇÜM NASIL YAPILIR?
- Sabah uyandıktan hemen sonra yapılan ölçümler genelde biraz yüksek çıkabilir. Bir-iki saat sonraki ölçümler daha güvenlidir.
- İdrar kesesi dolu ve idrar boşaltma sıkıntısı içindeyken yapılan ölçümler yüksek çıkabilir.
- Sakin ve dinlenirken yapılan ölçümler daha güvenlidir. Yarım saat dinlendikten sonra ölçüm yapın.
- Endişeli, telaşlı, panik halinde ya da öfkeliyken yapılan ölçümlerin beklenenden yüksek çıkabileceği aklınızda olsun.
- Bazı ağrı kesicilerin kullanımı kan basıncında 10 mmHg kadar bir artışa yol açabilir.
- Günde 2 kez ölçüm yapacaksanız sabah ve akşam saatlerini tercih edin. Sabah ölçümlerinin akşam ölçümlerinden biraz daha yüksek çıkabileceğini de bir kenara not edin.
- Soğuk ortamda yapılan ölçümlerin de beklenenden yüksek çıkabileceğini bilin.
- Elektronik bir alet kullanıyorsanız pilinin zayıflayıp zayıflamadığını dikkatle izleyin.
- Ölçümü daima oturur durumda, kolunuzu kalp hizasında tutarak yapın.
- Ölçüm esnasında konuşmayın, sigara içmeyin, bir şey yemeyin.
