Giriş
Yarın 19 Mayıs. Gençlik ve Spor Bayramı. Ben de 19 tavsiye ile gençlerimizin para hayatlarını kolaylaştıracak bir yazı hazırladım. Ruhu genç olanlar, benim yaşım ileri derseniz siz de, yazıyı kesip ailenizde okumasını istediğiniz gence okutun, her maddesi üzerine onlarla konuşun. Sizin tecrübelerinizden yararlansınlar. Çok mutlu olurum.
1- Seni heyecanlandıran, merak ettiğin konular neler? Milyoner olmaya değil, seni en çok merat ettiren şeyi bulmaya odaklan. Bunu bulup çok çalışanlar milyoner oluyor zaten.
2- Değerlerini belirle. Kariyer, aile, sağlık, eğitim... Senin en temel değerlerin hangileri? Kendini keşfet, ilgini, zamanını ve paranı buraya yönelt. Böyle yapanların hayatı anlam doluyor ve daha mutlu oluyor.
3- YATKIN OLDUĞUN, BECERİ GELİŞTİRMEK ISTEDİĞİN ALANDA GÜÇLÜ YÖNÜNÜ BUL. Onun üzerine her gün saatlerce çalış.
4- TEKNOLOJİ İLE KAVGA ETME. blokzincir, yapay zeka öğren, kullan. Dünya ikiye ayrılacak, teknoloji ile dans edenler ve onları dans pisti kenarında izleyenler. Sen dans pistinde ol.
5- HARÇLIĞINI KENDİN KAZAN. 18 yaşından sonra ailenden harçlık alma. Üniversite gençliğinin yüzde 93’ü ailesinden harçlık alıyor. Fakat araştırmalar gösteriyor ki gençlik yıllarında çalışmaya başlayanlar ileriki hayatlarında iki kat daha başarılı oluyor! İleriye dönük yaptığın planlarda kendi işini kurmayı da yabana atma, büyük düşün ve çok çalış.
6- İnsan alışkanlıklarının bütünü. Günlük rutinde ne yaptığını bir kağıda yaz. Alışkanlıklarının neler olduğunu ve hangilerinden yararlandığını bil. Her ay daha iyi bir alışkanlık kazanmak hedefin olsun.
7- Harcamalarını yaz. 1 TL olsa bile yaz. Unutma, bilmediğin şeyleri kontrol edemezsin. Her ay nereye ne harcama yapacaksın, planlama yapabilmek için bütçe yap. Seni finansal hedeflerine (ev, araba, bilgisayar) ancak bütçe ulaştırır. Kontrolü paradan alıp sana geçirir. Bütçe yap ki nereden ne geliyor, para nereye gidiyor bil.
8- BİRİKTİR. Hayallerin hedeflerin için, yarınların için, acil durumlar için, finansal özgüvenin için her ay eline geçen paranın en az yüzde 10’unu önce birikime ayır sonra kalanı ile ayı geçir. Birikim bir alışkanlık. Alışkanlık genç yaşta kazanılır.
9- SEN ÇALIŞIRKEN, PARANIN TEMBELLİK ETMESİNE İZİN VERME. Yatırım çeşitlerini öğren. Birikimlerini değerlendir, oku, araştır, küçük adımlarla başla ve mutlaka bir uzmana danış. Yatırıma ne kadar erken yaşta başlarsan ve sabredersen, ileride paran o kadar katlanarak büyür.
10- SIRF KARŞINA REKLAM ÇIKTI DİYE PARA HARCAMA. Bir şey almadan önce istek mi ihtiyaç mı olduğunu düşün.
11- PARA YÖNETİMİNİN ALTIN KURALI, KAZANDIĞINDAN AZ HARCAMAKTIR. Borç herkes için değil. Doğru yönetirsen fayda sağlar. Borçlanacaksan değeri yüksek şeyler için borçlanmaya çalış (eğitim, ev gibi) ve aylık borç taksitlerin asla gelirinin yüzde 25’ini geçmesin.
12- Kredi kartı bir borçlanma değil ödeme aracıdır. Ay sonunda hesap ekstresi gelince hepsini kapat. Unutma, 7 tane kredi kartına ihtiyacın yok.
13- KREDİ NOTUNA HER ZAMAN GÖZÜN GİBİ BAK. Her faturanı gününde ödemen, kredi kartı ödemeni geciktirmemen çok önemli. Kişilerin gelecek 12 ayda borcunu ödeme olasılığını tahmin için hesaplanan not. 1-1900 arasında değişir. Notun 1’den 1900’e doğru ilerledikçe risk seviyen azalır. Kredi kullanırken, araba, ev kiralarken, işe girerken, cep telefonu veya beyaz eşya alırken kredi notun her zaman karşına çıkar.
14- Ömür uzadı. ileride sadece emekli maaşı yetmeyecek. En az şimdiki gelirinin 3/4’ü kadar paraya ihtiyacın olacak. Bireysel emeklilik sistemine erken gir. Bileşik faizin sihrini lehine kullan.
15- SENDEN BORÇ İSTENİRSE SEBEBİNİ KARŞI TARAFI KÖTÜ HİSSETTİRMEDEN ÖĞREN. Aniden çıkan sağlık sorunu, okul ücretleri, faturalar, kira veya ev kredisi içinse bütçenin el verdiği kadar borç verebilirsin. Mesela çalışmıyorsa iş bulmasına yardımcı olmaya çalış veya ek gelir kazanması için fırsatları birlikte araştırın ve başlaması için cesaretlendir. Böylece finansal sıkıntıları için uzun vadeli bir çö züm önermiş olursun.
16- En çok vakit geçirdiğimiz beş kişinin ortalaması oluyoruz. O yüzden onları çok iyi seç. Senin hedeflerine karşı koyanlar varsa niyetlerini anla.
17- Cesur ol. Walt Disney ‘Takip etme cesaretiniz varsa, tüm hayalleriniz gerçek olabilir’ diyor. İnsanların sadece yüzde 2’si konfor alanından çıkabiliyormuş. Sen de o yüzde 2’nin içinde ol.
18- NETWORKING ÖNEMLI. Sürekli yeni bağlantı kur. Bu bağlantılarla irtibatını hiç koparma. Bir şirkete gelen 100 başvurunun 12’si referansla, 88’si kariyer sitelerinden oluyor. Doldurulan pozisyonların yüzde 40’ı da referanslılardan oluyor. Çünkü işveren tanıdığı, bildiği, tavsiye edilen kişilerle daha hızlı ilerleyeceğini biliyor.
19- Sade bir hayat kur. Evindeki, gardırobundaki fazlalıkları bul. Son altı ay içinde hangi kıyafetleri giymedin, hangi aksesuarları kullanmadın? Hepsini topla ve ikinci el eşya uygulamalarında sat. Hem evin ferahlasın hem de bütçen.
