Giriş
Kadın Hastalıkları, Doğum ve Yüksek Riskli Gebelikler (Perinatoloji) Uzmanı Prof. Dr. Sertaç Esin, henüz doğmamış bebeklerin sağlık durumlarının nasıl anlaşıldığı hakkında merak edilenleri sizler için anlatıyor.
Çocuk sahibi olmak isteyen tüm anne ve baba adayları, 9 aylık hamilelikten sonra çocuklarının sağlıklı olmasını isterler. Ancak bebek doğduğunda bazı doğum anormallikleri ile karşılaşılabilir. Günümüzde pek çok sağlık sorunu anne karnında tespit edilebilmektedir. Anormal gebelik olasılığı yüzde 3 ve 5 arasındadır. Hamilelik sırasında bebekte oluşabilecek anormallikleri tespit etmek için yoğun tarama ve takip planları kullanılır. Ultrason cihazı hamileliğin başından itibaren kullanılabilir ve bebeğin DNA'sı bebeğin içinde yüzdüğü amniyon sıvısından elde edilebilir ve Down sendromu gibi genetik rahatsızlıkların tanısı konabilir.
Gebelik sürecinde tanısı koyulabilen rahatsızlıklar nelerdir?
Kalp sorunları
Günümüzde birçok kalp anomalisi hamilelik sırasında tespit edilebilmektedir. Gebeliğin 20. haftası fetüsün kalbinin gelişimi için önemli olduğundan, fetal anomali taraması veya ayrıntılı ultrason 18. ve 22. haftalar arasında yapılmalıdır. Diyabetli anne adayları, hamilelikte tehlikeli ilaç kullanımı, kızamıkçık ve kabakulak gibi hastalıklar gibi birçok genetik veya çevresel faktör kalp anomalilerine neden olabilir. En yaygın görülen rahatsızlıklar ise; Fallot Tetralojisi, büyük kan damarlarının transpozisyonu, büyük kalp delikleri ve ana kan damarları ve kapaklarındaki darlık veya yetmezliklerdir.
Akciğer sorunları
Anne karnındaki bebeklerde akciğer kistleri, akciğerlerin eksik oluşumu, yutak ile yemek borusu arasındaki anormal bağlantı gibi doğuştan gelen hastalıklar olabilir. Bu hastalıklar annede belirti vermese de dikkatli ultrason muayenesi ile teşhis edilebilir. Duruma göre tedavisi doğumdan sonra yapılabilir.
Böbrek sorunları
Fetal anomali taramasında küçük böbrekler, böbreklerin olmaması veya idrar yollarında genişlemeler gibi birçok böbrek anormalliği tespit edilebilir. Bebeğin içinde yüzdüğü amniyon sıvısının çoğunu böbrekler oluşturduğu için böbrek anormallikleri yaşamı tehdit edebilir. Günümüzde birçok böbrek anomalisi tedavi edilebilmektedir.
Kafa ve beyin anormallikleri
Kafa ve beyin yapısının normal gelişmemesi, beyin dokusunun açığa çıkması, sıvı dolu keseciklerin aşırı genişlemesi ve omurgadaki problemler en sık kafa ve beyin problemleridir. Bu hastalıkların birçoğu anne karnında iken erken dönemde tespit edilebilir.
Kemik problemleri
Anne karnında bebeğin bacak, kol, el ve ayaktaki eksiklikler, el ve ayak parmaklarında eksiklik ve fazlalık, parmak yapışıklığı, ayaklarda içe dönüklük, uzuvlarda kısalık ve cücelik tespit edilebilir.
Karın ön duvar sorunları
Bazı karın duvarı hastalıkları bebek doğduktan sonra ameliyatla tedavi edilebilir. En sık görülen karın anormallikleri, bağırsakların ve/veya diğer karın organlarının göbek deliğinin dışına çıkması veya karın duvarındaki bozukluklara bağlı olarak bağırsak sarkması ve bazen de karaciğer sarkmasıdır.
Down Sendromu anne karnında tespit edilebilir
Down sendromu bir hastalık değil, erken teşhis edilebilen bir genetik farklılıktır. 11-14. haftalarda bebeğin burun kemiği ve ense saydamlığındaki anormallikler ultrason ile tespit edilebilir ve daha sonra annenin kanındaki bazı parametreler bir araya getirilerek risk olasılığı belirlenebilir. Ayrıca dördüncü aydaki ultrason muayenesinin sonuçları ve anne kanındaki bazı hormon parametreleri, annenin yaşı, sigara içme durumu ve bazı hastalık öyküsü dikkate alınarak Down sendromu olasılığı belirlenebilir. Ayrıntılı ultrasondaki bazı belirteçlerin kontrol edilmesi riskin belirlenmesine yardımcı olabilir. Kesin tanı ise CVS (Koryonik Villüs Örneklemesi) veya Amniyosentez ile konabilir.
