Giriş
Anne adaylarının en çok merak ettiği sorulardan biri COVID-19 aşısının güvenli olup olmadığı. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Zehra Neşe Kavak, “Aşı gebeliğe zarar vermez ve düşüğe neden olmaz. Tam tersine COVID-19 erken doğum riskini tetikler” diyor.
HAMİLELİK DÖNEMİ KIŞ AYLARINA DENK GELEN ANNE ADAYLARINDA HANGİ HASTALIKLAR GÖRÜLEBİLİR?
Sonbahar ve kış aylarında kapalı yerlerin yeterince havalandırılmaması ve kapalı mekanlarda daha uzun süre kalınması, soğuk nedeniyle vücut direncinin düşmesi gibi nedenlerle virüs ve bakterilere daha fazla maruz kalıyoruz. Bu durum anne adayları açısından daha fazla risk oluşmasına neden oluyor. Kış aylarında hamilelerde grip, nezle, soğuk algınlığı gibi üst solunum yolu (burun, sinüsler, yutak ve gırtlak) enfeksiyonları riski artıyor. Ayrıca tonsilit, sinüzit, faranjit, orta kulak iltihabı gibi kış hastalıkları da görülebiliyor.
HAMİLELER GRİP VE KORONA AŞISI OLMALI MI?
Hamilelikte COVID-19 çok daha ağır seyrediyor. Hamilelikte bağışıklık sistemi zayıflıyor, kan pıhtılaşmasına doğru bir eğilim oluyor. COVID-19’a yakalanan hamilelerin bu hastalığı daha ağır geçirdiğini net bir şekilde görüyoruz. Anne adayları hiç düşünmeden, tüm dünyada uygulanan ve Sağlık Bakanlığı’nın uygun gördüğü programda aşılarını yaptırmalı. COVID-19 aşısı gebeliğe zarar vermez ve düşüğe neden olmaz; tam tersine COVID-19 erken doğum riskini tetikler. Aynı şekilde hamileler üst solunum yolu enfeksiyonlarına yakalanırsa komplikasyon görülme riski artar. Ayrıca hamileliğin son dönemlerinde gribe yakalanan bir anne adayının, doğum sonrasında hastalığını bebeğine geçirme riski olabilir. Grip aşısını da mutlaka yaptırmalarını öneriyoruz. Canlı virüs içermeyen, hamilelikte ve emzirme döneminde kullanılabilen grip aşısı, sadece anne adayını değil bebeğe geçerek yaşamının ilk aylarında bebeği de gribe karşı korur.
GEBELER NEZLE, GRİP VE KORONADAN KORUNMAK İÇİN NELER YAPABİLİR?
Her şeyden önce grip ve COVID-19 aşılarını yaptırsınlar. Öte yandan bu tür viral enfeksiyonlar havadan damlacık yoluyla ya da ortak kullanılan eşyalara temasla bulaştığından gebeler soğuk kış aylarında kapalı ve kalabalık ortamlardan uzak dursunlar. Düzenli uyumaya, sağlıklı beslenerek vücut dirençlerini güçlü tutmaya özen göstersinler. Tabii ki maske, mesafe ve hijyen kurallarına çok sıkı bir şekilde uysunlar, ellerini sık sık yıkamayı ihmal etmesinler.
NEZLE VE GRİP OLURLARSA NE YAPSINLAR?
Nezle ve soğuk algınlığı gibi enfeksiyonlar hamilelikte bebek açısından bir risk oluşturmaz. Hapşırmak ve öksürmek de bebeğe zarar vermez. Ancak bu tür hastalıklar nadir de olsa zatürree (pnömoni) gibi ciddi bir komplikasyona dönüşebilir. Bu riske karşı uyanık olmaları, belirtileri ve şikayetleri çok ciddi takip etmeleri gerekir. Özellikle ateşin yükselmesi, öksürüğün şiddetinin artması durumunda mutlaka doktora gidilmeli ve tedaviye başlanmalı.
C VİTAMİNİYLE BAĞIŞIKLIĞINIZI GÜÇLENDİRİN
Hamilelik dönemi kış aylarına denk gelen anne adayları, düzenli ve dengeli şekilde sebze ve meyve tüketmeli. Böylece bağışıklık sistemini güçlendirerek, bulaşıcı hastalıklara karşı savunma güçlerini artırırlar. Özellikle C vitamini yönünden zengin portakal, mandalina, greyfurt ve kivi gibi meyveleri gaz sorunu olmaması için yatmadan önce değil ara öğün olarak tüketsinler. Aynı şekilde ıspanak, karnabahar, maydanoz ve yeşil biber gibi C vitamini açısından zengin sebzelere de sofralarında yer vermelerinde fayda var.
MAGNEZYUM EKSİKLİĞİNE DİKKAT
Gebelik döneminde gece uykusuzluklarına, hamilelik kramplarına karşı magnezyum öneriyoruz. Magnezyum bebeğin nörolojik ve sinir sisteminin gelişmesi için de önemli birelement. Ispanak, kabak, balık, yeşil fasulye, avokado, muz, ay çekirdeği, kaju gibi gıdalar magnezyum açısından zengindir. Ayrıca doktorunuzun kontrolünde kürler şeklinde de magnezyum alabilirsiniz.
D VİTAMİNİ VE FOLİK ASİT ŞART
Yaşadığımız ülke güneşli bir ülke olmasına rağmen maalesef Türk toplumunda özellikle D vitamini seviyesi çok düşük. Hamilelik boyunca D vitamini takviyesi almakta fayda var. Tüm bilimsel yayınlar, D vitamininin COVID-19’a karşı da etkili olduğunu da gösteriyor. D vitaminini özellikle K vitaminiyle kombine olarak kullanılabilir. Yanı sıra çinko, folik asit öneriyoruz. Selenyum, A, B, B12, D ve E gibi vitamin ve mineraller de bağışıklık sistemini güçlendirir; bunları anne adayları doktor kontrolünde gerekli ölçülerde alarak bağışıklık sistemlerini güçlü tutabilirler.
SENTETİK GİYSİLER GİYMEYİN
Kış aylarında daha fazla ısıtacağını düşünerek polyester, sentetik ve naylon giysiler değil; yünlü, pamuklu ve yumuşak giysiler tercih edin. Ayrıca aşırı terlememek için tek parça kalın kıyafetler yerine, kat kat giyinerek ihtiyaç duyduğunuzda ortama göre üzerinizdeki kıyafetleri azaltın.
- Kalabalık olmayan saatlerde her gün 1 saat açık havada yürümeye çalışın.
- Nezle ve grip gibi hastalıklar damlacık yoluyla bulaştığı için kış aylarında kapalı ve kalabalık ortamlarda bulunmaktan kaçının. Evde bile olsanız ara sıra pencereleri açarak ortamı havalandırın.
- Hem gribal enfeksiyonlara hem de COVID-19 riskine karşı kesinlikle tokalaşmaktan ve öpüşmekten kaçının.
- Evde kalorifer ya da soba nedeniyle havanın kurumaması için çaydanlık, nemli bez kullanarak havayı nemlendirmeye özen gösterin.
- Günde 2 litre su içmeyi ihmal etmeyin.
- Ayakkabı seçimine dikkat edin. Özellikle karlı havalarda kaymamak için düz ve topuksuz, kaymayan tabanlı ayakkabılar tercih edin.
