Nasıl ödenecek bu borçlar?

Kripto para yüzünden eşten gizlenen borçlar, ödenemeyen krediler, birikimleri yatırım yaparak değerlendirme… Bugünkü sayfamı sizlere ayırdım.

BORÇ İÇİNDEYİM

SORU: Arkadaşların aklına uydum kripto paraya girdim. Hırs yaptım kredi çektim, elden borç aldım, paramın değeri düştü, borç içinde kalakaldım. 200 bin lira borcum var ama eşimin haberi yok. Borçlara aylık 12 bin lira ödeyebilirim ama aylık ödemelerim 20 bin liranın üzerinde. Ne yapacağımı bilmiyorum. Tugay

CEVAP:

• Öncelikle sakin ol, çözüme odaklan. Her borç ödenir.
• Vakit kaybetmeden eşinle konuş. Birbirinize utanmadan, suçlamadan destek olun.
• Kredi ödemelerini düzenli yapamıyorsan zaman kaybetmeden bankanla iletişime geç ve yapılandırma talebinde bulun. Onların önerilerini de dikkate alarak karı koca birlikte değerlendirin.
• Bu geçici dönemde sadece ihtiyaçlarına harcama yaparak kalanı borç kapamada kullanmaya çalış.
• Eşin çalışmıyorsa o da evden çalışarak veya işe girerek aile bütçesine destek olsun.
• Ek gelir yollarını araştır. Etrafını gözlemle, çevrende en çok neye ihtiyaç var? Sen ne yapabilirsin?
• Ve sen sen ol bundan sonra bilmediğin, riskli yatırım araçlarında karar vermeden önce çok iyi düşün. Eş, dost tavsiyesiyle değil, araştırarak, işleyişi bilerek eşinle birlikte karar ver ve sadece kendi birikiminizi kullanın. m Sağlık, sevgi ve para ile kal. Unutma, bu geçici bir dönem.

KUR KORUMALI YATIRIM

SORU: TL’nin döviz karşısında değer kaybının önüne geçmek maksadıyla mevduat yatırımcısı olarak paramı değerlendirdim. Dikkatlice, araştırarak yatırım yapmaya çalışıyorum. Bugünkü kuru dikkate alarak kur korumalı mevduat hesabı açarak yatırım yapmak doğru olur mu? Halis

CEVAP:

• Kendi risk anlayışına göre, araştırarak ve bilgiyle yatırım yapman birikimlerini değerlendirmen çok güzel. Tebrik ederim.
• Prensip gereği al sat önerisinde bulunmuyorum.
• Kur korumalı mevduat hesabını en az 3-6-9 ve 12 aylık vadeler şeklinde açabilirsin.
• Sen kaç ay vadeli düşünüyorsun? Bu süre içinde birikimine ihtiyaç duyar mısın? Unutma erken kapatmak durumunda kalırsan açılış tarihi ve erken kapama tarihindeki TCMB’nin saat 11’de açıkladığı USD, EUR ve GBP ve altın alış kurundan hangisi daha düşükse o kur üzerinden hesap bakiyen güncellenir ve vadesiz hesaba aktarılır.
• Dolayısıyla vadeden önce kapatmak istersen, kapattığın tarihteki kurun açılış tarihine göre daha düşük bir kur olması durumunda anapara kaybın olur.
• İyi düşün, son karar senin.

YAPILANDIRMA YAPSAM MI?

SORU: Birkaç bankaya yaklaşık 180 bin lira borcum var. Aylık ödemelerim 6 bin lira civarında ve çocukların okulu, evin kirası derken ödemekte zorlanıyorum. Tüm borçlarımı bir bankaya toplasam daha uzun vadede ödesem sizce mantıklı olur mu? Ayşenur

CEVAP:

• Çocukların ve ailen ile sağlıklı günler dilerim.
• Şu dönemde bankalar çok zor kredi veriyor. O yüzden faizler daha düşükken eski kredini doğru ödemen daha sağlıklı olabilir.
• Mevcut kredilerin türü ne? Hepsi ihtiyaç kredisi mi? Yoksa konut ya da taşıt kredisi var mı içinde?
• Bankayla borçlu anlaşırsa borç yapılandırılabilir. Bankalar, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) belirlediği esasları dikkate alırlar.
• Konut ve taşıt kredin varsa bankanla görüşerek sana nasıl destek olabileceklerini detaylıca öğren.
• Tüm kredilerin tüketici kredisiyse, tüketici kredilerinde yapılandırma vadeleri kredi kullandığın tarihe, kalan borç bakiyene ve kredi türüne göre değişir.
• Tüketici kredisini ne zaman kullandın? 16 Eylül 2021’den önce kullandıysan tutara bakılmaksızın en fazla 36 ay vadeli yapılandırılabiliyor. 16 Eylül 2021’den sonraysa vaden yapılandırmak istediğin kredinin borç bakiyesine göre belirlenir. Borcun, 0 - 50.000 TL arası ise en fazla 36 ay 50.001-100.000 arası ise en fazla 24 ay 100.001 ve üstü ise en fazla 12 ay olur.
• Yapılandırmada inisiyatifin bankada olduğunu unutma. Zaman kaybetmeden bankalarınla görüş. Borcunun arkasında olduğunu ve ödemek isteğini açık açık ifade ederek onların çözüm önerilerini dikkate al. Çekinme.
• Ailenin desteğini al. k Unutma her borç ödenir yeter ki sağlık olsun ve kararlıca çözüme odaklan.

BES’İMİ BOZUP HİSSE ALSAM MI?

SORU: BES birikimim var ama bozup hisse senedi almak istiyorum sizce hangisi daha avantajlı? Gonca

CEVAP: Paranın değerini artırmak istemen güzel. Ancak prensip olarak al sat tavsiyesi vermiyorum.

• Hisse senedine yatırım yapmak için çıkmana gerek yok.
• Ne zamandır Bireysel Emeklilik Sistemi’ndesin? Bugüne kadar ne kadar getiri elde ettiğini biliyor musun?
• Senin yerine BES’ini yaptırdığın şirket fonlarını yönetiyor ve altın, dolar, hisse senedi gibi tüm yatırım araçlarına yatırım yapabiliyorsun.
• Yeter ki BES’inin takipçisi ol, şirketini arayarak bilgi al, fonlarını kendi risk algına, beklentilerine göre değiştir. Yılda 12 defa değişiklik yapma hakkın var, bu çok iyi bir fırsat.
• Hisse senedine yatırım konusunda deneyimin bilgin yeterli mi? Bireysel Emeklilik Sistemi’nde diğer yatırım araçlarına göre daha az zaman ayırarak yatırım yapabiliyorsun ve yüzde 30 devlet katkısı var bunu unutma. Son karar senin.

HAFTANIN ANKETİ

Çocuğuna 7 yaşından itibaren düzenli olarak harçlık veriyor musun?

A. Evet

B. Hayır

C. Pek düzenli olmuyor

ozlem.denizmen@posta.com.tr adresine cevaplarınızı bekliyorum.