Giriş
Bir yılın daha sonuna yaklaşıyoruz. Gelin 2023’ü, bu koca seneyi nasıl geçirmişiz bir değerlendirelim. Nasıl mı? Hayatı 4 parçaya bölerek! Amaç, kendimizle yüzleşip, güç toplayıp, yeni seneye hazırlık yapmak.
Hayatı dörde böldüm; her bir alanda neler yaptığımıza şöyle bir bakalım. İstersen, telefonuna veya defterine not alabilirsin. Paranı yönetmek için bu saydıklarım müthiş önemli değerlendirmeler. Bakalım neler yapmışsın? Derin nefes al, başlıyoruz... Hayat ‘problem çözmek’ demektir. Her şeyin güllük gülistanlık olmasına gerek yok. O sebeple cevaplar ne olursa olsun, kendini kutla, koca bir seneyi iyisi ile kötüsü ile geride bıraktın. Sen bir kahramansın!
2023 İÇİN ‘EN’LERİNİZİ DOLDURUN
EN MUTLU GÜNÜM: …..…..…..…..…...........
EN BÜYÜK BAŞARIM: …..…..…..…..…...........
EN SEVİNDİĞIM ŞEY: …..…..…..…..…...........
EN BÜYÜK ÖĞRENMEM: …..…..…..…..…...........
EN BÜYÜK ŞANSIM: …..…..…..…..…...........
1. DESTEK ÇEMBERİ
Hepimiz insanız ve hayat kolay değil. Kendimize bir ‘destek çemberi’ kurup onu sürekli yeşertip, biz de onunla yeşermeliyiz. İyi günde, kötü günde hayatın akışı içinde bizim yanımızda olan, bizi biz yapan ilişkilerimize bir göz atalım. Harvard Üniversitesi’nin yaptığı 75 senelik araştırmanın sonucunda mutluluğun ilişkilerin yönetimi ile birebir bağlantılı olduğu çıktı. Bu destek çemberi, sizin ekonomik hayatınızı yönetmeniz için de çok önemli bir kavram.
A) AİLE İLİŞKİLERİ
ANNE-BABA: Annenle, babanla iletişimini bir düşün. Daha fazla bağ kurabilir miydin, için rahat mı? Ağaç köklerinden beslenirmiş, bu kompartman önemli. Eşin veya sen ailene bakmakla yükümlü iseniz bunu rahatça aranızda konuşabiliyor musunuz? Para konularında halledilmesi gereken bir şey var mı?
ÇOCUKLAR: Çocuğunun duygularını anlama, ilgi alanlarına değer verme ve birlikte kaliteli zaman geçirme konularında nasıldın? Çocuğunla olan harçlık ilişkin sağlıklı mı?
EŞ: Eşinle aran nasıl? Ona değer verdiğini gösteren günlük davranışların var mı? Birlikte hedefler koyup buna göre hareket ettiniz mi, para iletişiminizde açık mıydınız?
GENİŞ AİLE: Akrabalarla ilişkilerin sağlam mıydı bu sene, birbirinize destek oldunuz mu? Ortak hatıraları paylaşmak için bir araya geldiniz mi? Borç harç ilişkilerin var mı? Ne durumda?
B) ÇEVRE VE DOSTLAR
YENİ KATILANLAR: Destek çemberini genişletmek için yeni dostlar edindin mi? Geçmiş değil geleceği konuşabileceğin, farklı tip çevre önemli.
ÇIKARILANLAR: Sana iyi gelmeyen, enerjini aşağı çeken insanları hayatından çıkardın mı? Vazgeçebilmek büyük erdemdir. Her vazgeçiş yeni bir kapı açar...
2. İYİLİĞE YOLCULUK
Hepimizin temel ihtiyacı iyi olmak. Nasılsın? İyiyim. Basit geliyor, lakin bu gürültü ve karmaşada iyi olmanın temelinde yatan
A) RUHSAL DÜNYA: Hangi durumlar seni etkiledi ve bunlardan neler öğrendin? İç dünyana, kendi özüne dönmek için zaman ayırıyor musun?
B) SAĞLIK: Sağlığını iyileştirmek ya da korumak için çaba gösterdin mi? Neler yaşadın? Düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme ve stres yönetimi gibi konularda nasıldın?
