Genel kültür babında bir yazı…

‘Tarihin en büyük deniz kazası hangisidir?’ desem, çoğunluğun bu soruya vereceği yanıt büyük olasılıkla ‘Titanic’ olurdu. Ne yazık ki doğru yanıt Titanic değil! Tarihin en büyük deniz faciası ‘Wilhelm Gustloff’ta yaşandı. Wilhelm Gustloff, tarihteki bir seferde ‘tek’ geminin batmasıyla en büyük can kaybının yaşandığı faciadır. ‘Guinness Rekorlar Kitabı’ da bunu böyle tesciller! Hiroşima ve Nagazaki’den sonra en büyük kitlesel ölüm, Wilhelm Gustloff’un batırılışıyla meydana geldi.

Doğu Avrupa’dan kaçan binlerce Alman göçmeni taşıyan Wilhelm Gustloff, Danzig yakınlarındaki Gotenhafen’dan ayrıldıktan sonra bir Sovyet denizaltısı tarafından batırılır. 5 bini çocuk ve genç olmak üzere tam 9 bin 600 kişi can verir. Gemide 11 bine yakın sivil, yaralı askerler ve rüşvet karşılığı kapağı gemiye atan birkaç Nazi kodamanı vardır.

İkinci Dünya Savaşı sıralarında Baltık Denizi’nde bulunan gemilerin işi hiç de kolay değildir. Bir yanda sis, öte yanda serseri mayınlar. Bu tehlikeli sularda Sovyet denizaltıları cirit atıyor. Wilhelm Gustloff, dost gemilerce yoğun siste fark edilmek için seyir ışıklarını yakar ve pruvası görünür hale gelir. Baltık Denizi'nde devriye gezen S-13 isimli Sovyet denizaltısı, seyir ışıklarını yakan Wilhelm Gustloff’u fark eder ve üç torpil yollar.

Wilhelm Gustloff, 30 Ocak 1945 tarihinde Sovyet denizaltısı tarafından batırılır. Gemide bulunan 10 bin 500 yolcudan sadece 900’ü kurtulur. Hava sıcaklığı -14 derece olduğundan kurtarma filikaları buz tuttuğu için yerlerinden dahi kıpırdayamaz. Sovyetler, Almanlar’ın telsiz konuşmalarından ertesi gün geminin akıbetini ve büyük can kaybını öğrenir. Denizaltı kaptanı Alexander Marinesko en yüksek düzeyde ödüllendirilir. Marinesko, Wilhelm Gustloff’u batırdıktan tam 10 gün sonra ‘Steuben’ adlı Alman nakliye gemisini de batırır. Bu gemide çoğunluğu asker yaklaşık 4 bin 200 kişi hayatını kaybeder. Marinesko, on gün ara ile insanlık tarihinin en büyük iki deniz felaketinin baş aktörü olur.

Wilhelm Gustloff, aslında bir Nazi cruise gemisidir. Nazi subaylarını ve halkı eğlendirmek için bir cruise gemisi olarak tasarlanmış. 10 ay süresince Alman halkına cruise gemisi olarak hizmet verdi. Savaşın başlamasıyla birlikte önce hastane gemisi olarak görevine devam etti. Sonra Ruslar’dan kaçan Alman mültecileri tahliye görevi üstlendi. Titanik faciasında bin 200 kişinin öldüğü düşünülürse, Wilhelm Gustloff faciasının büyüklüğü belki daha iyi anlaşılabilir.