Giriş
Eşler para konusunda çok tartışır, birbirine bozulur, birbirini incitir. Sıkça gördüğüm konuları sizin için sıraladım. Sadece sizin evde oluyor zannetmeyin.
İnsanlar birbirini sevdiği için para konularında da iyi anlaşacaklar diye bir şey yok. Kişilik, farklı geçmişler ve tecrübelerle şekillenen iki hayat görüşü… Bir de işin içine para girince, tarafların psikolojisi, paraya yaklaşımı ve tabii ki ilişkinin seyri değişiyor. Hem evliliğinizin hem finansal hayatınızın huzuru için çözüme odaklanın.
1- “Aysel, sürekli alışveriş yapıyorsun, kredi kartına bir çeki düzen ver.”
ESAS SORU: Hangi sorundan kaçtığı için kendini alışverişe veriyor? Ilgi eksikliği veya başka bir şey olabilir mi?
2- “Ahmet annene ek kart mı çıkarttın sen yoksa?”
ESAS SORU: Birbirinizin bakmakla yükümlü olduğu aile fertleri konusunda konuşma yapabilecek samimiyette misiniz?
3- “Neriman bizim düğünde gelen altınları versene, bozdurmam lazım.”
ESAS SORU: Ortak mal varlığınızı ona destek için bozdurmayı kabul eder misin?
4- “Hasan farkında mısın yemeği yine sen ısmarladın? Ne gereği var sürekli millete para saçmanın anlamıyorum ki...”
ESAS SORU: Senin bütçe yönetme konusunda kaygılarım var. Bunu konuşabilir miyiz?
5- “Ne! Birikmiş paramızı benden gizli, kardeşine borç olarak mı verdin? Çıldırdın mı sen Selma, o savursun harcasın, işine gelince bizim üç kuruşumuza dadansın! Sürekli kardeşini korumayı bırak.’’
ESAS SORU: Acaba kardeşin için doğru şeyi mi yapıyorsun?
6- “Ali bu borçların hepsi senin mi? Şaka mı bu? Kalbime inecek! 200 bin TL borcu ne ara yaptın? Neden bana söylemedin? Ne yapacağız biz şimdi? Allah’ım mahvolduk. Seni affetmeyeceğim’’
ESAS SORU: Benim hangi davranışlarım seni bu borçları gizlemeye itti? Kendimle ilgili bir değişim yapmak isterim.
7- “Neriman kızma lütfen, kendime hayalimdeki motoru paraya kıyıp alıverdim.” Neriman: “Bana evlenirken tek taş alma, kendine motor al.”
ESAS SORU: ‘Biz’ olarak hayatı paylaşırken, ‘sen’ ve ‘ben’e yer var mı?
8- “Hayır Hatice, senin çalışmanı istemiyorum. Ben ailemize bakarım.’’ Hatice: “Ama ben para kazanmak istiyorum. Yeter, beni kontrol etmekten vazgeç Murat.”
ESAS SORU: Benim de gelir elde edip finansal özgürlüğümüze katkı yapmam, seni neden rahatsız ediyor?
9- “20 senedir evliyiz, bir rahata kavuşamadık Hüseyin. Başımızı sokacak evimiz bile yok kiradayız. Hep senin yüzünden.”
ESAS SORU: Kendimi çok başarısız hissediyorum ve suçu sana atınca rahatlıyorum, beni anlıyorsun değil mi? Bir şeyleri farklı yapmalıyız.
10- “Jale farkında mısın senin şu arkadaş grubun sürekli yemekler gezmeler ‘hahaha, hihihi’ derken bize para harcatıyor. Bizim olmayan bir hayatı yaşatıyor, sonra borçlanıyoruz. Yeter sıkıldım.’’
ESAS SORU: Sen hayatın anlamını nerede buluyorsun? Ileriye dönük hayallerin neler? Bu arkadaş grupları bu hayali ulaşmana yardımcı oluyor mu? Yoksa hayalin ‘zengin gözükmek’ mi?
11- “Hüseyin tapuyu neden yarı yarıya yaptırmadın ki? Bu ev ikimizin değil mi?’’
ESAS SORU: Biz zorluğun üstesinden birlikte geldik. Neden başarıyı benimle paylaşmıyorsun?
12- “Şebnem bu kadar özel okul parasına cidden gerek var mı?’’ Şebnem: “Deli misin sen! Yemem içmem oğlumu en iyi yerde okuturum. Sen karışma lütfen.’’
ESAS SORU: Eğitim benim temel değerlerim arasında. Seninle nişanlıyken bu değerleri konuşmamış mıydık?
13- “Hanım bu bizim oğlan 27 yaşında hâlâ harçlığını sen veriyorsun, bir baltaya sap olamadı. Hep senin yüzünden. Korudun senelerdir bu çocuğu.”
