Giriş
Yeni ay, yeni enerji, yeni kararlar demek. Yılın ilk üç ayı biterken finansal kararların ne durumda? Hangi alanlarda geliştin, hangilerinde daha fazla çaba göstermelisin? Nisan ayı bütçen hazır mı? Hadi kendini değerlendir ve yeni ayda bunları uygula.
OLMAZSA OLMAZ!
Bütçe yapmak, paranı yönetmen için olmazsa olmaz kural. Anı yaşarken bir yandan da yarınını planla. ‘‘Borcum var bütçe yapamam’’ deme. Borçlar almış başını giderken de bütçe yapmak şart. ‘‘Bende bütçe yapacak para mı var? Gelen gidiyor’’ da bahane değil. Harcadığın 3 lirayı bile giderlerine yaz. Peki bütçe nasıl olmalı?
1-BASİT: Eline bir defter ve bir kalem al. Ya da telefonuna uygulamam Moneye’ı indir. Ayda bir saat yeter.
2-ESNEK: Hazırladığın bütçeye uy, uymazsan da moralini bozma. Harcama kalemlerinden herhangi birinde o ay fazla harcama yaparsan diğerinden kıs.
3-GERÇEKÇİ: ‘‘Gelecek ay bir yerden para gelecek’’ diye düşünüp buna güvenip kredi kartına yüklenme. Gelirin doğrultusunda harca. Bütçeyi bir kere yapıp bırakma, ne kadar düzenli olursa hayatını o kadar kolaylaştırır.
BÜTÇE KALEMLERİ
GELİR, BİRİKİM, BORÇ ,KİRA/EV KREDİSİ, GIDA, FATURALAR, ULAŞIM, GİYİM/KİŞİSEL BAKIM, EV EŞYASI, SAĞLIK/EĞİTİM, TATİL/EĞLENCE, ZAAF
EVİN BÜTÇESİ
Bu, çiftlere özel bir durum, tek bir doğrusu yok. Yöntemler benden, değerlerinize uygun olanı seçmesi sizden. Eğer eşlerin ikisi de çalışıyorsa maaşları oranında ev bütçesine katkı sağlayabilir. Eşler ödemeleri bölüşebilir. Umut kira, faturaları, abonelikleri, Esin de gıda, kıyafet, eğitim masraflarını karşılayabilir. Sedef’in geliri birikime ayrılır, Orçun ise geri kalan tüm harcamaları yapar. Eşlerden biri çalışıyorsa diğeri evin gelirini artırmak için kendini geliştirebilir, evden yapabileceği işleri değerlendirebilir.
KARI KOCA ARASI
Konuşmaya cesaret edemediğiniz bütçe, borç, birikim, yatırım konularını çayı demleyip tek tek konuşun. Ortak finansal hedefleriniz neler? Bunun için neler yapıyorsunuz, neler yapmalısınız? Paylaşın. Elektrik, su, doğalgaz, üyelikler… Bunlardan nasıl tasarruf edebileceğinizi düşünün. Durduk yere düşmeyecekler.
BİRİKİM
Hayalindeki ev, araba, düğün, tatil ya da rahat bir emeklilik hayatı senin olabilir. Tabii bunun için birikim, yatırım yaparsan... 1 milyona giden yolun birinci adımla başladığını unutma. Az çok demeden birikime ne kadar ayırıyorsan yaz. Her ay her şeyden önce gelirinin bir miktarını birikime ayır. İhtiyacın olan parayı ne kadar zamanda biriktireceğini hesapla. Hayal ve hedef arasındaki en büyük fark işte bu plan. Gıda, kira, faturalar, sağlık... Bir sürü harcama kalemi var bütçede. Kimileri istek kimileri ihtiyaç. Hedefine ulaşmak için bir yerlerden tasarruf et.
İRADE
Herkesin bir harcama zaafı vardır. Seninki hangisi? Örnek: Abur cubur, dışarıda yeme içme, kıyafet, ayakkabı, elektronik, oyun… Bütçende giderlerine, kendine uygun limit koy. Özellikle zaaf alanlarına. Dışarı çıkınca veya alışveriş sitesine girdiğinde bir şeyler satın almadan önce derin bir nefes alıp kendine ‘İstek mi ihtiyaç mı?’ diye sor. Hemen hayallerini gözünün önüne getir. Anlık bir heves hayallerinin önünde durmamalı. Başarın için kendini küçük hediyelerle ödüllendir.
YATIRIM
Bütçe yaptın, harcamalarını yönetip tasarruf ettin, biriktirdin. Eee bu paranın çalışması lazım. Biriktirdiğin parayı yatırımla değerlendir. İster paranı mevduata yatır, istersen altın, döviz, hisse senedi veya gayrimenkul al. Kendine en uygun riski belirle ve harekete geç. Bankacına danışarak uygun yatırım çeşitlerinden oluşan sepet yapabilirsin. Risk almaktan korkma yeter, risk yoksa getiri de yok. Zengin olmanın en kolay yolu sabırla yatırım yapmak.
