Giriş
Geçtiğimiz hafta girişimcilikle ilgili iki etkinliğe katıldım. Ne yazık ki dünyada girişimci kadınların yalnızca yüzde 3’ü girişimlerine destek olacak parayı bulabiliyor. Erkeklerin para bulması çok daha kolay. Bunu değiştirmek için herkes elinden geleni yapmalı.
KÜRESEL GİRİŞİM İNİSİYATİFİ
Amerika’nın eski First Lady’si ve 67. Dönem Dışişleri Bakanı Hillary Clinton ile daha önce Beyaz Saray’da Girişimcilik Zirvesi’nde tanışma şansı bulmuştum. Türkiye’de Finansal Okuryazarlık Hareketini tetikleme işlerimin başlarındaydım henüz ama 10 senelik planım vardı. Yazılı! Hillary Clinton bana “Özlem ekosistem kur, liderler yetişsin, sen hep bir sonraki adımında ol” demişti. Aynı zamanda 2015 yılında okuduğum “Hard Choices” (Zor Seçimler) kitabında “Başkalarının ne dediği önemli değil, isteyen istediği kadar kritik etsin” yazmıştı. Televizyon ve POSTA yazılarımı bu öğreti sayesinde hazırlayabildiğimi düşünüyorum. ‘Kadın Girişimciler’in önünü açmakla ilgili toplantısında yeniden buluştuk 10 sene sonra, bu kez Bulgaristan’da. Beraber bir akşam yemeği, bir öğle yemeği yedik ve bir panelde konuşma yaptık. Ona giderken minik bir ipek halı hediye aldım. Gaziantep’ten yöresel elbisemi çok beğendi, modadan da konuştuk. Sanki büyük bir abla gibi yakın davrandı. Eylül ayında tekrar buluşacağız inşallah. Ülkemi temsil etme fırsatı bulduğum için çok şanslıyım.
Hillary Clinton ve Kiril Domuschiev’in (sağda) düzenlediği toplantı çok verimli idi. Dünyanın en büyük veteriner ilaç şirketlerinden biri olan Huvepharma’nın Kurucu Ortağı ve CEO’su kardeşi Georgi ile birlikte, küresel gıda güvenliği konularına odaklanan ailelerinin yeni kurulan hayırseverlik kolu Domuschiev Impact’in de eş başkanı.
HERKES İÇİN İNOVASYON
Avrupa Birliği tarafından fonlanan ve Uluslararası Göç Politikaları Geliştirme Merkezi (ICMPD) tarafından, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü koordinasyonuyla yürütülen ENHANCER programı kapsamında Mersin’de katılımcılarla interaktif bir sohbet gerçekleştirdim. Onlara birkaç tavsiyem oldu:
* Kendi çabalarınızla hayatınıza yatırımlar yaparak kendinizi gösterin.
* Yaptığınız her işin arkasında durun, kendinize güvenin.
* Çevrenizi genişletin.
* Vazgeçmeyin ve 10 yıllık planınız olsun.
* Ekosistem kurun.
* Etrafınızda gördüğünüz, özendiğiniz örnekler varsa, gidin ve onlarla konuşun, nasıl yapmışlar öğrenin.
BENİM AKLIMA YATMADI
SORU: Eşim ve ben devlet memuruyuz. Yaklaşık 600 bin TL birikimimiz, evimiz, arabamız var... Eşim 400 bin TL olan arsayı alalım ve evimizi yeni yapılan bir evle takas yapalım diyor... Evimiz 4 yaşında... Okula giden iki küçük çocuğumuz var. Eşimin önerisi benim aklıma yatmadı, size danışmak istedim.
CEVAP: Ev, arsa, araba gibi satın alımlarda karar verirken artısına eksisine bakıp eşinizle birlikte karar vermelisiniz. Karar verirken, arsayı alırken kazancınızın ne olacağı, ne kadar süre elinizde tutacağınız, evinizi yeni yapılan evle takas ise bütçenize uyup uymadığı, birikiminizin üzerinde ise kredi alıp alamadığınız, kredi alabiliyorsanız, taksit ödemelerinin güncel yaşantınızı olumsuz etkileyip etkilememesine göre karar vermelisiniz.
1 AYLIK MI 3 AYLIK MI?
SORU: Mevduat hesabında bir aylık mı üç aylık mı yatırmak daha doğru? Aylık faizi her ay çekip altın veya euro almak doğru bir birikim yapma şekli olur mu?
CEVAP: Mevduat faiz oranlarının yükselme eğilimi olduğu dönemlerde 1 aylık, faiz oranlarının düşme eğilimi olduğu dönemlerde uzun vadeli 3 ay, 6 ay vadeli hesap açılabilir.
*Vadeli mevduatta gelen faiz, anaparaya ilave olur. Böylece bileşik faizden faydalanırsın.
* Uzun vade hesabını bağlarken, acil ihtiyacın olabilecek tutarı daha kısa süreli bir yatırım aracında değerlendirmende fayda var. Çünkü vadeli mevduatta vade dolmadan para çekmek istediğinde birçok bankada, vade bozulduğu için faiz alacağını kaybetmiş oluyorsun.
* Birikimleri her zaman sepet yapmak faydalı. İster faizden, ister farklı birikimlerinden, risk alma isteğine göre, altın, gümüş, yatırım fonu, hisse senedi gibi farklı ürünlere sepet yatırım yapabilirsin.
STOPAJ NEDİR?
SORU: Stopaj nedir? Hangi yatırım ürünlerinden stopaj kesiliyor? Leyla
CEVAP: Bir vergi ödeme türü olan stopaj, en basit haliyle gelir ya da kazancın kaynağında kesilen vergidir.
* 1 Mayıs 2024’ten itibaren açılan vadeli mevduat ve katılım hesaplarında stopaj oranları değişti.
* 6 aya kadar (6 ay dahil) vadeli hesaplarda yüzde 5 olan oran yüzde 7.5,
* 1 yıla kadar (1 yıl dahil) vadeli hesaplarda yüzde 3 olan oran yüzde 5,
* 1 yıldan uzun vadeli hesaplarda yüzde 0 olan stopaj oranı yüzde 2.5 olarak uygulanacak.
* Ayrıca yapılan düzenlemeyle para piyasası fonları, borçlanma araçları fonları, fon sepeti fonları, katılım fonları, kıymetli maden fonları, anapara koruma amaçlı fonlardan elde edilecek kazançlardan yüzde 7.5 stopaj kesintisi olacak.
