Giriş
Heyecanla beklenen üniversite tercih sonuçları açıklandı. Gençler, sonuç ne olursa olsun hayat uzun ve sizler çok kuvvetlisiniz. Kendinizi geliştirip, finansal hayatınızda iyi alışkanlıklar kazanın. Evet şimdi!
Aristoteles, ‘‘Hayatımızın yönünü, gençliğimizde edindiğimiz alışkanlıklar belirler’’ demiş. Siz de sağlıklı finansal alışkanlıklar edinebilirsiniz. İşte hayata 1-0 önde başlamanızı sağlayacak finansal tavsiyeler:
HEDEFLE YAŞA: Kendinize aylık, altı aylık, senelik, beş senelik hedefler koyun. Bunları yazın. Örnek: Üniversiteyi dereceyle bitireceğim, dört farklı sektörde staj yapacağım, para kazanacağım...
TAKİPÇİ OL: Kredi ve Yurtlar Kurumu’nu yurt, burs ve kredi başvuruları için takip edin. Başvurular e-Devlet üzerinden yapılıyor. Dikkat! Eğitim için kredi kullanacaksanız, bunu yerinde ve hesaplı kullanın. Mezun olduktan sonra bu kredileri faiziyle geri ödeyeceksiniz.
LİMİTİN KADAR ZENGİN DEĞİLSİN: 300 TL, 500 TL limiti olan kredi kartı çıkartın. Buradan harcayıp borcunuzun tamamını her ay kapatın. Hem doğru harcama disiplini kazanırsınız hem de sağlam bir kredi notu oluşturursunuz. İleride eğitim, araba, ev gibi satın alımlar için daha uyguna kredi kullanırsınız.
BÜTÇE ARKADAŞI: Okuldan bir arkadaşınızla anlaşın. Her ay kira, yemek, ulaşım, kitap, okul, eğlence, telefon, nereye ne gidiyor yazın. Her kategoriye limit koyun, bunun üzerinde harcamayın. Bakalım bütçeyi hanginiz tutturacak.
- Arkadaşlarınıza hava değil, fark atın.
- Öğrenci indirimi olan yerlerde yiyin, için, gezin.
- Okul kitaplarını üst sınıftakilerden alabilirsiniz. Hatta dönem sonunda satabilirsiniz.
- Telefon tarifeniz sizin için en uygun olanı mı?
KAZANMAYI HİSSEDİN
ÇALIŞ: Özellikle hafta sonları yarı zamanlı çalışabileceğiniz olanakları araştırın, emek vererek para kazanmayı hissedin. Gönüllü programlarını da inceleyin, katılın. Hem sosyal çevre hem de kişisel gelişim olur.
HARCAMALAR: Çoğu zaman biz harcamalarımızı değil, harcamalarımız bizi yönlendiriyor. Reklamlar, bildirimler, moda, arkadaşlar… Gelen sinyallerle savruluyoruz oradan oraya. Durun, değerlerinize uygun, anlam üreten şeyler için harcayın. İstek mi, ihtiyaç mı? Kendinize sorun.
FIRSATLAR
Değerleriniz, hayat hedefleriniz ile uyumlu olduğu sürece önünüze çıkan fırsatları muhakkak değerlendirin.
HAYIR DEMEYİN
Araştırmalar gösteriyor ki genç kızlar karşılarına bir fırsat çıktığı zaman HAYIR diyor. Çünkü bilmediğini, beceremeyeceğini, yapamayacağını düşünüyor. Kızlar, çözüme odaklanın, siz fırsatı kabul edin sonra öğrenirsiniz.
KAVRAMLARI ÖĞRENİN
YATIRIMA BAŞLA: Finansal okuryazarlığın evrensel kurallarından biri şu: Gençler 14 yaş sonrası yatırım yapmayı yavaş yavaş öğrenmeli. Birikimlerinizi yatırıma dönüştürün. Hisse senedi, bileşik getiri, bono, tahvil gibi yatırım kavramlarını öğrenin. Şirketlere ortak olmak uzun dönemde her zaman en çok kazandırır.
BECERİ: Yatkın olduğunuz, beceri geliştirmek istediğiniz alanda güçlü yönünüzü bulup onun üzerine HER GÜN saatlerce çalışın.
ÇEVRE HER ŞEY: En çok vakit geçirdiğimiz beş kişinin ortalaması kadar olabiliyoruz. O yüzden onları çok iyi seçin. Sizin hedeflerinize karşı koyanlar varsa niyetlerini anlayın.
PRATİK YAPIN
MERAK: Size enerji veren, merak ettiğiniz konular neler? Sorgulayın, bilinmeyeni çözmeye çalışın. Günlük sorularla pratik yapın. Örnek: Türkiye’de kaç koyun var? Buna yapılandırılmış düşünce deniyor. Şirketler işe alırken sizin zihin haritanızı anlayabilmek için bu tip sorular sorarlar. Bunlara hazır olursanız kim tutar sizi.
CESARET: ‘’Takip etmeye cesaretiniz varsa, tüm hayalleriniz gerçek olabilir’’ (Walt Disney). İnsanların sadece yüzde 2’si konfor alanından çıkabiliyormuş. Siz de o yüzde 2’nin içinde olun.
BAŞARININ TANIMI
Sizin için başarının tanımı ne? 'Şu kadar param olsun. Evim, spor arabam olsun.’ Öyle başarının tanımı olmaz. Harvard Business School’dan hocam Prof. Clay Christensen’ın ‘Olmak İstediğim İnsan' adlı harika bir kitabı var. Okuduğumdan beri başarının benim için ne olduğunu, nasıl ölçtüğümü düşünüyordum ve şu sonuca vardım: Hayatımın bu döneminde benim için başarı, hayattan aldığım değeri olan her şeyi geri verebilmek.
BENİM PLANLARIM NEYDİ?
15 YAŞIMDA: 30 yaşıma kadar üç lisan konuşmak (Fransızca, İngilizce, İtalyanca).
17 YAŞIMDA: Fransızca konuşabilmek için bir sene hiç bilmediğim bir aileyle hiç bilmediğim bir ülkede kalmak (Belçika).
18 YAŞIMDA: İngilizce öğrenmek için, hiç bilmediğim bir ülkeye gitmek (Amerika).
19 YAŞIMDA: IVY League (ABD’de sekiz vakıf üniversitesinin oluşturduğu grup) üniversiteye gidebilmek (ABD/Cornell).
22 YAŞIMDA: Dünyanın en önemli finans merkezi Wall Street’te çalışmak (Merrill Lynch).
25 YAŞIMDA: 30 yaşıma kadar finans alanında master yapmak (MIT).
28 YAŞIMDA: Ülkeme fayda sağlayabilmek için Türkiye’ye dönmek. Önce çok iyi bir yerde çalışmak ve ilerlemek (38 yaşında finansal okuryazarlığı kadın, çocuk, genç, tüm bireylere ve ailelere kazandırmak için seferberlik başlattım).
HAYAT = TV DİZİSİ
Hayatınız bir TV dizisi olsa ismi ne olurdu? Bölümün ismi ne olurdu?
HAYDİ GENÇLER
Sizi paranızın efendisi olmaya davet ediyorum. Para kazanın, akıllıca harcayın, birikim ve yatırım yapın. Paranızı yönetin. Siz, zeki, çevik ve çalışkansınız! HAYDİ...
