Giriş
Geçen hafta kredi notu bazı mal sahiplerinin evlerini kiraya verirken kiracı adayından istedikleri garantilerin arasına girdi. Gelin biraz inceleyelim. Kredi notu nedir, ne değildir?
NEDİR?
Kredi notu gelişmiş ülkelerde uzun yıllardır var ve aslında işlerin yolunda yürümesi için çok da faydalı. Kredi kartı, bireysel kredi ve kredili mevduat hesabı olan ya da kefil olan herkesin kredi notu var. Size kredi verilse veya bir finansal yükümlülüğe girseniz nasıl ödersiniz onu gösteriyor. Bu not 1 ile 1900 arasında değişir, 800-1299 puan arasında olan kişiler orta riskli, 1300-1499 puan arasında alan kişiler az riskli olarak kabul ediliyor, 1500-1699 puan arası iyi ve 1700-1900 puan arası ise çok iyi. Yani notumuz ne kadar yüksekse o kadar iyi. Türkiye’de en son açıklanan kredi notu ortalaması 1492.
18 YAŞ
18 yaşına gelen her gence kredi notu oluşturmasını tavsiye ediyorum. 1.000 TL limitli bir kredi kartı alıp her ay kullanıp tam gününde ödemeleri yeterli olacaktır.
ÖDEMENİZİ ATLAMAYIN
Birçok insan kredi kartına güvenip fazladan harcamaya meyilli. Ancak şunu unutmayın: Kredi kartı borçlanma değil ödeme aracı. Doğru kullanarak yüksek kredi notuna sahip olmak mümkün. İşte size 5 öneri:
1-ÖDEME ATLATMAYIN
Kredi kartı dönem borcunu, ‘bir sonraki ay öderim nasılsa bir şey olmaz’ deyip asla atlatmayın… Bu kredi notunuzu düşürür… Bunu 3 ay üst üste yaparsanız takip başlar… Kolay kolay uzun süre yeni kart ve kredi kullanamazsınız.
2-BORCUN TAMAMINI KAPATIN
Sadece asgari miktarı ödeyerek kredi kartı borçları bitmez… Ayrıca kalan borca faiz ödemek zorunda kaldığınızı unutmayın, üstelik tamamını ödemek kredi notuna pozitif etki eder.
3-KART LİMİTLERINIZDE BÜYÜK BOŞLUKLAR OLSUN…
Limitlerin ne kadarını kullandığınız, boşta limitinizin olması da kredi notunu etkileyen önemli faktörlerden.
4-KREDİ KARTINDAN NAKİT ÇEKİM YAPMAYIN…
Hem ayrıca, kredi kartını nakit için kullanmanın faiz yükü var ve çok yüksek.
5-UFAK ŞEYLER ALIRKEN YÜKSEK TAKSİT YAPMAYIN
Bu taksit işleri ekonomistlerin bile kişisel bütçe hesaplarını karıştırmalarına neden oluyor… Enflasyon ortamında taksit iyi tabi ama küçük şeyler için yapmayın.
TATİL İÇİN SÖZ VERDİM AMA...
SORU: Bu sene tatil için erken rezervasyon yapamadık. Şimdi de fiyatlar çok yüksek ama kızım okulu kazanırsa tatile götüreceğim diye de söz verdim. Kredi kartına taksit yapsam taksitleri bile ödenecek gibi değil. Ne yapmalıyım? Ayten
CEVAP: Ayten, dur sana sevgili Sertap Erener’in bir şarkısını söyleyeyim; Uzanmış kumsala kredi kartım cebimde ödenmemiş krediler ah gitti birikmişler yaşıyorum aheste kapılmışım taksite savrulup gidiyorum şimdi çok rahatım nafile telaşları olmayan paramdan harcıyorum Güneş, deniz, kumsal... Tehlikeli üçlü. İnsanı meltem rüzgarı gibi uyuşturan, yaz akşamları gibi mest eden bir ahengi var. O yüzden çarpılmayalım diye şemsiye kullanıyoruz. Aynı şey tatil bütçemiz için de geçerli. Al, al, al derken olmayan paraları harcayıp ay sonu geldiğinde bütçe çarpması yaşamayalım… Hele plaj elbiseleri, yeni bir plaj çantası ve havalı bir şapka aldın mı bütçe ne yapsın, sıkışıyor ve kredi kartı borçları da iyice yükseliyor…
LÜKS DEĞİL İHTİYAÇ
Sen şimdi söz vermişsin, sözünde durmak ebeveynlikte çok önemli, hem tatil de öyle, kalbinizde güneş açsın… Tatil bir lüks değil ihtiyaç, New York Üniversitesi’nde yapılan araştırmaya göre 5 yıl hiç tatil yapmamış bir kişinin kalp krizi geçirme riski en az bir hafta tatil yapana göre yüzde 30 daha fazla… O yüzden bu tatile çıkın… Ama şahane bir planlama ve tatil bütçesi ile belki daha yakın bir yeri seçip yol masrafından kurtularak, belki bir arkadaş ya da akraba imkanını kullanarak konaklamaya para vermeden bütçenizi küçülterek de yapabilirsiniz. Tatili atlamayın ama borçla harçla tatil tam tersine insanı yorar… Bu hafta tatil yap sonra bir yıl borcunu öde, zor… Kredi kartı limitiniz kadar zengin değilsiniz unutmayın…
