Giriş
Telefon çaldı. Bilgili, başarılı, önemli bir yakınım, “Özlem 500 bin lira birikimim vardı, tüm paramı bankadan çektiler. Ne olur yardım et!” dedi. Ya size de olursa? İşte kritik bilgiler...
Son günlerde dolandırıcılıkla ilgili çok olay duyuyorum. İster müdür, ister emekli, ister CEO, en iyi okullarda okumuş olun profesyonel dolandırıcılar yüzünden para kaybedebilirsiniz. Aman dikkat lütfen.
FİLM GİBİ
O kadar detaylı kurgulanmış senaryolar karşısında hayret etmemek mümkün değil. Dolandırıcılar öncelikle güven oluşturmaya çalışıyor, size ait özel bilgilerden bahsederek zemin hazırlıyorlar. Sonra biraz baskı. Belki çocuklarınızın ismini söylüyorlar size, örneğin Instagram’a yazmışsınız almışlar!
RIZA İLE VERME
Kişisel Verileri Koruma Kanunu’na göre verileriniz gizlilikle saklanmakta. Ancak bilgileriniz dolandırıcıların eline geçtiğinde, sizden para, altın vs. almak için türlü oyunlar oynuyorlar. Rızanız ile verirseniz de sorumlu sizsiniz!
CUMA AKŞAMÜSTÜ
Özellikle bankalar üzerinden yapılan dolandırma işlemleri, cuma günleri bankanın kapanış saatlerinde, banka yönetimine ulaşmanızın zorlaştığı ya da ulaşamadığınız zamanlar seçilerek, ustaca yapılıyor. Aman DİKKAT!
NASIL?
İnternette alışveriş yaparken kartınızın kopyalandığı, reklam, kampanya duyurularında, bilinmeyen uygulamalarda kişisel verilerinizin, telefonunuzda, bilgisayarınızda bulunan bilgilerin kopyalandığı her gün duyduğumuz haberler arasında.
İNTERNETTE
İnternet alışverişlerinizde önden para yüklemeli kartların ya da limitini sizin belirlediğiniz sanal kartların kullanılması bu açıdan önemli.
UYGULAMALARDA
Ayrıca, bilmediğiniz uygulamaları bilgisayarınıza ve telefonunuza yüklemeyin.
E-DEVLET
Sizin adınıza kredi kullanıp kullanılmadığını e-Devlet üzerinden “Risk Merkezi Raporu” alarak zaman zaman kontrol etmeniz, tanımadığınız kişilerden gelen telefonlara itibar etmemeniz alınması gereken önlemler arasında.
GÜNÜN TERİMİ
Phishing (kimlik avı)
Kişisel veya finansal bilgileri ele geçirmek amacıyla yapılan, genellikle e-posta, telefon aramaları veya sahte web siteleri üzerinden gerçekleştirilen dolandırıcılık yöntemi.
GÜNÜN SÖZÜ
Tedbir, en güçlü savunmadır.
NASIL DOLANDIRIYORLAR?
ÖRNEK 1
KREDİ BAŞVURUNUZ VAR
“Ben banka müşteri temsilcisiyim” diye arayıp, adınıza kredi başvurusu olduğunu söylüyorlar. Bunu önlemek için, sizden şifre vs. istemeden, internet şubesine giriş yapmanızı istiyorlar. Önlem olarak hesabınızda bulunan altın, mevduat, döviz gibi varlıkların başka bir hesaba transfer yapılmasını sağlayarak işlemi gerçekleştiriyorlar.
OLURSA NE YAPMALI?
1. Hiçbir banka personeli sizi arayarak başka bir hesaba transfer talep etmez.
2. Bu tür telefon geldiğinde, kendi şubenizle çözeceğinizi söyleyerek, telefonu KAPATIN!
3. Bağlı olduğunuz şubenizi arayarak, hesabınıza geçici olarak bloke koydurun.
4. Transferi yapmanız durumunda bankanızı arayarak dolandırıldığınızı hemen bildirin.
5. Başka hesaplarınız varsa onlara da bloke koydurmanız da yararlı olur.
6. Sonra yakın polis karakoluna gidip şikayette bulunmanız,
7. Savcılığa suç duyurusunda bulunarak yasal işlemlere başlamanız gerek.
Kendi rızanızla yapılan işlemlerin sonuçlanması çoğu zaman uzun süreli, zahmetli, kanıt gerektiren ve oldukça yıpratıcı olabiliyor.
ÖRNEK 2
POLİSİM BEN
Telefonda “Alo ben polis, savcı” olarak kendisini tanıtan, sizin terör örgütüne üye olduğunuzu, bu projenin çok gizli olduğunu, kimseye haber vermemeniz gerektiğini, adınıza işlem yapıldığını söyleyerek, bu işi temizlemek için sizinle buluşarak, elinizde bulunan altını, dövizi isteyenler dolandırıcıdır. Bunlar genelde emekli, belirli yaşın üzerinde kişileri hedef alır.
OLURSA NE YAPMALI?
1. Savcı, polis veya kamu kurumundan hiçbir çalışan gizli olan bir proje için telefonla arayarak, bir yerlerde buluşup işi temizlemeye çalışmaz.
2. Böyle bir telefon geldiğinde telefonu kapatın ve ilgili mercilere şikayette bulunun.
ÖRNEK 3
İCRALIK BORÇ TEBLİGATI
Cep telefonunuza icra dairesinden borcunuz olduğunu bildiren tebligat gönderip “Telefon etmeniz durumunda borcunuzda indirim yapacağız” diyorlar. Telefon ettiğinizde gerçekten herhangi bir resmi kuruma geçmişten gelen borcunuzun olduğuna inandırıp borç tutarında indirim yapıldığını söyleyerek, verilen hesap numarasına transfer istiyorlar. YOK! Hiçbir icra dairesi, arabulucu, resmi kurum sizi arayarak, ‘indirim uygulayacağız, anlaşma yapalım, hesabımıza transfer yapın’ demez.
OLURSA NE YAPMALI?
İcra dairesine borcunuz olup olmadığını öğrenebileceğiniz yollar;
1 E-DEVLET ÜZERİNDEN SORGULAMA: ‘Adalet Bakanlığı’ menüsünden icra dosyanız olup olmadığını sorgulayın.
2 UETS (ULUSAL ELEKTRONİK TEBLİGAT SİSTEMİ): UETS, resmi tebligatların elektronik ortamda yapıldığı sistem.
3 İCRA MÜDÜRLÜĞÜNE BAŞVURU: En yakın icra müdürlüğüne gidip adınıza bir icra dosyası olup olmadığını sorgulayabilirsiniz..
4 AVUKAT VEYA HUKUKİ DANIŞMAN DESTEĞİ: Profesyonel destek almak isterseniz bir avukata danışabilirsiniz.
5 BANKA VEYA KURUMLAR ARACILIĞIYLA SORGULAMA: Eğer borçlu olduğunuzu düşündüğünüz resmi bir kurum (SGK, vergi dairesi gibi) varsa doğrudan o kurumun ilgili müdürlüğüne başvurun.
