Önümüzdeki hafta okullar açılıyor, bazı okullar ise bu hafta açıldı. Bizim okulumuz da dün açılanlardan. Bu yıl okul hazırlıklarını yaparken, oğlumun okul kıyafetlerini çocuğu üst sınıftaki veli arkadaşımdan aldım. O kadar çok şey hazırlamıştı ki; 4 adet okul pantolonu, 2 adet eşofman takımı, 3 adet okul gömleği, 5 adet t-shirt, 1 adet okul montu. İnanamadım! Her velide bu kadar kıyafet varsa, bu inanılmaz bir fazlalık dedim. Bu kadar kıyafet nereye gidiyor, keşke bunun 2.el pazarı olsa. Veliler artık ihtiyaç duymadıkları okul kıyafetini verip, yeni kıyafet alacak olanın da bu kıyafetleri alacağı bir değiş tokuş sistemi kurulsa. Çocuğu 8.sınıfa geçen veli küçülen kıyafetini verse mesela, çocuğu 7.sınıfa geçen başka bir veli de kendi çocuğu için ihtiyaç duyduğu okul kıyafetini buradan alsa. İkinci elde bulamadığı şeyler için mağazaya gitse. 2 okul gömleğini bile bu şekilde ikinci elden alsa bu sistem iş görür.
Küçülen kıyafeti veren veli için de büyük rahatlık bu durum. Çünkü bu kadar kıyafeti ne yapacağım şimdi diye düşünüyorsun. Evet, giysi kumbaraları var ama okul logolu kıyafetler, alanın işine yarar mı sorguluyorsun, verecek uygun bir yer bulunca da ‘oh ihtiyacı olan bir yere verdim, evde de yer açıldı’ diyorsun. Kendimden biliyorum. Her sene küçülenler-yeni alınacaklar diye okul kıyafetlerini tasnif ediyorum. O kadar çok kıyafet çıkıyor ki, ben bile şaşıyorum. Allahtan ikinci ele tavır yapmayan veli bir arkadaşım var da ona veriyorum. O da mesafeli durmuyor ikinci ele, “tabii alırım” diyor. Parası olmadığından mı? Hayır. Sadece kafası farklı çalıştığından. ‘Senin ihtiyacın yoksa, benim ihtiyacım var, gereksiz tüketmeyelim’ bakışından. Bazı arkadaşlarım ise ikinci ele mesafeli. “Biz eşimle prensip olarak kullanılmış kıyafet almayı tercih etmiyoruz çocuğumuza” diyor.
Doğrusu kıyafete anlam yüklemiyorum ben. İkinci el kıyafetin ‘maddi imkanı yok’ diye tercih edilen bir sistem olduğunu düşünmüyorum veya ikinci ele ‘başkasının artığını kullanamam’ bakışıyla bakmıyorum. Hoş alma imkanın da olmayabilir.
İkinci eli desteklemem artık kullanılmayan devasa bir fazlalığı ihtiyaç duyanla buluşturma gayretimden. Çünkü burada gereksiz bir harcama var. Sen almışsın aynı okul kıyafetini, sende var, sonra gidiyorum ben alıyorum bende var, ama seninki atıl. O zaman sendeki atılı ben neden almıyorum? Bunun üzerine kurulmuş bir önerim var. Biz kefenin bir yanını hep almak üzerine dolduruyoruz, tekrar eden devamlı bir tüketme alışkanlığı kefede hep ağır basan taraf oluyor. Her defasında ayrı ayrı ceplerden aynı amaç için para çıkıyor, aynı gömleğin üretimi için fazladan su, elektrik tüketiliyor, ülke kaynağı, dünya kaynağı gereksiz harcanıyor.
Bu yüzden okul kıyafetleri için ikinci el dükkanların olmasını ve bu değiş tokuş sistemini destekleyenlerin artmasını gönülden diliyorum.