Giriş
Size bir soru: Geçmişe bakınca, para konularıyla ilgili ‘Keşke farklı yapsaydım!’ dediğiniz ne var? Ben öne çıkan 10 pişmanlık görüyorum. Geleceği tahmin edemeyebiliriz ancak geleceği etkileyecek kararlarımızı doğru verebiliriz. Gelin bu pişmanlıkları tanıyıp önlemimizi alalım.
1- KEFİL OLMAK: Eşiniz, arkadaşınız, akrabanız “Borcuma kefil olur musun?” diye sorarsa iki değil, üç kere düşünün. Parayı siz ödemek zorunda kalabilirsiniz. Birisine kefil olmak için imzayı attıktan sonra artık kanunlar bakımından siz de asıl borçlu kadar borçlu hale gelirsiniz.
VİCDAN: Bazen onlar zor durumda diye vicdanen yapmak zorunda hissedebiliriz ama onları kurtarayım derken siz kendinizi ve ailenizi riske atmaya hazır mısınız?
2- SAĞLIK MASRAFLARINI HAFİFE ALMAK: Düzenli kontrolleri veya sağlıklı bir yaşam tarzını ihmal etmek, sağlık sigortası yaptırmamak, ileride pahalı sağlık faturalarına yol açabilir. Unutmayın, sağlık hayatta sahip olduğumuz en değerli şey.
ÜŞENME: Bana bir şey olmaz demeyin, öyle okumuş kişiler biliyorum ki sağlık sigortası yaptırmıyor, sağlıklarına iyi bakmıyorlar. Kendinize iyi bakın.
3- YATIRIMA BAŞLAMAMAK: En pişman olunan para hatalarının arasında, yatırım yapmaya erken başlamamak var.. Çünkü ne kadar geç kalırsak, uzun vadeli kazançları ve bileşik getiriyi o kadar kaçırmış oluruz. Yatırımı para büyüten bir makine gibi düşünün ve bu makine ne kadar erken başlarsak o kadar iyi çalışıyor. Koyduğunuz miktar küçük olsa bile!
ZENGİN GİBİ: Zengin olunca yaparım deme! Zenginlerin çocuklarına ilk öğrettikleri şey yatırım ve istekler. Yirmili yaşlarda muhakkak başlanmalı.
4- YÜKSEK FAİZLİ BORÇ (KARTOPU): Yüksek faizli borç, özellikle kredi kartı borcu biriktirmek, geri ödeyememe durumuna sokabilir. Kredi kartlarını dikkatli kullanmak ve her ay borcu ödemek gerekir. Ben kredi kartı kullanmanın bir ehliyeti olmalı diyorum.
EHLİYET: İyi bir kart kullanıcısı olmak için uygulamam Monay’daki Kredi Kartı Ehliyeti yolculuğuna bakabilirsiniz (ücretsiz).
5- BÜTÇESİZ YAŞAMAK: Bütçe yapmanın kısıtlayıcı, sıkıcı olduğunu düşünüyorsanız, sonradan pişman olursunuz! Biliyor musunuz sizi esas özgürleştirecek şey tam da bu! Bütçe yapan, parasına doğru yön verir, geleceğini korur! Yapmayan da “Nereye gitti param?” der.
YAZ: Ben her ay gelirimin yüzde 1’inden fazla yaptığım her harcamayı yazıyorum. Örnek: Gelir 50 bin ise 500 TL, 30 bin ise 300 TL. mAYIR: Harcamalarını düzenli ve düzensiz olarak kategorize et.
6- ACİL DURUM FONU YAPMAMAK: Beklenmedik masraflarla karşılaştığınızda, acil durum fonunuz yoksa, “Ah şimdi kenarda para olsaydı!” dersiniz. Acil durum fonu, beklenmedik giderler karşısında borçlanmanıza engel olur ve finansal güvenliğinizi artırır. Krediye güvenmeyin!
NABIZ: Elinizi bileğinize koyun ve nabzınızı dinleyin. Nabzımız attığı sürece her an her şey hepimiz için.
7- ANLIK HARCAMA DÜRTÜSÜNE ESİR DÜŞMEK: Kredi kartı ekstresi geldiğinde, yaptığınız o plansız anlık harcamanın pişmanlığını hiç yaşadınız mı? İstek ve ihtiyaçları ayırmak, her ikisini de planlamak, ani dürtülerden korur.
ACI: Şöyle düşünün: İllaki bir ‘acı’ çekeceğiz. Ya almayarak ya da alıp ödeme zorluğu çekerek... Hangisini yaşamak istiyorsunuz? Karar sizin...
8- KENDİNİ GELİŞTIRMEMEK VE KARİYER FIRSATLARINI DEĞERLENDİRMEMEK: Yerimizde saymak yerine kendinizi geliştirip kariyerinizde yükselme veya ek gelir yaratma fırsatı yakalarsanız, pişman olmazsınız. Kişisel gelişime yatırım yapmak, uzun vadede büyük getiriler sağlar.
UYARI: Ağaç değiliz ya! Hadi bir şeyler öğrenelim gelişelim.
9- DENEYİMLER YERİNE ‘ŞEYLER’ ALMAK: Tatiller, etkinlikler ve hobiler gibi deneyimler, maddi şeylerden daha uzun süreli mutluluk sağlar. Araştırmalar, deneyimlerin insanlara daha fazla tatmin ve mutluluk getirdiğini gösteriyor.
AN BİRİKTİR: Telefonunuzun not bölümüne o ay sizi en mutlu eden deneyimi yazın. Daha sonra bakıp bakıp gülümsersiniz.
10- EMEKLİLİK İÇİN YETERLİ BİRİKİM YAPMAMAK: Özellikle 20’li, 30’lu yaşlarda emekliliği çok uzak görürüz. Bunun için birikim yapmayı geciktirmek, pişman olunan hatalardan. Henüz Bireysel Emeklilik Sistemi’ne (BES) başlamadıysanız, bugün tam zamanı.
YENİ NORMAL: Vücut yaşlansa da ruh güzeli iyi istiyor. Çevrenizdeki emeklilere bakın o dönemi kimseye muhtaç olmadan geçirebilmelisiniz. Yaşam 100’e geldi artık. Dikkat!
