Hiç şikayetiniz olmasa da ara ara tansiyonunuzu ölçün

Kardiyoloji Uzmanı Doktor Asil İşçi anlatıyor.

SPOR YAPARKEN TANSİYONUN YÜKSELMESİ  NORMAL Mİ?

Sağlıklı bir kalp-damar sistemimiz varsa spor yaparken kalp hızımız artar ve büyük tansiyonumuz yükselir. Fakat spor yaparken tansiyon düşüklüğü, bayılacak gibi olma gibi bir durum yaşıyorsanız zaman kaybetmeden bir kalp doktoruna muayene olmanız gerekli.

TANSİYON HASTASI OLUP OLMADIĞIMIZI NASIL ANLAYABİLİRİZ?

Yüksek tansiyon hastalığı maalesef çok silik belirtiler gösteriyor. Ensede ağrı, baş dönmesi, kulak çınlaması, gerginlik hissi gibi belirtiler verebiliyor. Hipertansiyonun silik belirtileri yüzünden tanı oranları da düşük oluyor. Birçok hipertansiyonlu hasta hiç tanı almadan yaşamaya devam ediyor. Ülkemizde hipertansiyondan haberdar olma oranlarında eskiye göre bir miktar düzelme var. Fakat yine de hipertansiyonu olan hastalarının ancak yüzde 55’i, tansiyonunun yüksek olduğunu biliyor. Yani her 100 hipertansiyonlu vatandaşımızın 45’i tansiyonunun yüksek olduğunun farkında dahi değil. Bu oran erkeklerde, kadınlara göre daha da kötü; erkelerin yüzde 59’u, kadınların ise yüzde 33’ü hipertansiyon hastası olduğundan haberdar değil. O yüzden belli aralıklarla tansiyon ölçümü yapmamız gerekiyor.

TANSİYON İLAÇSIZ DÜŞÜRÜLÜR MÜ?

Çoğu zaman yaşam tarzınızdaki yanlışları düzeltmeniz tansiyonunuzu kontrol altına almayı sağlıyor. Kısacası genetik mirasınız sizi tansiyonlu yapsa bile düzgün yaşayan biri olmaya karar vererek ufak tefek kan basıncı yükselmelerinin hipertansiyona dönüşmesini engellemeniz mümkün. Tabii ki tehdit ciddi olduğunda önleyici tedbirleri biraz daha sıkılaştırmanız, gerekiyorsa ilaç kullanmanız lazım.

YAŞAM BİÇİMİNDE NE TÜR DEĞİŞİKLİKLER YAPILABİLİR?

Aslında bu değişimleri hayata geçirmek hiç de zor değil.

• Fazla kilolarınızı yavaş yavaş verin.
• Sofradan tuzluğu kaldırın. Tuz eklendiği bilinen konserve, salamura, turşu, füme, hazır çorba, tuzlama gibi gıdalardan uzak durun.
• Sebze-meyve ağırlıklı beslenip potasyum zengini yiyeceklere öncelik verin. Tercihlerinizi muz, kayısı, domates ve portakaldan yana kullanın. Ara öğünlerde kuru kayısı atıştırın.
• Magnezyumdan zengin yiyeceklere ağırlık verin. Fındık, bezelye ve fasulye magnezyumdan zengin.
• Kalsiyum deposu sütü, peyniri, yoğurdu unutmayın.
• Omega-3’ten zengin bir beslenme planı yapın. Bunun için balık yemeniz ya da omega-3 kapsülleri kullanmanız çoğu zaman yeterli.
• Uykusuz kalmamaya çalışın, stresten uzak durun. Hayatın keyifli, huzurlu, coşkulu taraflarına odaklanmanız da önemli.
• Sigara ve alkol için herhangi bir şey söylemeye gerek yok. Sigara ve alkolden mutlaka uzak durun.
• Hareket edin. 100 yıl önce insanlar günde 10 km kadar yürürken günümüzde bu rakam 800 metreye kadar düştü. Buna bağlı olarak daha fazla yağlandık, kalp damar hastalıklarımız daha da çoğaldı. O yüzden günde en azından 15-20 dakika hafif tempoda yürüyüş yapmak bile sağlımız için çok fayda sağlar. Araştırmalar düzenli egzersizin hafif ve orta derecede hipertansiyonda kan basıncını ortalama 10 mmHg düşürdüğünü gösteriyor. Bu miktar kan basıncı ilaçları ile elde edilen etki ile benzer. Egzersizin uzun dönemde sağladığı faydalar ise sayılmayacak kadar fazla.

BUNLARDAN UZAK DURUN

1) SİGARA: Bir sigara içiminden itibaren ilk 10 dakikada tansiyon yükselmeye başlar, sigara içimi bittikten sonra bir süre daha yükselmeye devam eder. Eğer sigara içimi devamlıysa tansiyon sürekli yüksek seyreder.

2) MEYAN KÖKÜ: Meyan kökü ülkemizde Ege ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde üretilen bir bitki. Köklerindeki tatlı bileşiklerden dolayı şerbet olarak tüketimi yapılıyor. Meyan kökünde bulunan ‘glikrizin’ denilen bir madde vücutta kortizol hormonu üretimini artırıyor. Bu yüzden tansiyon yüksekliğine sebep olduğu için yüksek tansiyon hastalarının meyan kökü tüketmesi doğru değil.

3) ŞEKERLİ BESİNLER: Yediğimiz her şekerli gıdadan sonra bedenimizde insülin denilen bir hormon salgılanır. Bu hormon yüksek olduğu sürece yağlanmamız, özellikle göbek çevresindeki yağlanmamız artıyor. Yağ dokumuz arttığı sürece de tansiyonumuz yüksek olmaya daha meyilli oluyor. Yüksek tansiyon hastaları, kan insülin miktarını çok artıran şekerli gıdalardan, pasta, meşrubat gibi hazır gıdalardan uzak durmalı.

4) SAUNA: Sağlıklı insanlar için oldukça faydalı, ciddi bir detoks yapma şansı veriyor. Ancak hipertansiyon hastalarında yüksek sıcaklık, aşırı terleme sıvı kayıplarına ve ciddi tansiyon dengesizliklerine neden olabiliyor. O yüzden yüksek tansiyonunuz varsa saunalardan uzak durmanız daha mantıklı.

TANSİYON NEDEN ANİDEN YÜKSELİR?

• Tansiyon ilaçlarının bırakılması,
• Yoğun stres,
• Aşırı yağlı ve tuzlu yemek,
• Uykusuzluk,
• Bazı ağrı kesicilerin yoğun kullanılması,
• Alkol ve uyarı madde kullanımı gibi birçok sebep tansiyonda ani yükseklik yapabilir.