C) ŞÜKÜR VE HUZUR: 2023’te sahip olduklarının değerini ne sıklıkla hatırladın? Hayatında huzura yer açtın mı?
3. PARA DÜNYASI
A) KARIYER VE İŞ
İLERLEME: Kariyerine, işine katkı sağlayacak yeni beceriler edindin mi? Yaptığın işlerde ne gibi gelişmeler kaydettin?
EK GELİR: Ek gelir yaratma kaynaklarını araştırdın mı veya ek gelir için herhangi bir adım attın mı? Aksiyona geçtin mi?
B) BİRİKİM/YATIRIMLAR
HEDEF: Kendine finansal bir hedef koymuş muydun 2023 başında? Ne ölçüde ulaştın?
YATIRIM: Paran tembel tembel enflasyon karşısında eridi mi yoksa her ay para ayırıp yatırım yaptın mı?
PASİF GELİR: Çalışma hayatın dışında, sen çalışmadan sana para getirecek bir yatırım yaptın mı? (temettü, kâr payı, lisans,..)
SEPET: Yatırımlarını sepet (altın, gümüş, fon, hisse, bono, faiz, emlak, yurtdışı… vs) yaptın mı? Sana getirisi ne oldu?
BES: Bireysel emeklilik portföyün 2023’te sana ne getirdi? Enflasyonun üstünde mi? Katkı payı ne kazandın?
C) BORÇLAR (VARSA)
FAİZ: 2023 senesinde toplam kaç para faiz ödedin biliyor musun?
AYLIK NAKIT AKIŞI: Borç ödemelerin aylık gelirinin ne kadarını tüketiyor? Gelirine oranla borç ödemelerin ne kadarlık bir yük oluşturdu? Ödemelerini kolaylıkla yapabildin mi?
TOPLAM VARLIKLARA ORANI: Sahip olduğun varlıklar (ev, araba, yatırımlar) karşısında ne kadar borcun var? Borçlar bölü varlıklar oranın nedir?
BORÇ ALMA: 2023’te yeni borç aldın mı? Gerekli miydi?
BORÇ VERME: Sene içinde kimseye borç verdin mi? Ne durumdasın?
KREDİ KARTI: Kredi kartın ile 2023’te nasıl bir ilişki yaşadın?
KREDİ NOTU: Kredi notun bu sene nasıl etkilendi? Yukarı mı, aşağı mı, aynı mı? Farkında mısın?
D) BÜTÇE
Gelir ve giderlerini düzenli takip ettin mi? Bütçeni aşma eğilimlerin oldu mu? Bütçende hedefine ulaşmanı sağlayacak değişiklikler yaptın mı?
HARCAMA FARKINDALIĞI: 2023’te paran nereye gitti, farkında mısın? Örneğin kıyafete kaç para harcadın biliyor musun? Ev masrafların toplam ne kadardı?
KİŞİSEL ENFLASYON: Senin harcadığın şeyler farklı olduğu için, kişi olarak seni etkileyen fiyat artışları ne civarda oldu? (Ülke enflasyonu ayrı kişisel enflasyon ayrıdır).
DUYGUSAL HARCAMA VE ZAAFLAR: Yaptığımız istek harcamalarının yüzde 95’i duygusal. Neyi, ne için aldığının farkında mıydın? Terapi alışverişleri yaptın mı?
İSTEK-İHTİYAÇ: Harcamalarını istek mi, ihtiyaç mı diye ayırdın mı?
NOT: Para kazanmak için o kadar emek veriyorsun, nereye gidiyor... Anlamak için çaba sarf ettin mi?
4. FAYDALI ZAMAN
A) HOBİ: Hobilerine ne kadar zaman ayırdın ve bunlar seni nasıl hissettirdi?
B) SOSYALLEŞME: Ne kadar aktif oldun ve bu etkinliklerden ne öğrendin? Fazla mı, az mı, kararında mı sosyalleşiyorsun?
C) KÜLTÜR SANAT: Yeni sanatsal veya kültürel deneyimler yaşamak için ne gibi adımlar attın?
D) KİŞİSEL GELİŞİM: Kişisel gelişimine ne kadar zaman ayırdın? 2023’te yeni beceriler, yetkinlikler ekledin mi?
E) TEKNOLOJİK GÜNCELLENME: Yeni gelişmelerle kendini güncelliyor musun? Yapay zeka kullanımını günlük hayatına koydun mu mesela?
