Giriş
Fizyoterapist ve Osteopat Aylin Akdoğan Vatansever, çocuklarda duruş bozukluğunun nedenleri, etkileri ve fizyoterapinin bu konuda nasıl yardımcı olabileceğini sizler için anlattı.
Çocuklar, hızlı bir şekilde büyüyen ve gelişen bireylerdir. Ancak bu süreçte, çoğu zaman gözden kaçan önemli bir sorun vardır: Duruş bozuklukları. Duruş, vücudun dik pozisyonda ve düzgün bir şekilde durma hali olarak tanımlanır. Çocuklarda ise doğru duruş, kas-iskelet sisteminin sağlıklı bir şekilde gelişebilmesi için kritik öneme sahiptir. Günümüzde, özellikle dijital cihazların kullanımının artmasıyla birlikte, duruş bozuklukları çocuklarda daha yaygın hale gelmiştir.
Duruş bozukluğunun nedenleri nelerdir?
Çocukların duruşunu olumsuz yönde etkileyen birden fazla faktör vardır. Bunların başında uzun süreli oturma ve düşük enerji harcayan aktiviteler gelir. Okul sıralarında uzun saatler boyunca oturmak, bilgisayar ve telefon başında geçirilen zaman, yanlış oturma alışkanlıkları ve hareketsizlik, duruş bozukluklarının temel sebeplerindendir. Ayrıca, çocukların sıkça karşılaştığı sırt, boyun, bel ağrıları da bu kötü alışkanlıkların belirtisi olabilir.
Bir diğer önemli neden ise doğal gelişimsel süreçlerdir. Çocuklar, büyüme dönemlerinde kas ve iskelet sistemlerini geliştirirken, zaman zaman kas zayıflıkları, kemik yapısındaki değişiklikler ya da denge problemleri yaşayabilirler. Bu durumlar, düzgün bir postürün korunmasını zorlaştırabilir.
Duruş bozukluklarının etkileri
Duruş bozuklukları, sadece fiziksel rahatsızlıklar yaratmakla kalmaz, aynı zamanda psikolojik etkiler de ortaya çıkarabilir. Çocuklar, düzgün bir duruş sergileyemediklerinde özsaygı kaybı yaşayabilir ve özgüvenlerinde azalma olabilir. Ayrıca, yanlış postürler, kas-iskelet sisteminde uzun vadede kalıcı deformasyonlara yol açabilir. Özellikle skolyoz (omurgada eğrilik) gibi ciddi rahatsızlıklar, erken dönemde fark edilmezse, ilerleyen yaşlarda önemli sağlık sorunlarına neden olabilir.
Fiziksel olarak ise, duruş bozuklukları bel, sırt, boyun ağrıları ve baş ağrılarına yol açabilir. Kaslar, doğal hizalamadan sapma gösterdiğinde, vücut dengesini sağlamak için daha fazla enerji harcar ve bu da yorgunlukla sonuçlanabilir. Bu durum çocukların okul performansını, oyun oynama ve günlük aktivitelerdeki verimliliklerini olumsuz yönde etkileyebilir.
Fizyoterapinin rolü ve erken müdahale
Çocuklarda duruş bozukluklarının önlenmesi ve tedavi edilmesi adına fizyoterapistlerin rolü oldukça büyüktür. Fizyoterapistler, doğru postür eğitimi vererek, çocukların kas gelişimini yönlendirebilir ve düzgün bir duruşun temellerini atabilir. Ayrıca, duruş bozuklukları ilerlemeden önce erken müdahale yapılması hem fiziksel hem de psikolojik sağlığı korumada büyük önem taşır.
Fizyoterapi ile yapılan egzersizler, kasları güçlendirir, esnekliği artırır ve omurganın doğal hizalanmasını sağlar. Ayrıca, doğru duruş alışkanlıkları kazandırılırken, çocukların ergonomik pozisyonlarda oturması ve durması gerektiği öğretilir. Fizyoterapistler, özellikle bilgisayar başında ya da masa başında uzun süre vakit geçiren çocuklar için, doğru oturma pozisyonları, düzenli ara vermek ve aktif dinlenme yöntemlerini önerirler.
Ebeveynlere ve eğitimcilere tavsiyeler
Ebeveynler ve eğitimciler, çocukların duruşunu doğru yönde geliştirebilmek için bazı önlemler alabilirler:
Düzenli egzersiz: Çocukların hareket etmeleri, kaslarını güçlendirmeleri ve esneklik kazanmaları çok önemlidir. Basit egzersizler ve oyunlar, çocukların doğru duruşu öğrenmelerine yardımcı olabilir.
Ergonomik oturma düzenlemeleri: Masa başında uzun süre vakit geçiren çocuklar için, doğru oturma pozisyonları teşvik edilmelidir. Sandalyenin yüksekliği, sırt yaslama alanı ve bilgisayar ekranının hizası önemlidir.
Ekran süresi kontrolü: Günümüzde dijital cihazlar, çocukların sıklıkla eğildiği ve başlarını öne doğru eğdiği pozisyonlarda vakit geçirmelerine neden olmaktadır. Ekran süresi kontrolü, duruş bozukluklarının önlenmesinde etkili olabilir.
Fizyoterapist desteği: Duruş bozukluğu şüpheleri olan çocuklar için profesyonel bir fizyoterapist desteği almak, erken teşhis ve tedavi açısından oldukça faydalıdır.
Erken müdahale ile sağlıklı bir gelecek
Çocuklarda duruş bozuklukları, erken dönemde fark edilip düzeltilmezse, ilerleyen yıllarda ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu yüzden, çocukların gelişimsel süreçlerinde doğru duruş alışkanlıkları kazandırmak, sadece fiziksel sağlığı değil, psikolojik gelişimi de destekler. Fizyoterapistlerin rehberliğinde, düzenli egzersizlerle, çocuklar sağlıklı bir vücut yapısına sahip olabilir ve gelecekte karşılaşabilecekleri duruş sorunlarının önüne geçilebilir. Unutmayalım ki, sağlıklı bir duruş, sağlıklı bir geleceğin teminatıdır.
