Giriş
Son günlerde birçok araştırma, salgın başından beri telefon kullanımının arttığını, ekran sürelerinin üç katına çıktığını, yani hayatımızın artık büyük ölçüde siber uzayda geçtiğini bildiriyor. Bilgisayar, tablet, telefon derken, artık hayat sadece eve değil, bir ekrana sığıyor. Karantinanın başında bir gecede çağ atladık. Çocuklarımız online eğitime balıklama daldı.
Yaşlılarımız ise Facetime’ı, WhatsApp’tan nasıl görüntülü konuşma yapıldığını hızlıca çözdü. Annem mesela teyzemle, kuzenlerle bir araya geldiğimiz görüntülü konuşmada bize canlı yayında börek yaptı. Bunu Instagram hesabından yapsa fenomen olmuştu! Sosyal medya fenomeni demişken, onlar bu dönemde zor durumda. Özellikle seyahat ve moda konusunda paylaşım yapanlar adeta sudan çıkmış balığa döndü.
Takipçi yok, etkileşim yok, gezme tozma yok. Instagram gurmesi Eray Kılıç’a sosyal medya durumlarını sordum. Dedi ki;
Herkes yemek yaptığı için yemek tarifi veren şef blogger’ların takipçileri arttı. Diyetisyenlerin sayfaları çok aktif. Sağlıklı beslenme tüyoları veriyorlar. Ama bu zor dönemde hâlâ ekranı yukarı kaydırıp “Maya alın” diyenler de var. Sürekli reklam yapan influencer’lara güven zaten azalmıştı. Bunlar kargocuları gereksiz çalıştırıyorlar.
TikTok'un yükselişi
Markalar da bu dönemde herkes evinde 24 saat Instagram ‘izlediği’ için sosyal medya projelerine ağırlık vermiş durumda. MB Says dijital iletişim ajansının kurucu ortağı Yeşer Sarıyıldız, müşterilerini, normal zamanda paralı olarak verdikleri eğitimleri halka açmaları, canlı yayın eğitimleri düzenlemeleri, sosyal sorumluluk projeleri yapmaları konusunda teşvik ettiklerini söyledi.
Blogger diye bilinen Instagramcılar için ise şöyle konuştu:
Bu dönemde yükselen de oldu, kaybeden de. Uçaklar boş, ucuzladı diye seyahat edene güven düştü mesela. Zaten ilk önlemler, bilinçlendirme çalışmaları onlardan gelmeliydi. Bir gezgin grubu ‘evde kalıyoruz’ diye video çekti. ‘Rotasız Seyyah’ seyahat ve portre fotoğrafçılığıyla ilgili canlı yayın yaptı. Bu süreç doğru yönetenlerin işine yarıyor. Doğru mesajları veren kazanır. Zaten artık bu yeni normalimiz.
Sosyal medyanın bu dönemde hiç olmadığı kadar belirleyici olduğunu söyleyen Yeşer Sarıyıldız yükselenlerin yemek blogger’ları, ‘lifestyle’ paylaşımını yapanlar, yoga ve pilatesçiler ve ‘evde kendin yap’çılar olduğunun altını çiziyor.
Buna bir de terapistler ve astrologları ekliyor. Salgın sonrası dönemi ise şöyle öngörüyor:
Tüm hayatı mekan keşfetmek, seyahat paylaşımı yapmak olan Instagram fenomenleri yeni düzene uyum sağlayamayacak. Farklı alanlardakiler ön plana çıkacak. ‘Gamer’lar yani video oyunları oynayanlar örneğin çok popüler olacak. Bir de artık herkes TikTok’a sarmaya başladı. TikTok fenomenleri diğer mecralara da sıçrayacak.
NOT: Bu arada karantina döneminde TikTok, sırf Android mağazasından 1 milyar kere indirilmiş. 16 Mart’tan sonraki bir hafta içinde de ABD gelirleri %34 artmış.
E-ticaret artacak
İletişim danışmanı Furkan Lüleci ise sosyal medya kullanıcılarının evlerinde eğitim almaya başladığını, özellikle sosyal medya ve astroloji eğitimlerinin revaçta olduğunu söylüyor. Markaların dijital yatırımlarının arttığını da belirten Lüleci “Büyük şirketlere toplu e mail gönderme hizmeti veren bir müşterimin işleri yüzde 50 arttı. Mağazalarını kapatan markalar dijital pazarlamaya geçti. Online alışverişi daha önce hiç kullanmayan büyük bir kitle bunun rahatlığını gördü. Salgın sonrası ticaretin çok önemli bir kısmı e-ticarete kaymış olacak ve böyle devam edecek” diye konuştu.
