Giriş
Yaşlanma karşıtı teknoloji pazarının değeri 60.4 milyar doları geçti. 2030’da iki katına, yani 120 milyar dolara ulaşması bekleniyor! Jeff Bezos, Larry Page gibi dünyanın en zengin insanlarının yaşlanmayı durduran, ömür uzatan yöntemlere yaptıkları yatırımı geçen hafta POSTA arka kapağına taşımıştım. Milyarderler ölümsüzlük peşinde. Bunu da cazip bir şey haline getirmeye çalışıyorlar. Geraskofobi diye bir korku türedi: Yaşlanma fobisi.
30 YIL GERİYE SARMAK
Geçen yıl sonbaharda Cambridge Üniversitesi’nde 53 yaşındaki bir kadına ait cilt hücrelerinin 30 yaş gençleştirildiği açıklanmıştı! Yani bu teknoloji geliştiğinde zamanın ciltteki izlerini 30 yıl geriye almak vadediliyor. Bu mümkün mü? Yaşlanmak kötü bir şey mi? İyi yaş almak nedir? Plastik ve Estetik Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Akın Yücel ile kapsamlı sohbetimizden bu konuya ilişkin bölümü paylaşıyorum.
70 yaşındaki birinin 40 yaşında gibi görünebilmesi, hatta ölümsüzleşmek yakında gerçekleşir mi sizce?
İnşallah öyle bir şey olmaz. İnsanı bir şey yapmaya iten, zamanının azaldığını hissetmesidir. Bu nedenle iz bırakmaya, bir şeyler yetiştirmeye çalışırız. Biriken işlerimizin hiçbirini o kadar uzun boş vaktimiz olduğu halde pandemide bitiremedik. Çünkü hayat belirsiz bir süreliğine durdu. Tüm mahkumlar için hapishaneler eğitici olabiliyor. Önemli yazarlar iyi eserlerini hapiste yazmışlardır. Çünkü kendisine benzer insanlarla, belirli bir sürede oradadır. O dönemi üretken geçirmeye çalışır. Pandeminin verimsiz geçme nedeni, “Nasılsa yapabilecek vaktim var” yanılgısına düşürmesiydi. Sonsuz veya uzun ömür de böyle olur. Her iş sonraya bırakılır.
Sonsuz hissetme tutkumuzun kaynağı nedir öyleyse?
Bizi hayvandan farklı kılan, öleceğimizi bilmemizdir. Bu teorik bir bilgidir. Ölüm gerçeğini kabullenebilen çok az insan var. Dostoyevski “Ölüler Evinden Anılar” kitabında ölüm gerçeğiyle yüzleşmeyi çok iyi anlatır. Tam idam edileceği anda bir mizansen düzenlenir ve affedildiğini öğrenir. “Bu andan sonra bir insanın normal olması mümkün değil” der Dostoyevski. Çünkü öleceğini hep bilirsin ama algılayamazsın. Enkaz altından çıkanlar, kanseri atlatanlarda da böyledir. Sonsuzluk hissini kaybetmek ölümle en az bir kez burun buruna gelmekle ilgilidir. Biz gelmediğimiz için bilmiyoruz. Ama öleceğimiz bilgisi bizde olduğundan üretiyoruz. Ölmezsek hiçbir şey yapmayız.
ÖLÜMSÜZLÜK SADECE ANNE KARNINDA MÜMKÜN
Yani ben aynaya bakıp yüzümde yaşlanma belirtisi görmezsem öleceğimi de düşünmem. Öyle mi?
Evet.
Zaman geriye alınabilir mi?
Vücudumuzda çok az doku kendini rejenere (yenilenme) edebiliyor. Karaciğer, bağırsak mukozası, deri yüzeyi gibi örtücü yüzeylerde bu var. Deniz yıldızı, ahtapot gibi rejenere olup kendine yeniden organ yapabilen canlılardan değiliz. İnsanlarda izsiz iyileşme sadece anne karnında olur. Eskiden bebeklerin dudak yarıkları bu nedenle anne karnında iyileştiriliyordu. Komplikasyonları nedeniyle bu tedavi bırakıldı. Yani insan sadece anne karnındayken kendini rejenere edebilen bir tür. Adeta anne karnında ölümsüzüz. Cennetten kovuluşu bu nedenle doğuma benzetirler. Zaten şu an bilimin çözemediği mesele sinir hücrelerinin rejenerasyonu. Sinir yaralanması halen geri çevrilemiyor. Sinir hücrelerini çözmedikten sonra rejenerasyonun anlamı yok. Görüntü 30 yaşında ama beyni 60 yaşında. Motor hareketleri yavaş. Böyle bir insan çıkar ortaya.
YAŞINI GÖSTERMEMEK KÖTÜ YAŞLANMAKTIR
Öyleyse güzel yaşlanmaya mı odaklanmamız gerekir?
Evet. Güzel yaşlanmak diye bir şey vardır. 70 yaşındayken çocuksu bir yüz güzel yaşlanma değildir. 73 yaşındaki Vera Wang o kadar genç durmamalı örneğin. Türkiye’de yok ama ABD’de Barbie suratlı, pembeli membeli giyinen ileri yaşlı kadınlardan çok var. Kötü yaşlanmak asıl budur. Yaşının iyisi olabilirsin ama yaşın gibi göstermemek kötü yaşlanmaktır. Genç kalmak için güneşten saklanıp vampir gibi yaşamak, sağlıklı beslenmek uğruna gluteni kesmek, tatsız yemekler yemek, günde 10 saat uyuyup hiç gece eğlenmemek iyi yaşamak değildir. Hayatın keyfine varamadıktan sonra uzun yaşamanın manası nedir?
