Giriş
İnternetten alışveriş yapmanın cazibesi, karttan çekilen parayı algılayamamakla ilgili. Nakit para vermemek, fiziksel olarak kartı uzatmamak, sanki hayali bir harcama yapıyormuş hissi veriyor. Soyunma kabinlerinde ürün deneme, alışveriş merkezine gitme, otoparkta yer bulma derdi de yok. ‘Gözüne güzel görünen her şeyi -bakiyen yetiyorsasipariş et, nasılsa iade etme seçeneğin var’ zihniyetiyle yapılan harcama dönemi sona eriyor. Çünkü bu seçeneği kullanmak da artık bir lüks olacak. Çevrimiçi alışveriş platformları, iadeyi abartan müşterileri yasaklamaya başladı. Bizdeki Trendyol’a benzeyen hızlı moda platformları ABD merkezli Urban Outfitters, İngiltere merkezli ASOS ve Kanada merkezli SSENSE, çok sık iade yaptığını tespit ettikleri uzun süreli müşterilerine ömür boyu alışveriş yasağı getiriyor. Bu platformların aslında hepsinin ücretsiz veya küçük bir ücret karşılığı iade politikaları var. Ne miktarda bir alışverişin iadesinde yasaklama getirdikleri henüz net değil.
743 MİLYAR DOLARLIK İADE
Ama Urban Outfitters’tan yaptığı 295.39 dolarlık alışverişin 180 dolarlık kısmını iade eden bir kadın müşteri yasaklandığını söylüyor. İnternetten yaptığı alışverişi, ‘iş modeline’ dönüştürenler var. Tek meziyetleri, ‘her gün farklı bir kıyafet giyerek öne çıkma yarışı’na katılmak olanların yarattığı bir pazar. Sadece 2023’te insanlar 743 milyar dolar değerinde ürün iade etmiş. Haliyle bu durum perakendecilerin de canına tak etmiş. İnternetten bir ton sipariş vermek, fotoğraflamak, üzerine bir şey dökülmediğinden emin olmak ve iade etmek stilistler arasında oldukça standart bir uygulama. Henüz marka anlaşmaları ya da çalıştıkları bir PR ajansı yoksa, iade seçeneği hayatlarını kurtarıyor(du). Ama SSENSE, bir moda stilisti müşterisine yasaklandığını belirten mesajda kanıt olarak alıp iade ettiği ürünlerle Instagram’dan yaptığı paylaşımını göndermiş.
ARTIK AYRICALIK OLACAK
Konuyu mahkemeye taşımayı düşünen tüketiciler var. Çünkü aynı isimde olanlar da yanlışlıkla yasaklanma mağduru olmaya başladılar... İade etmek de çok lüks alışveriş yapanlara özel bir ayrıcalığa dönüşebilir. En az 20 yıldır bizleri bir elbiseyi iade etmenin, onu almak kadar doğal ve sorunsuz olduğuna alıştıran satıcıların, müşterilerin bu duruma alışması için biraz zamana ihtiyacı olacak. Ayrıca birine boş bir çek uzatırsanız, üzerine 1 milyon yazmamasını bekleyemezsiniz... İade seçeneği de böyle bir çekti. Ancak içgüdüsel alışverişin söndürdüğü birçok ocak da var. Bir ürünü almadan önce onu gerçekten istediğinize emin olmak zorunda kalacağınız, beğenmediğinizde de seçiminizin bedelini ödemek zorunda olacağınız yeni alışveriş modeli ve dolayısıyla yeni ‘insan’ modeli, yükleniyor...
15 ŞUBAT ÇOCUKLUK ÇAĞIR KANSER GÜNÜ'NDE ‘SARIYI FARK ET’
Dünya genelinde yılda 300 bin, Türkiye’de ise 5 bine yakın çocuk ve gence kanser teşhisi konuluyor. Kanserle mücadelede önemli bir gereksinim olan uygun tedavi ortamının yaratılması ve tedavinin sürdürebilirliğinin sağlanmasını amaçlayan Kanserli Çocuklara Umut Vakfı (KAÇUV), 15 Şubat Çocukluk Çağı Kanser Günü’nde “Çocukluk çağı kanserini erken teşhis et” diyor ve #sarıyıfarket projesiyle kamuoyunda farkındalık oluşturmayı hedefliyor. KAÇUV, Türkiye’nin farklı illerinde #sarıyıfarket etiketiyle etkinlikler düzenliyor. Ayrıca, 15 Şubat haftasında Fatih Sultan Mehmet Köprüsü’nü sarı ile renklendirerek, çocukluk çağı kanserlerine ışık tutuyor. Siz de bu hafta #sarıyıfarket etiketiyle yapacağınız bireysel paylaşımlarla, çocukluk çağı kanserlerine dikkat çekebilir, farkındalığın artmasına destek olabilirsiniz.
