Trilyon dolarlık zayıflama ilacı yarışı

Tontonluklarıyla ünlü olup sevilen isimler, ‘beden olumlama’ diye diye kilolarını normalleştirmeye çalıştı yıllarca. Sonra hop! Birden hepsi iğne ipliğe dönmeye başladı.

Oprah Winfrey, Jessica Simpson, Robbie Williams, Kardashian kadınları dahil pek çok yıldız da bu iğnelerle zayıfladı. Bu iğneler, ilaç, zayıflama ve gıda sektöründe büyük deprem yaratıyor. Öyle ki iğneler, şekerli atıştırmalıklara olan talebi de azalttı. Şimdiden gıda devleri ürünlerini yeniden planlıyor. Bu iğneler, başlangıçta diyabet hastaları için üretilmişti. İştahı baskılayıp tokluk hissi veriyorlar. Hastalar, ortalama yüzde 15-20 oranında zayıflıyor. Danimarkalı Novo Nordisk ilaç firmasının geliştirdiği zayıflama iğnesi Wegovy, ABD’de Haziran 2021’de satışa çıkmıştı. Dünya çapında satışları 2022’de 876 milyon dolardı. 2023’te 4.5 milyar dolara yükseldi. Bu yıl bunun iki katına çıkması bekleniyor! Amerikan ilaç şirketi Eli Lilly’nin geçen kasımda ABD’de piyasaya sürdüğü Zepbound zayıflama iğnesinin ilk yılında 2.9 milyar dolarlık satış yapması öngörülüyor! 2030’a kadar zayıflama ilaçlarının yıllık satışlarının 80 milyar dolara ulaşacağı tahmin ediliyor.

EN BÜYÜK İLAÇ ŞİRKETİ OLDULAR

Novo Nordisk’in piyasa değeri son üç yılda üç kattan fazla arttı, 560 milyar dolara çıktı. Avrupa’nın en değerli şirketi oldu! Eli Lilly’nin değeri de 740 milyar dolar! İğneler sonrasında 2023’ün başındaki değerinden iki kat fazla! Dünyanın piyasa değeri bakımından en büyük iki ilaç firması oldular. Sektörün ilk trilyon dolarlık şirketleri olma yolunda ilerliyorlar. Ama bunun için talebi karşılayacak kadar ilaç üretmeleri gerek. Bu da çok zor. Çünkü bir yandan da kendilerine rakipler çıkmaya başladı. Obezite, kalitesiz gıdalar nedeniyle özellikle daha fakir ülkelerin hastalığı haline geldi. Onun için bu ülkelerde enjeksiyon yerine, oral ilaçlara ihtiyaç var. Çünkü enjeksiyonlar için gereken soğuk zincir lojistikleri yok. Bu ülkeler de zenginlerin hizmetinde malum. Kilo, insan gücünden alınan verimde bir engel. Amerikan ilaç şirketi Pfizer ve İsviçreli Roche tarafından aralık ayında 2.7 milyar dolara satın alınan biyoteknoloji girişimi Carmot Therapeutics, ağızdan alınan zayıflama ilacı geliştiriyor. Bu ilaç ve iğnelerin yan etkileri bilim dünyasında dikkatle takip ediliyor. Ama hastalar memnun, şirketler memnun. E, bu iğneler neden toplumlarda COVID-19 aşıları gibi tartışılmıyor? Şekil şükül söz konusu olunca, tüm komplo teorileri nasıl da iptal oluyor ama.

Markaya yazdığınız yorum başınızı ne kadar derde sokar?

Ülkemizdeki bir çikolata üreticisi şirketin CEO’sunun yarattığı kriz malum. Şikayetçi olan bir müşterisini alenen aşağılayıp bir de tehdit ettiği için ülkenin en antipatik insanlarından biri haline geldi. Tedarikçiler, ilişiğini kesmeye başladı. Bu olay, aklıma Nijerya’da yaşanan bir olayı getirdi. Çok takipçili bir sosyal medya kullanıcısı, aldığı domates sosunu beğenmeyip eleştirince hapse atılmıştı! Sonra çıktı. Ama davası halen devam ediyor. Şirket 3.5 milyon dolar tazminat talep ediyor. Gerekçe de şirketin itibarını zedeleyip tedarikçilerini kaybetmesine yol açması. Bizim ülkede de marka hukukunda itibar tazminatı diye geçen bir kanun var. “6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu (SMK)”. Kanun, markanın tüketici nezdinde saygınlığının yara almasını konu edinen itibar kaybı tazminatının da istenebileceğini söylüyor. Yani, bizdeki CEO ne kadar avam bir dil kullansa da tehdit ederken bu kanuna güvenmiş olsa gerek. Ama teknik olarak müşterinin yaşadığı mağduriyet ortada. İtibar saldırısı yok. Markanın itibarını yerle bir eden, müşteri değil, bizzat CEO’nun kendisi.

Hastanelerin ‘dolunay’ mesaisi

ABD’deki acil servis ekipleri özellikle dolunay olan gecelerde 23.00-01.00 arasında vaka artışı olduğunu söylüyor. Tıp dünyasında yaygın olan bu batıl inanç, artık hastanelerde dolunay geceleri için daha hazırlıklı olma ihtiyacı yaratmaya başlamış. Özellikle duygusal ve psikiyatrik vakalar 19.00’dan itibaren gelmeye başlıyormuş. Hastane çalışanları, dolunay gecelerinde panik butonlarını yüzde 9 daha fazla kullanıyormuş. Bu korelasyon akla çok uzak değil. Bedenimizin yüzde 60’ı su. Ay’ın hareketleri, denizleri, okyanusları bile etkiliyor. Gelgit oluyor. Asıl tuhaflık, biz zavallıcıklar etkilenmiyorsak olurdu.