Giriş
Jinekoloji, Doğum ve Cinsel Sağlık Uzmanı Op. Dr. Dilek Uslu, kadınlarda sıklıkla görülen HPV, vajinit, sistit, klamidya enfeksiyonlarını ve konu hakkında merak edilenleri sizler için anlatıyor.
Kadınların yaşamları boyunca karşılaştıkları en yaygın enfeksiyon türlerinden biri de jinekolojik enfeksiyonlardır. Şiddetli rahatsızlığa neden olan bu tür enfeksiyonlar, neden oldukları organ hasarları başta olmak üzere üreme sağlığı üzerinde de olumsuz etkilere neden olabilmektedir. Jinekolojik enfeksiyonlar yaşamları boyunca kadınlarda en sık görülen şikayetlerden biridir ve cinsel ilişki ve günlük yaşamda hijyenik kısıtlamalar ile önlenebilir. Aksi takdirde üreme sağlığını ve belirli kanserlerin gelişimini teşvik edebilir.
- Vajinal enfeksiyonlar
Vajinal enfeksiyonlar, kadın doğum uzmanları için en yaygın ve bazen en karmaşık ayırıcı tanıdır. Jinekolojik uygulamada en sık görülen beyaz akıntılardan bazıları tamamen doğal vajinal akıntı olup, bazıları farklı kimyasallara (spreyler, tozlar, kozmetik maddeler, temizleyiciler, prezervatifler) karşı alerjik reaksiyonlardır.
Normal şartlarda vajinal florayı oluşturan birçok mikroorganizmanın katkısıyla kokusuz ve renksiz bir akıntı oluşur. Vajinal enfeksiyonlarda bu akıntının miktarı, rengi ve kokusu değişir. Mantar, parazit ve bazı bakterilerin neden olduğu vajinal enfeksiyonlar arasında kaşıntı, kötü kokulu ve renkli akıntı, ilişki sırasında ağrı ve idrar yaparken yanma en önemlileri arasındadır.
Bakteriyel tedavi edilmediği takdirde üst üreme organlarına yayılarak üreme sağlığını olumsuz yönde etkileyebilen enfeksiyonlardır. Vajinal sekresyonların mikroskopi ve bakteriyel muayenesi yoluyla patojen uygun şekilde tanımlanmalı ve uygun tedavi verilmelidir.
Paraziter enfeksiyonlar ise parazit enfeksiyon oranı açısından en sık görülen Trikomonas Vajinalis (TV) enfeksiyonudur. Bu parazitin şikayetleri hem erkeklerde hem de kadınlarda bulunur ve genellikle kadınlarda görülür. Çok rahatsız edici tahriş belirtileri ve kötü kokulu yeşil akıntı çok tipiktir. Eşin de tedavi görmesi gerekir. Aksi halde tekrarlama kaçınılmazdır.
Mantar enfeksiyonları vajinal enfeksiyonların en yaygın nedeni şüphesiz mantar enfeksiyonudur. Mantar enfeksiyonlarının en yaygın nedeni olan Candida albicans, genellikle insan vücudunda zaten bulunan bir mikroorganizmadır. Vajinal bölgede çeşitli nedenlerle enfeksiyon geliştiğinde beyaz peynir benzeri vajinal akıntıya ve tahriş belirtilerine neden olur. Hızlı bir şekilde iyileşir ve uygun tıbbi tedaviye belirgin şekilde yanıt verir.
Vajinal enfeksiyonlarda tedavide ve önlenmesinde en önemli husus uygun ilaç seçimi kadar genel hijyenik kuralların yinelenmesi ve uygulatılmasıdır. Genellikle pamuklu iç çamaşırı kullanılması, genital bölgenin nemli kalmasının önlenmesi ve temizliğin uygun şekilde yapılması, kozmetik ürünlerin yaygın kullanımının önlenmesi en başta hatırlatılacak hususlardır.
- Herpes virüs enfeksiyonları
Uçuk virüs olarak da bilinen Herpes virüsü, Herpes Simpleks tip 1 ve 2 olarak iki büyük gruba ayrılır. Tip 1 daha çok ağız çevresi lezyonları yaratırken, genital bölge lezyonlarından tip 2 virüsü sorumludur. Genital Herpes şu an yaşadığımız toplumda eski dönemlere kıyasla çok daha fazla oranda görülmeye başlanan önemli bir sağlık sorunu olmaya başlamıştır. Virüs genellikle cinsel yolla bulaştıktan 10 gün sonra genital bölgede beliren ağrılı ülserlere dönüşür. Genel vücut düşkünlüğüne ait ateş, halsizlik gibi belirtiler de eşlik edebilirler. Bu birinci atak iyileştikten sonra genellikle vücut direncinin azaldığı dönemlerde ataklar tekrarlayabilir. Atakların genel özelliği özellikle ilaç kullanımı ile daha seyrek olması, daha az ağrılı olması ve daha kısa olmasıdır. Genellikle cinsel yolla bulaşan bu enfeksiyon hakkında en çok yanıltıcı olay, kişinin sadece aktif enfeksiyon esnasında değil ara dönemlerde de bulaştırıcı olduğudur.
Herpes enfeksiyonlarının da hamileliği olumsuz etkilediği bilinmektedir. Aktif lezyonları olan kişilerin yaklaşık yüzde 50'sinin, özellikle bebek vajinal doğumdan veya su kesesinin açılmasından 24 saat sonra hala anne karnındaysa, virüs bebeği enfekte edebilmektedir. Bu ciddi yenidoğan sorunlarına yol açabilir. Erken gebelikte ilk uçuk enfeksiyonu da düşüklerin önemli bir nedenidir. İlk enfeksiyonla karşılaştırıldığında, hastalığın birinci veya üçüncü trimesterde daha az tekrarlama riski vardır. Herpes enfeksiyonu ve kanser arasındaki ilişki uzun süreli araştırmaların konusu olmuştur. Bununla birlikte, herpes simpleks virüsünün jinekolojik kanserlere neden olduğu gösterilmemiştir. Tedavide antiviral ilaçlar ve genel hijyen kuralları ön plandadır. Semptomları tedavi etmenin yanı sıra, antiviral ilaçlar, nüks sıklığını ve nüksetme oranlarını azaltarak hastanın durumunu iyileştirebilir.
- Human papilloma virüs enfeksiyonları
Human papilloma virüs enfeksiyonu veya kısaca HPV, dış genital organlarda ve servikste siğil benzeri lezyonlara neden olur. Özellikle aşılamanın yapılmadığı kişilerde yüzlerce HPV tipi, tıpkı Herpes Simpleks virüsü gibi toplumda hızla dolaşmaktadır.
En tipik semptomlar, dış genital bölgede kümeler halinde görülen ve Pap smear'da çok küçük lezyonlarla hızla büyüyen siğillerdir. Özellikle kontrolsüz çok eşli cinsel ilişki nedeniyle bulaşan HPV enfeksiyonunun en önemli riski rahim ağzı kanserinin en önemli nedenidir. Tıbbi tedaviye ek olarak, genellikle ameliyat gerekir.
Vajinal enfeksiyonların genel karakteristiği çoğu kez, gerek cinsel yaşantıya gerekse normal gündelik hayata uygulanacak hijyenik kısıtlamalar ile kesinlikle önlenebilir olmasıdır. Her ne kadar bu enfeksiyonlar basit olsa da, önlenmemesi durumunda gerek üreme sağlığını gerekse bazı kanserlerin gelişimini kamçılar. Bu nedenle tedavi edilmeyen enfeksiyonlar kadın sağlığı açısından son derece risklidir.
