Giriş
- Yepyeni bir yıl geliyor, umut ve heyecan, bembeyaz bir sayfa ile başlangıç. Gelin bu yeni dönemde bütün finansal alışkanlıklarımızı bir gözden geçirelim. İyileri uygulamaya, kötüleri bitirmeye niyet edelim, hatta karar verelim.
- İşte sizin için bir liste. Bunlar sahip olunması gereken finansal alışkanlıkların en önemlileri. Bu listenin fotoğrafını çekin ya da kesip buzdolabınıza yerleştirin ve yıl içerisinde bunları yapıp yapmadığınızı kontrol edin.
BÜTÇE
1- FİNANSAL HEDEFİN OLSUN
Hedefin olmazsa bir süre sonra bu iyi alışkanlıkların zorluklarına neden katlandığını sorgularsın. İyi olan şeyler kolay değildir.
2- BÜYÜK DÜŞÜN
Kısa, orta ve uzun vadeli program yap. Adımların küçük olsun, düşüncelerin limitsiz.
3- DÜZENLİ VE SAĞLIKLI YAŞA
İyi uyku uyumaya, spor yapıp sağlıklı beslenmeye çalış. Evet finansal hayatını birebir etkiliyor.
4- GELİRİNİ, GİDERLERİNİ YAZ
Tüm harcamalarını yazman ‘Bu para nereye gidiyor bilmiyorum’ demeni engeller. Nerelerden kısabileceğini açıkça görürsün.
5- HARCAMA ALIŞKANLIKLARINI DEĞERLENDİR
Kredi kartı ekstrene baktığın zaman neyi ne için harcadığının farkında mısın? İstek mi, ihtiyaç mı? Enflasyona karşı korunaklı mı? Mobil uygulamam Moneye’ı indirip harcamalarını takip edebilirsin, ücretsiz.
6- ACİL DURUM FONU BİRİKTİR
Özellikle çocuk sahibi ve/veya ev kredisi ödeyenler mutlaka kenarda harcamalarına yetecek kadar (likit bir yatırımda çünkü enflasyon var) nakit bulundurmalı.
- Bekar, çalışıyor: 3 ay
- Evli, bir kişi çalışıyor, çocuk yok: 6 ay
- Evli, iki kişi çalışıyor, çocuk var: 9 ay
- Evli, bir kişi çalışıyor, çocuk var: 9 ay
7- İSTEK VE İHTİYAÇLARINI BELİRLE
Alışverişe çıkınca ya da alışveriş uygulamasını açtığında her gördüğünü sepete atma.
8- AKILLI ALIŞVERİŞ YAP
Fiyatları daha fazla araştır. Hangi marka nerede daha uygun fiyatlı, hangi kartlara özel kampanyalar var?
9- KART PUANLARINI PLANLA
Kartında biriken puanları, ödülleri ‘kullanmış olmak’ için değil, ihtiyaç için kullan.
10- BAŞARILI KİŞİLERLE VAKİT GEÇİR
Negatif insanlarla diyaloğunu mümkün olduğu kadar sınırla. Unutma en fazla zaman geçirdiğimiz beş kişinin ortalamasıyız (her açıdan).
GELİR
11- GELİRİNİ ARTIR
Ya kendine yatırım yap ve ek sorumluluk al ya da yeni gelir alanları oluştur.
12- KATKI
Evde çalışmayan kişiler varsa onlar da çalışıp aile bütçesine katkıda bulunsun.
13- KENDİNİ GELİŞTİR
Yenilikleri, trendleri sürekli takip et.
BORÇ
14- GELİRİNE UYGUN DOĞRU BORÇLAN
Krediyi/borcu ne için, ne kadar alacaksın?
15- KEFİL OLACAKSAN İKİ DEĞİL, ÜÇ KEZ DÜŞÜN
Borçlu kadar sorumlu olursun.
16- SAMİMİ OL, ANLA
Borcun varsa ve kapatmak istiyorsan önce borçlarının oluşmasının kök sebebine in.
17- NERELERE BORCUN OLDUĞUNU LİSTELE
Tek tek kredi, kredi kartı, elden borç… (İstersen bu listeyi bana mail atabilirsin.)
