Giriş
8’inci sınıfta okuyan yaklaşık 1.5 milyon öğrencinin 4 yıllık lise hayatını belirleyecek olan LGS (Liselere Geçiş Sistemi) sınavı tamamlandı. Önceki Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer, Kahramanmaraş merkezli deprem sonrası alınan karar gereği, LGS’de 8’inci sınıfın ikinci dönem konularının sorulmayacağını, çocukların zor bir dönemden geçtiği ve bu nedenle LGS’de onları çok zorlamayacaklarını belirtmişti.
Bu yılki sınavda adayların Türkçe ve matematik sorularında zorlanmadığını ancak fen sorularında terlediğini baştan belirtelim. Fen testinin sonucu belirleyen test olacağını da şimdiden söyleyelim… 2023 LGS, 8’inci sınıfın birinci döneminde uygulanan öğretim programları esas alınarak yapıldı. Yani öğrenciler, pandemi döneminde olduğu gibi ikinci dönemin konularından sorumlu olmadı.
Ancak konu sayısının az, sınavın kolay olması adayları yanıltmasın, LGS neticede bir sıralama sınavı. Konular azaldı, sorular adayları çok fazla zorlamadı fakat sonuç değişmeyecek; 1.5 milyon adaydan sadece 200 bini sınavla öğrenci alan okullara yerleşebilecek. İstanbul’dan geçen yıl sınava 181 bin aday katıldı ve 27 bin aday sınavla öğrenci alan okullara yerleşti. Ankara’dan geçen yıl 60 bin öğrenci sınava girdi ve bunlardan 9 bini yerleşti.
İzmir’den 43 bin aday sınava girdi ve bu adaylardan 6 bin 500’ü kazandı. Bu yıl da buna benzer bir tabloyla karşılaşacağız. LGS’de sadece bilgi değil, beceri de ölçülüyor. LGS’de okuma, okuduğunu anlama ve anladığını yorumlayabilme becerisi son derece önemli.
Bu beceri, hem sözel hem de sayısal alanda ölçülüyor. Son yıllarda LGS’de sayısal sorularda dahi muhakeme gücü ön plana çıkıyor. Bu yılki sınavda da okuduğunu anlama, anladığını yorumlama becerisi ön plandaydı. Konu sınırlandırmasının olduğu 2020 LGS’de öğrenciler sayısal bölümde süre sıkıntısı yaşadı. Matematik sorularındaki uzun işlemler öğrencileri oldukça zorladı, bu yılki sınavda da aynı sorun yaşandı.
Sınavın genelinde öncelikle kazanım bilgisi, sonrasında üst düzey düşünme, doğru yorumlama ve dikkat becerisi gerektiren sorular hakimdi. Bu yıl uygulanan LGS, müfredat ve kazanımlara hakim, okuduğunu anlayarak yorum yapabilen öğrencilerin zorlanmadığı bir sınavdı. Matematik kolaydı ancak fen soruları, adayları bir hayli terletti.
Adaylar en çok fen sorularında zorlandı. Türkçe soruları beklenen uzunlukta, yoruma dayalı ve yayımlanan örnek sorularla benzerlik gösteriyor. Okuma becerisini ölçen soruların ağırlıkta olduğu sınavda; görsel ve tablo yorumlama, söz sanatlarını tespit etme, cümlenin ögelerini ayırt etme, fiilimsinin cümledeki işlevini kavramaya yönelik sorularla karşılaştık.
Türkçe soruları, Türkçe birikimi ile birlikte disiplinler arası düşünme becerilerini ölçer tarzda hazırlanmış. Matematik testinde işlem becerisi ve analitik düşünme becerilerini ölçen sorular yoğunluktaydı. Anlayarak okuyan, işlem basamaklarını atlamayan ve işlem becerisi yüksek olan öğrenciler matematik sorularında zorlanmadı.
Fen testindeki soruların bilgi hakimiyeti ve yorum becerisini ölçmeye yönelik olduğu görülüyor. Anlatımı açık ve günlük yaşamla ilişkilendirilmiş sorular vardı.
Deneysel düzeneklerin ve günlük yaşamdan örneklerin kullanıldığı, tablo ve grafiklerin yer aldığı, görsel içerikli sorular yoğunluktaydı.
