Giriş
Platform topuklu ayakkabılar hiç beklenmedik bir anda geri döndü. Pandemiden önce tırnak topukları yarıştırırken ne değişti de platformlar moda oldu? Açıkçası ne değişmedi ki… Beyonce, Ariana Grande, Olivia Rodrigo, Dua Lipa dahil dünya yıldızları sözleşmiş gibi art arda giymeye başladı. Daha ilginci de kimse bu durumu yadırgamadı. Hollywood ünlülerinin stilisti Nicole Chavez, “Çünkü insanlar yeniden mutlu hissetmek istiyor. Özellikle hem platform hem de en parlak renkleri seçiyor. Çok uzun süre kendi isteğimiz dışında spor ayakkabı giydik. Bu rahatlıktan sonra yine yükselmek istedik. Ama stilettolara (sivri burunlu, sivri topuklu) bir anda geçemezdik. Platform topuklar hem gösterişli hem de rahat bir alternatif. Yükseldikçe daha iyi hissediyoruz” diyor. Yani nasıl mutlu hissedeceğimizi bilen ‘gizli güçler’ buna uygun modayı hemen önümüze çıkarıveriyor.
KAÇIŞ VE FANTEZİ
Bugün sadece Lady Gaga’nın ve bazı sirk sanatçılarının ayağında görmeye alışkın olduğumuz çılgın yükseklikteki topukları bir dönem Uzakdoğu’da, Avrupa’da sadece soylu kadınlar giyiyordu. Bunların en yükseği 50 cm’i buluyordu! Zamanla evrildi, günlük hayata girdi. Ne zaman ince topuk icat edildi platformların etkisi azaldı. Ama 70’lerdeki petrol krizi gibi sosyal ve ekonomik belirsizlik dönemlerinin en gözde modası hep platform topuklar oldu. IBM teknoloji şirketinin ürün uzmanı Trevor Davis, “Her finansal düşüşte müşterilerin süslü ürünlere ilgisi artar. Bu, kaçış ve fantezi ihtiyacından” diyor. En süslü modern platform topuklu ayakkabıyı 1938’de İtalyan modacı Salvatore Ferragamo tasarlamıştı. ‘Gökkuşağı’ isimli bu ayakkabının topukları rengarenk bantları da altın yaldızlıydı. Ve evet, ‘Büyük Buhran’dan hemen sonraya denk gelen bir tasarımdı bu.
EKONOMİK BASKIYA YANIT
O yıllarda pahalı kıyafetler almaya gücü yetmeyen kadınlar gösteriş ihtiyacını platform topuklu ayakkabılarıyla karşılıyordu. Yani tek parça ile dikkatleri ayaklarına çekiyor, şıklık yarışında geri kalmıyorlardı. Platform topuk 70’lerde cinsiyet devriminin de yıldızı olmuştu. Elton John, David Bowie, John Travolta gibi efsaneler erkeklerin sıkıcı kıyafetlere mahkum bırakılmasına tepki olarak ve cinsiyetler arasındaki keskin ayrımları kaldırmak için platformu sahiplenmişti. Hatta Fransız Kral 14. Louis’nin izinden gittiklerini söylemişlerdi. Platformlar, 90’larda striptizciler ve seks işçileriyle özdeşleştirilmiş ama 2000’lerde yine ana akım olmuştu. Uzmanlara göre bu yılki dönüşünde erotik bir mesaj da var. 2021’in giyim kuşam akımı, “dopamin modası’ olarak adlandırılıyor. Adını mutluluk hormonu dopaminden alıyor: Cesur, parlak ve seksi. Dünyada yükselen feminen enerjinin bir yansıması olarak da görülüyor. Etkisi 2022’de de sürecek. Sezen Aksu’nun İzmir’in kızlarına ithaf ettiği şarkısındaki ‘tıkırtılar’ biraz gürleşiyor ve platform topuklar bu ara ince topuklardan daha davetkar çalıyor...
