‘Türkler öldürülür fakat asla yenilemez!’

Napolyon, savaşı kazanmak için üç şey lazım demiş: Para, para, para! Herkes bu sözü bilir, ancak “Türkler öldürülür, fakat yenilemez!” sözünü pek bilen yoktur. Başlıktaki söz, tarihin en sıradışı liderlerinden Napolyon Bonapart’a ait…

Napolyon, Fransa’ya önderlik ettiği gibi tüm Avrupa’yı da etkilemiş önemli bir komutan. Girdiği savaş ve çatışmaların büyük bölümünü kazanmış, 1815’teki nihai yenilgisine kadar Avrupa kıtasının hakimiyetini ele geçirmiştir. Tarihteki en önemli komutanlardan biri olan Napolyon’un savaşları dünyanın her yerinde askeri okullarda ders olarak okutulur ve kendisi Avrupa tarihinin en ünlü ve en tartışmalı siyasi figürlerinden biridir.

***

Napolyon ilk yenilgisini 1796 yılında İkinci Bassano Muharebesi’nde Habsburg Hanedanlığı’ndan, ikinci yenilgisini ise 1798 yılında Nil Muharebesi’nde İngilizlerden aldı. 1799 yılında Akka Kalesi Kuşatması’nda Osmanlı İmparatorluğu’na karşı aldığı yenilgi ise Napolyon’un üçüncü yenilgisi.

Fransa’nın Mısır ve Suriye seferi sırasında yapılan bu başarısız kuşatmada Fransız kuvvetlerini Napolyon Bonapart, Osmanlı kuvvetlerini ise Cezzar Ahmet Paşa yönetiyordu. Napolyon’un Filistin’de Akka Kuşatması 1799 yılında gerçekleşiyor ve Cezzar Ahmet Paşa komutasındaki Osmanlı kuvvetleri Napolyon’un birliklerini geri çekilmeye zorluyor.

***

Kahire'ye giden Napolyon, yolda yerel yöneticilere "Dünyaya düşman olsam, Osmanlılar’ın dostuyum" deyip, halka tam tersini söyleyerek ikiyüzlülük etmeye başladı. Fransızların İslam’a saygı duyduklarını söylemelerine rağmen Mısır’ı sömürmek için ellerinden geleni yapmaları, ülkede Fransızlara karşı tepki doğurdu.

21 Ekim’de El-Ezher Camisi etrafında kümelenen Müslümanlar ayaklanma başlattı. Ayaklanmayı çok kanlı bir şekilde bastıran Napolyon, durumunun sağlam olmadığını görüyordu. Mısır’a kara yönünden gelecek tehditleri engellemek için orduyu Filistin’e doğru yürüyüşe geçirdi. Hedefi, “Doğu’nun İmparatoru” olmaktı.

***

Ordusuyla Yafa’ya giren Napolyon şehirdeki on bin kadar asker ve sivili kılıçtan geçirdi. 19 Mart’ta Akka Kalesi önüne geldi. Cezzar Ahmet Paşa komutasındaki sert Osmanlı direnişiyle karşılaştı. Kuşatmanın 52. gününde, kaleye Rodos Adası'ndan 3 bin kadar Nizam-ı Cedid askeri geldi. Zaten yıpranmış olan Fransız ordusu, bunu duyunca iyice morali bozuldu.

Kuşatmanın 64. gününde, Napolyon geri çekilme kararı aldı. Ortadoğu'yu sömürgeleştirme planı, Akka Kuşatması'nın yenilgiye uğramasıyla başarısızlığa uğradı ve Paris Barış Senedi imzalanarak savaş son buldu.

***

Napolyon, Mısır’ı alırsa, tüm Afrika Kıtası’nı hiç zorlanmadan ele geçirebilecekti. Afrika'yı ele geçirdiği zaman, diğer Avrupalıların sömürgeleriyle olan bağlantısını kesebilecekti. Bu durum, Avrupalılar arasında en fazla İngiltere'ye tersti.

Çünkü Uzak Doğu ve Okyanusya onun kontrolü altındaydı. O yüzden İngiltere, savaş boyunca Osmanlı’nın yanında oldu. Yazımızı Napolyon'un bir başka sözü ile noktalayalım: “Akka’da durdurulmasaydım, bütün Doğu’yu ele geçirebilirdim!”