18- ÖDEME TARİHLERİNE DİKKAT ET
“Birkaç günden ne olur?” deme. Kredi notun anında düşer.
19- SAHİP OLDUĞUN VARLIKLARINI LİSTELE
Bunları bir yere yazmak güçlü hissetmeni sağlar.
20- BİRKAÇ KÜÇÜK BORÇ KAPAT
Kimse 10 kiloyu bir anda veremez ama ilk birkaç kilo verince insana güç gelir. Borç ödemek de kilo vermek gibidir. Sabır ister.
21- KREDİ KARTI
Borçları kapatana kadar kredi kartından uzak dur.
22- BORCUNU GİZLEME
Ailenle samimiyetle konuş. Nasıl olsa öğrenecekler.
23- HAYATI KENDİNE ZİNDAN ETME
Her borç ödenir, sen iste yeter ki (Bana mail atabilirsin).
24- SATABİLECEĞİN BİR ŞEY VARSA (EV, ARABA, HISSE, TOPRAK VB.) SATMAKTAN ÇEKİNME
Daha küçük eve geç, masrafları azalt. Hayatını bir süre için küçült. Bu dönem geçici.
25- ÇÖZÜM ODAKLI OL
Soruna değil çözüme kilitlen. Eşin söylenirse ona da selamımı söyle, sana destek olsun.
26- KARAR VER VE HAREKETE GEÇ
Daha fazla zaman kaybetme. İlk adımı hemen at.
YATIRIM
27- YATIRIM ARAÇLARINI TANI
Kendine uygun portföy yap. Paranı tanıdık tavsiyesiyle bilmediğin yere koyma. Detaylı araştır, bankana danış. Paranı muhakkak çalıştır.
28- BES
Bireysel Emeklilik Sistemi’ndeysen (BES) düzenli olarak getirini sorgula. Paranı enflasyon karşısında koru. Ara bankanı konuş. Fon değiştir.
29- EMEKLİLİK BİRİKİMİNE BAŞLAMADIYSAN HEMEN BUGÜN BAŞLA
Emeklilik dönemindeki birikim/yatırım zamanın gücünden yararlansın.
30- KENDİNE UYGUN RİSK AL
Fırsatlara, bilgiye erişebilmek için kaynak oluştur. Sen çalışıyorsun, paran da çalışsın.
ZENGİNLER
Her kuruş kıymetlidir, küçük para yoktur. ‘Zenginler paralarının çoğunu harcar’ diye düşünülür ama öyle olsa zengin kalamazlardı. Gelirlerinin büyük kısmını gelecek için ayırırlar. Parayı önce yatırıma koyar oradan kazandıklarını harcarlar. Finansal hayatımıza da fiziksel sağlığımız gibi iyi bakmamız gerekiyor. Vücudumuz için nasıl yediklerimize, içtiklerimize dikkat ediyorsak, finansal hayatımızı güçlü tutmak için de para konusunda özenli olmamız gerekiyor.
KENDİNİ NASIL TANIMLIYORSUN?
GÜZELLİK: Bazıları çok güzel giyinir ve güzel giyinmek onunla özdeşmiştir ki kıyafete para harcamak zorundadır (böyle olduğuna inanır). Çünkü kendini öyle tanımlamıştır..
EVİM GÜZEL: Bazıları da harika evde oturur. Hayatı ev ve dekorasyon malzemeleri ile tanımlamıştır.
HEDEFİM VAR: Bazıları ise olimpiyatlara hazırlanır gibidir. Hedefi vardır, gözü hiçbir harcamayı görmez, tek odak hedefe ulaşmaktır. vPeki ya sen kendini ne ile tanımlıyor, öz değerini nereden alıyorsun? 12 senedir sizlerle yazışıyorum, sizin için yazıyorum, konuşuyorum. Şimdi mobil uygulamam (Moneye) sayesinde binlerce insana ulaşıyorum ve şunu görüyorum ki işin temelinde tamamen insanın kendini nasıl tanımladığı var. Hmm düşünmeye değer...
