İşine güvenen borctan korkmasın

GELİR GÜVENCESİ

Uzun dönemli bu borçlanmaya girmeden önce iyice düşünün.
● İşinize/gelirinize güveniyor musunuz?
● Şirkette vazgeçilmesi zor birisi misiniz?
● Yaptığınız işi yapan başkası kolayca bulunur mu?
● Şirkete değer katıyor musunuz?
● Kısacası ‘bulunmaz Hint kumaşı’ tarafınız var mı?
● Şirketinizin durumu nasıl?
● Para kazanıyor mu?
● Rekabet oluştu mu?
● Sektör olarak şirketinizin bulunduğu piyasa ne durumda?
● Büyüyor mu?
● Tahribat aldı mı?

BİRİKİM

Bir kenarda duran ve en az 3 ay hayatınızı idame etmenizi sağlayacak paranız var mı? Ev kredisini iki kez üst üste ödeyemezseniz alarm zilleri çalar.

BAŞKA HARCAMA

Birkaç yıl içinde başka büyük bir harcamanız olacak mı? Düğün, bebek gibi. Hem ev kredisi, hem ihtiyaç kredisi sizi zorlar.

LOKASYON

Ev depreme dayanıklı mı? Okula, ulaşıma yakın mı? Bölge gelişiyor mu?

FİYAT

Aynı binadaki evler kaça satılmış öğrenin. Birkaç emlakçı ile görüşün. Pazarlık edin. Evler bir yere kaçmıyor.

BANKA

Ev kredisi banka ile 5-10 senelik uzun bir ilişki demek. Aile doktoru gibi güvendiğiniz ve sizi anlayan bir banka seçin. Faiz tek kriteriniz olmasın.

BİR EV DAHA?
Soru: Evim ve 6 bin lira gelirim var. Kira ödemediğim için maaşımdan elime para kalıyor. Biraz zorlanırım ama faizler düşmüşken yatırım amaçlı bir ev daha almalı mıyım? ● İsmet

Cevap: Kaç paralık ev satın alabilirim diye bak. 6 bin lira maaşla aylık 2 bin 400 lira ödeyebilirsin. Yani 120 ayda ortalama yüzde 1 faizle 170 bin liralık bir ev kredisini ödeyebilirsin. Dikkat et Tüm borçların aylık gelirinin yüzde 40’ını geçmesin.

PEŞİNAT YOK
Soru: Ev almak istiyorum ama peşinatım yok. Hazır peşinatlar ve faizler düşmüşken ailemden borç alıp ev alsam mı? ● Sema
Cevap: Prensipte peşinat borçla olmaz. Ama eğer ailenin durumu iyiyse, bu paraya ihtiyaçları yoksa ve sana verip unutacaklarsa evet, al.

TÜM PARAYI MI KOYSAK?

Soru: Birikmiş paramızla ev alabiliyoruz. Ama tamamını eve yatırmak yerine peşinatı verip, geri kalanını değerlendirsek, daha mı kârlı oluruz? ● Ayşem
Cevap: Bu aralar ev kredilerinin masraflar dahil yıllık faiz oranı yüzde 11.5 civarında. Bundan daha iyi getiri kazanman lazım ki değsin. İstersen yarısını öde.

ÜNLÜLERİN PARA KARAKTERİ- SERDAR ORTAÇ

MİLYARDER OLURDUM
■ Para denince?

Gençken birinci sıradaydı. Zamanla önceliğini yitiriyor. Hayatta kalabilmek için gerekli.

■ Pazarlık yapar mısınız?

“Adama bak! Tonla parası var, pazarlık yapıyor” demesinler diye utanırım. Aslında tonla para falan da yok.

■ İlk parayı kaç yaşında, ne işten kazandınız?O parayla ne yaptınız?

11 yaşında simit, su sattım ve babamın atölyesinde çalıştım. Nejat Uygur’un bir oyununa gitmiştim.

■ Hesabı kim öder?

Erkek öder. Masada zengin bir kadın varsa o da ödeyebilir.

■ Para ile ilgili pişmanlığınız var mı?

Tutumlu olup, para biriktirebilirdim. Bütün 20’li 30’lu yaşlardaki gençlere tavsiyem, 10 liranın hesabını yapın.

■ Milyon verseler satmam dediğiniz şey?

Yeteneğim, sesim, dostlarım, onurum

■ Dayanamayıp hep aldığınız bir şey?

Sürekli sırt çantası, telefon kulaklığı alırım. Teknolojiyle ilgili, bana zamandan tasarruf sağlatacak şeyleri alırım. Eşim kızar, “Yazık günah, alma” der.

■ Evde uyguladığınız en güzel tasarruf yöntemi?

Paranın değerini tam olarak öğrenemedim ama ışıkları açık bırakmamaya çalışıyorum.

■ Para ile ilgili sizi en çok etkileyen örnek kişi?

Babam. Rahmetli, herkese yedirir, içirirdi. Anneme sürekli hediyeler getirirdi. İşçilerine ailesi gibi davranırdı.

■ Birisi sizden borç istese, siz de vermek istemeseniz, ne dersiniz?

Rahat yaşamak için borçlanacaksan hiç isteme. Verdiğim borçları toplamaya kalksam milyarder olurum. Şimdi borç verecek durumum yok, kimseden de borç istemem.