ESAS SORU: Çocuğa gizliden harçlık verip acaba onu kendine bağlıyor ve sadece ayakları üzerinde durmasına engel mi oluyorsun? Bu ilerisi için de bir bağımlılık yaratabilir.
14- “Atilla ben yatırımdan anlamıyorum, ya sen? Gittin aldın kriptoyu çakıldı. Ne yapacağız şimdi? Üç kuruş vardı onu da yok ettin. Sana dayanamıyorum.’’
ESAS SORU: Benimle daha paylaşımcı olsan, karar verirken beraber adım atsak hayat daha güzel olur.
15- “Hüsnü, yeter artık çok sıkıldım, bir tatile gidemiyoruz, bir lüksümüz yok. Sürekli geçim derdi… Ne kifayetsiz bir adamsın sen, git bir şey yap.’’
ESAS SORU: Ben başarısız mıyım? Acaba doğru bir evlilik mi yaptım? Neden Instagram‘da gördüğüm kişiler gibi değil benimki? Ben hayattan ne istiyorum?
16- “Dilek İstanbul’da ev almak mantıksız. Fiyat/kira karşılaştırması yapınca kira daha mantıklı.’’ Dilek: “Hasan ben kendimi güvende hissetmek istiyorum.’’
ESAS SORU: Hayat sadece matematik değil. Birinin duygularını anlamak da önemli. Benim güvende hissetme duygumu anlamak için çaba sarf edecek misin?
17- “Canan pirzola olmuş 230 TL, biz ne yapacağız? Para yetiştiremiyorum, annemlerden yardım isteyeceğim.” Canan: “Hayır.’’
ESAS SORU: Bu dönemde de yardım isteyecek kadar samimi ve egosuz ol. Sen de gurur ve ego yapmadan bana geçim konusunda destek olmak için bir adım atmayı düşünür müsün?
HUZURLU FİNANSAL HAYATIN 3 KURALI
1. Samimiyet.
2. Utanmak yok, suçlamak yok.
3. Önce insan sonra para.
PARAYI KONUŞUN
Eşinin finansal geçmişini biliyor musun? Belki babası çok borç alıp iflas etmişti? Belki de annesi aşırı harcamacıydı? Kim bilir ailesinden neler gördü… Eşinin parasal korku ve endişelerinin kaynağına inin. Samimiyetle konuşun.
BANKA HESABI
Üç banka hesabınız olabilir. Biri ortak, diğerleri kişisel. Kişisel hesap, minik harcamalar için özel bir alan yaratır. Ortak hesaptan da evin bütçesini yönetirsiniz. Bu, genel olarak kullanılan sağlıklı bir uygulama.
PARANIN MANASI
Para bizi değerlerimiz doğrultusunda, bir noktadan diğer bir noktaya getiren araç. Paranın kendi başına bir anlamı yok, ona anlamı yükleyen biziz. Bu nedenle evliliğiniz boyunca da, parayı sizi hedeflerinize götürecek bir araç olarak konumlayın; onu ne baş tacı ne elinizin kiri olarak görün.
GİZLİ BORÇ
Eşlerin birbirinden sakladığı ama evin ortasında gezip duran kocaman bir sorun; gizli borç. Kredi kartı borcunuz var, ailenize yardım etmek için borç verdiniz ama eşinize bir türlü söyleyemiyorsunuz. Öte yandan eşiniz sizin gerginliğinizi hissediyor…
Bu durumu eşinize anlatmanız zor geliyor olabilir ancak sonuçları daha da zor zamanlara yol açar. Gizli borç elbet bir gün ortaya çıkar. Samimi olun, paylaşın. Birlikte bir çözüm bulun, bunun nedenlerini konuşun, tekrarlanmaması için birbirinize destek olun.
ZAMAN AYIR
Örneğin; her pazar öğleden sonra yarım saati bütçe, para konularını konuşmaya ayırın. Ölçemediğiniz şeyleri yönetemezsiniz. Verdiğiniz sözleri, bütçenizi, harcamanızı, her şeyi yazın. Bütçe bazen sekteye uğrayabilir.
Esnek olun, birbirinizi suçlamayın, yeniden planlayın. HAYAL KUR Karı-koca ortak finansal hedef (ev almak, borçları kapatmak, çocukların için para biriktirmek, emeklilikte güvence...) koyduğunda, evlilik daha sağlıklı yürüyor. Beraber hayal kurun, plan yapın. Hedefe nasıl, ne zaman ulaşacağınızı yazın. Eşinizle gönülleriniz, değerleriniz ortak ki evlendiniz. Gidilecek ortak noktaları tespit edin, para sizi oraya götürsün.
