Giriş
Uzun süredir sağlık problemleriyle mücadele eden Serengil, aniden gelişen ve artan ağrıları sonucu hastaneye kaldırıldı. Ameliyata alınan Seren Serengil'in sağlık sorunlarının hala devam ettiği açıklandı.
Hızla kilo veren Seren Serengil,gastrik bypass sonrası dumping sendromuna yakalandı. Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Kamil Gülpınar, dumping sendromu hakkında bilmeniz gerekenleri sizler için anlattı.
Dumping sendromu, yemek yedikten sonra midenizden ince bağırsağınızın ilk kısmına (duodenum) çok hızlı hareket ettiğinde ortaya çıkar. Bu, yedikten birkaç dakika veya birkaç saat sonra kramp ve ishal gibi semptomlara neden olur. Midenizin bir kısmını veya tamamını çıkarmak için ameliyat olduktan sonra veya kilo kaybı için mide bypass ameliyatı geçirdiyseniz, dumping sendromu olabilirsiniz.
İki tip dumping sendromu vardır. Türler, belirtilerinizin ne zaman başladığına bağlıdır:
Erken dumping sendromu: Bu yemek yedikten 10-30 dakika sonra olur. Dumping sendromlu kişilerin yaklaşık yüzde 75'i bu tipe sahiptir.
Geç dumping sendromu: Bu yemek yedikten 1-3 saat sonra olur. Dumping sendromlu kişilerin yaklaşık yüzde 25'i bu tipe sahiptir.
Her dumping sendromu tipinin farklı semptomları vardır. Bazı insanlar hem erken hem de geç dumping sendromuna sahiptir.
Dumping sendromunun belirtileri nelerdir?
Dumping sendromunun erken belirtileri mide bulantısı, kusma, karın krampları ve ishali içerir. Bu semptomlar genellikle yemekten sonra 10-30 dakika aralığında başlar.
Diğer erken belirtiler ise şişkinlik veya rahatsız edici bir şekilde dolu hissetmek, yüzün kızarması, terlemek, baş dönmesi ve hızlı kalp atışlarıdır.
Geç belirtiler ise yemekten bir veya üç saat sonra ortaya çıkar. Düşük kan şekerinden kaynaklanır ve baş dönmesi, zayıflık, terlemek, açlık, hızlı kalp atışı, yorgunluk, bilinç bulanıklığı sayılabilir. Hem erken hem de geç semptomlarınız olabilir.
Dumping sendromunun nedenleri
Tipik olarak yemek yediğinizde, yiyecekler birkaç saat içinde midenizden bağırsaklarınıza geçer. Bağırsaklarda yiyeceklerden alınan besinler emilir ve sindirim suları yiyecekleri daha da parçalar.
Dumping sendromunda yiyecekler midenizden bağırsağınıza çok hızlı hareket eder.
Erken boşaltma sendromu, bağırsağınıza ani yiyecek akışı, kan dolaşımınızdan bağırsağınıza da çok fazla sıvının hareket etmesine neden olduğunda ortaya çıkar. Bu ekstra sıvı ishale ve şişkinliğe neden olur. Bağırsaklarınız ayrıca kalp atışını hızlandıran ve kan basıncınızı düşüren maddeler salgılar. Bu durum baş dönmesi gibi semptomlara yol açar.
Geç dumping sendromu, bağırsaklarınızdaki nişasta ve şekerlerdeki artıştan kaynaklanır. İlk başta, ekstra şeker kan şekeri seviyenizin yükselmesine neden olur. Pankreasınız daha sonra şekeri (glikoz) kanınızdan hücrelerinize taşımak için insülin hormonunu serbest bırakır. İnsülindeki bu ekstra artış, kan şekerinizin düşmesine neden olur. Düşük kan şekeri hipoglisemi olarak adlandırılır.
Midenizi küçülten veya midenizi bypass eden ameliyatlar dumping sendromuna neden olur. Ameliyattan sonra yiyecekler midenizden ince bağırsağınıza normalden daha hızlı hareket eder. Midenizin yiyecekleri boşaltma şeklini etkileyen cerrahi de bu duruma neden olabilir.
Dumping sendromuna neden olabilecek ameliyat türleri şunları içerir:
Gastrektomi ameliyatı, midenizin bir kısmının veya tamamının çıkarılmasıdır. Gastrik bypass (Roux-en-Y), bu prosedürde çok fazla yemenizi önlemek için midenizde küçük bir kese oluşturulur. Kese daha sonra ince bağırsağınıza bağlanır. Özofajektomi ameliyatı ile yemek borunuzun bir kısmı veya tamamı çıkarılır. Yemek borusu kanserini veya mide hasarını tedavi etmek için yapılır.
Tedavi seçenekleri nelerdir?
Diyetinizde birkaç değişiklik yaparak dumping sendromunun semptomlarını hafifletebilirsiniz. Gün boyunca üç büyük öğün yerine, beş veya altı küçük öğün yiyin. Soda, şekerleme ve unlu mamuller gibi şekerli gıdalardan kaçının veya sınırlandırın. Tavuk, balık, fıstık ezmesi ve tofu gibi yiyeceklerden daha fazla protein tüketin.
Diyetinizde daha fazla lif alın. Beyaz ekmek ve makarna gibi basit karbonhidratlardan yulaf ezmesi ve tam buğday gibi tam tahıllara geçin. Ayrıca lif takviyesi de alabilirsiniz. Ekstra lif, şeker ve diğer karbonhidratların bağırsaklarınızda daha yavaş emilmesine yardımcı olacaktır.
Yemeklerden önce veya sonra 30 dakika içinde sıvı içmeyin. Sindirimi kolaylaştırmak için yutmadan önce yemeğinizi tamamen çiğneyin. Kalınlaştırmak için yemeğinize pektin veya guar zamkı ekleyin. Bu, yiyeceklerin midenizden bağırsağınıza geçme hızını yavaşlatacaktır.
Bunlar etki etmezse ilaç tedavisi uygulanabilir. İlaç tedavisi, sindirim sisteminin çalışma şeklini değiştirerek midenizin bağırsağınıza boşalmasını yavaşlatır. Ayrıca insülin salınımını engeller. Bu ilacı cildinizin altına enjeksiyon, kalça veya kol kasınıza enjeksiyon veya intravenöz olarak alabilirsiniz. Bu ilacın bazı yan etkileri arasında kan şekeri seviyelerindeki değişiklikler, mide bulantısı, enjeksiyon yaptığınız yerde ağrı ve kötü kokulu dışkı bulunur.
Bu tedavilerin hiçbiri yardımcı olmazsa, mide bypassını tersine çevirmek veya midenizden ince bağırsağınıza (pilor) giden açıklığı düzeltmek için ameliyat olabilirsiniz.
Komplikasyonlar nelerdir?
Dumping sendromu, mide bypass veya mide küçültme ameliyatının bir komplikasyonudur. Bu ameliyatla ilgili diğer komplikasyonlar şunlardır: Zayıf besin emilimi, zayıf kalsiyum emiliminden osteoporoz adı verilen zayıflamış kemikler, vitamin veya demirin zayıf emiliminden kaynaklanan anemi veya düşük kırmızı kan hücresi sayısıdır.
Erken dumping sendromu genellikle birkaç ay içinde tedavi olmaksızın iyileşir. Diyet değişiklikleri ve ilaçlar yardımcı olabilir. Dumping sendromu düzelmezse, sorunu gidermek için ameliyat gerekebilir.
