Giriş
Ev alıyorum, arabamı değiştiriyorum, yatırıma başlıyorum… Bu hafta köşemi sizden gelen sorulara ayırdım. Unutmayın, hiçbir para konusu çözümsüz değildir.
HEVESLİYİM AMA...
SORU: Yeni para kazanmaya başladım. Yatırım konularında hevesliyim ama neye göre yatırım yapmalıyım? Elif
CEVAP: Zengin olmanın formülü yatırım yapmaktır. Daha doğrusu risk almayan zengin olamaz.
- Çevrenin nereye yatırım yaptığına göre yatırım yapma. Yatırım sana özel olmalı. Beklentilerin, risk tahammülün, amacın, bütçen, bilgi seviyen, korkuların...
- Beklentilerini net olarak belirle. Vade, risk... Yüksek getiri, yüksek risk mi? Düşük getiri, düşük risk mi? Karar ver.
- Eş dosttan ‘tüyo alarak’ veya sosyal medyadan okuduklarınla değil, yatırım uzmanına veya bankacına danışarak, onun sana yapacağı risk ve yatırım testlerine göre yatırım yap.
- Bütün bunları belirledikten sonra kendine uygun yatırım sepeti oluşturabilirsin. m Aman her dakika yatırımını kontrol etme.
YATIRIM İÇİN EV ALACAĞIM
SORU: Aydın’da yatırım için bir ev alıp kiraya vermek istiyorum. 210 bin liram var. Sizce mantıklı mı? Fuat
CEVAP: Aydın’da 100 metrekare ortalama bir evin fiyatı 342 bin TL civarında. Bu demek ki senin 132 bin TL kredi alman gerekiyor. 10 senelik bir finansmanla 132 bin TL kredi alırsan, bunun aylık ödemesi 2 bin 250 TL, toplam geri ödemesi 271 bin TL civarında olur.
EV ALIRKEN BUNLARA DİKKAT ET!
1. Çevredeki muadil evler kaça kiralanmış ve satın alınmış incele.
2. Kiracı kaçarsa ne yapacaksın? Krediyi ödeyebilir misin?
3. Ev alırken, evin aylık kredi ödemesi senin gelirinin yüzde 40’ını geçmesin. Aylık gelirin 6 bin TL üzerinde mi, gelirin güvencede mi? Son karar senin.
ARABAMI DEĞİŞTİRECEĞİM
SORU: Arabamı değiştirmek istiyorum ama bir yandan da cesaret edemiyorum. Ne yapmalıyım? Sevim
CEVAP: Neden değiştireceksin? Masraf mı çıkarmaya başladı? Kaç senelik? Bu değişim gerçekten ihtiyaç mı? Almayı düşündüğün araba sıfır mı? Çip krizi var, pahalılandı otomobiller. İkinci el fiyatları da yüksek. İş güvencen, birikimin var mı? Yoksa iki kere düşün. Ne kadar kredi çekeceksin? Aylık kredi ödemen gelirinin yüzde 25’ini aşacak mı? Tüm bunları hesapla öyle karar ver
İYİ BORÇ MU KÖTÜ BORÇ MU?
SORU: Maaşım 12 bin TL. Bir kredim ve kredi kartım var. Gecikme borcum yok. Ne zaman ve ne kadar kredi çekebilirim? Sezgin
CEVAP: Bankalar kredi verirken kredi notumuzu, ödeme alışkanlıklarımızı, gelirimizin aylık ödemelerimizi karşılayıp karşılamadığını ve kredi kullanım amacımızı değerlendirir. Gecikmeli ödemen yoksa ve aylık geri ödemen gelirine göre makul bulunursa olumlu değerlendirilir (aylık kredi/gelir oranı 1/4’ü geçmesin derim). Peki, neden kredi kullanmak istiyorsun? Değeri artacak bir şey için mi, yoksa nereye gideceği belli olmayan borç mu?
BAŞARI HİKAYESİ
KENDİMLE GURUR DUYUYORUM
ÖZLEM / 37 / İSTANBUL
Başardım! Kendimle gurur duyuyorum ayıptır söylemesi. Ama öncelikle bu başarı sizin sayenizde, yazılarınız ve anlattıklarınızla cesaret ve en önemlisi bana ‘hiçbir şey için geç değil’ hissini verdiniz. 37 yaşımda paraya daha farklı ve kontrollü bakmayı öğrendim. Nur topu gibi altı hesabım var artık. Örneğin ŞİRKET HESABIM ve ŞAHIS HESABIM var ve şirketimden kendime maaş veriyorum. Kira, fatura, gıda, benzin gibi mecburi giderler için kullanıyorum.
VERGİ HESABIMa, şirket hesabımdan aylık belli bir tutar aktarıyorum, böylece ‘sürpriz ödeme’ paniğini çözdüm. Şahıs hesabımın yüzde 8’i KEYİF HESABIMda. Dışarıda yemekten marketteki gofrete kadar buradan ödeniyor artık. Şirket gelirimin yüzde 6’sını BİRİKİM HESABIMa aktarıyorum ve ‘unutuyorum’.
Öncelikle borçları kapatmak için birikim yapıyorum, kitabınızda bahsettiğiniz gibi. İYİLİK HESABIM ise şirket gelirinin yüzde 2’sini kapsıyor. Yöntemlerinizi uygulayarak abur cuburu minimuma indirdim hatta bu sayede 3 kilo verdim. Daha ne olsun ama değil mi? Ayrıca hisse alımı ile ilgili ilk adımlarımı atmaya da karar verdim. Teşekkür ederim.
