Giriş
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Ali Gürsoy anlatıyor:
MİYOM NEDİR?
Miyomlar, rahim düz kas dokusundan kaynaklanan ve doğurganlık çağındaki kadınların rahminde görülen iyi huylu kitlelerdir. Halk arasında ‘rahimde ur’ olarak da bilinirler.
SIK GÖRÜLEN BİR SORUN MU?
Neredeyse her iki kadının birinde hayatı boyunca miyom gelişir. Ancak genellikle herhangi bir soruna neden olmadıkları için çoğu kişi bunların varlığından habersizdir. Ergenlik döneminden önce nadir görülür. Doğurganlık çağındaki kadınlarda sıklaşır. Menopoz sonrası ise boyutlarında belirgin olarak azalma izlenir.
HANGİ BELİRTİLER MİYOMA İŞARET EDİYOR?
Belirtiler miyomun boyutlarına, konumlarına ve sayılarına göre değişkenlik gösteriyor. Miyomu ya da miyomları olan kişilerin çoğunda hiçbir bulgu gözlenmiyor. Bazılarında ise şu tür sorunlar olabiliyor:
● Ağır âdet dönemi kanamaları.
● Uzamış âdet dönemi kanamaları.
● Kanamaya bağlı anemi yani kansızlık.
● Anemiye bağlı halsizlik, yorgunluk.
● Çocuk sahibi olamama.
● Cinsel ilişki esnasında ağrı.
● Cinsel ilişki esnasında kanama.
● Pelvik bölgede (göbek altında karnın alt bölümünde) ağrı ve bası hissi.
● Sık idrara çıkma.
● İdrar torbasını boşaltmada güçlük hissi.
● Kabızlık.
● Sırt ya da bacak ağrısı
NE TÜR SORUNLAR ORTAYA ÇIKABİLİR?
Bu, miyomların sayısına ve rahim içinde bulundukları yere göre değişiyor. Rahim boşluğunun içine doğru büyüyen ‘submüköz’ tipteki miyomlar uzamış ve düzensiz vajinal kanamaya neden olur. Bu miyomlar aynı zamanda gebe kalmak isteyen kadınlarda da problem yaratır. Rahmin dış kısmına doğru büyüyen miyomlar ‘subseröz tip’ olarak adlandırılır. Rahim duvarı içinde büyüyen miyomlar ise ‘intramural tip’ olarak tanımlanır. Bu miyomlar rahmin ön tarafına doğru büyürlerse mesaneye bası yaparak idrar ile ilgili şikayetlere neden olabilir. Eğer rahmin arka tarafına doğru büyürlerse bağırsaklara yaptıkları basıyla kabızlığa; spinal sinirlere yaptıkları basıyla bel ağrısına neden olabilirler.
NASIL TEŞHİS EDİLİYOR?
Miyomlar genellikle rutin kontroller ve check-up programları esnasında tanı alırlar. Bu kontroller esnasında yapılan ultrasonografi görüntülemesi ile kolayca tespit edilirler. Miyomların net olarak değerlendirilemediği ve sayılarının birden çok olduğu durumlarda ek olarak MR görüntüleme yöntemi uygulanabilir. MR görüntüleme sayesinde miyomların tümünün sayısal ve yapısal olarak detaylı görüntülenmeleri sağlanır.
MİYOMLAR KANSERE DÖNÜŞÜR MÜ?
Miyomlar, üreme çağındaki kadınlarda en sık tespit edilen tümörlerdir. Bunlar çok yüksek oranda iyi huylu yani benign yapıda olurlar. Fakat binde 2 oranında kötü huylu yani malignform olan leiomyo-sarkomaya dönüşüm gösterebilirler
DOĞUM YAPMAYANLARDA DAHA YAYGIN GÖRÜLÜYOR
Miyomların neden oluştuklarını tam olarak bilmiyoruz. Fakat riski artıran bazı etkenler var. Bunları şöyle sıralayabiliriz:
● Genetik faktör (ailede miyom varlığı).
● Hiç doğum yapmamış olmak.
● Erken yaşta âdet görmüş olmak (10 yaşından önce).
● Hormon düzensizliği (östrojen ve progesteron)
● Aşırı kilolu olmak.
● Yüksek miktarda kırmızı et tüketimi.
● Yüksek kan basıncı (hipertansiyon).
● Alkol tüketimi.
● D vitamini eksikliği.
HEPSİNE TEDAVİ ŞART MI?
Miyomlar için tedavi stratejileri hastanın bulgularının şiddetine, miyomların boyutuna, miyomların konumuna, hastanın yaşına ve hastanın gelecekteki doğurganlık arzusuna göre değişiyor. Miyomlar, genellikle gebe kalmaya engel olmasalar da bazen yerleşim yerlerine bağlı olarak spermlerin rahim içine girişlerine ya da tüplerden geçişlerine engel olabiliyor. Yine rahim iç tabakasına yerleşmiş olan miyomlar embriyo oluşumuna yani gebelik gelişimine engel teşkil ediyor. Genel olarak miyomların tedavi gerektirmediğini söyleyebiliriz. Fakat hastada aşırı kanama, kansızlık, ağrı ya da gebeliğe engel bir durum oluşturuyorsa tedavi edilmesi gerekiyor.
GEBELİKTE SIKINTI YARATABİLİR
Miyomların varlığı gebelikte büyük oranda sorun yaratmasa da miyomu olan gebelerin yüzde 30’unda şu tür sorunlar ortaya çıkabiliyor: Ağrı, düşük riski, kanama, erken doğum riski, erken su gelişi, plasentanın ayrılması, ilerlemeyen doğum eylemi ve doğum sonrası kanama. Dolayısıyla gebelik planlaması yapan her kadın, gebelik öncesinde rutin jinekolojik muayenesini olmalı, gerekli önlemleri almalı.
MİYOMLAR NASIL TEDAVİ EDİLİR?
- Miyomların tedavisinde en doğru tedavi seçeneği cerrahi müdahaledir.
- Bazı durumlarda sadece miyomların çıkartılması tercih edilirken nadiren rahmin tamamen alınması gerekebilir.
- Miyomlar için günümüzde en sık kullanılan tedavi yöntemi, miyomların çıkarılması anlamına gelen miyomektomi operasyonudur. Bu ameliyat tipinde yalnızca miyomlar çıkarılır, rahim dokusu tamamen korunur. Özellikle gelecekte bebek sahibi olmayı arzulayan veya rahmini korumak isteyen kadınlarda bu yöntemi tercih ederiz.
