Giriş
Hayatınızın en önemli, en belirleyici anlarının hiç hatırlamadığımız zamanlar olduğunu söylesem? Sizi siz yapan asıl şeylerin ilk 6 yaşınızda şekil aldığını, bugün yaşadığınız birçok olayın, olumlu-olumsuz deneyimin arkasında ilk 6 yaşınızda şahit olduklarınız olduğunu yazsam? Şaşırır mısınız? Bunları söyleyen ben değilim, bilim insanları.
Her şeyden önce; insanı ve hayatını yönlendiren baş aktörlerden olan beyin, ilk 6 yaşta büyük oranda şekil alıyor. İlk 6 yılımızda bilişsel ve zihinsel gelişimimiz o kadar hızlı ilerliyor ki, beyindeki sinir ağları ve sinapsların yüzde 90’ı bu dönemde oluşuyor. Nöral bağlantıların gelişimi de 0-6 yaş deneyimlerimizle önemli ölçüde tamamlanıyor. Dolayısıyla bu deneyimlerin kalitesi, beyin gelişimi üzerinde derin bir etkiye sahip. Mesela bu dönemde ihmal veya istismara maruz kalan çocukların beyin gelişimi uzun süreli olumsuz etkileniyor. Olumlu ve besleyici deneyimler yaşayan çocuklar ise ileri düzeyde sosyal ve duygusal gelişmiş bilişsel becerilere sahip oluyor. Kısacası; bir insanın çevresindeki dünyayı algılaması ve yorumlaması özellikle 0-6 yaş arasında şekilleniyor. Dahası; akılda tutma, dikkat etme, dil gelişimi, hatırlama, konuşma, düşünme ve problem çözme becerileri de bu süreçte gelişiyor.
0-6 YAŞ YAŞAMSAL
Tam da bu yüzden 0-6 yaş arası insanoğlunun en çok dikkat edilmesi ve önem verilmesi gereken dönem. Hiçbir şey anlamıyor gibi görünen o yaşlardaki çocuklar, aslında sünger gibi etraflarındaki bilgileri ve deneyimleri çekiyorlar ve insan ona göre şekil alıyor. “Beynimizin yüzde 95’i gelişimini bu dönemde tamamlıyor. Psikolojik sağlamlığımızın duygusal temeli bu dönemde atılıyor. Yıllardır sesimi duyan herkese ‘hemen her şeyi bırakın ve okul öncesi döneme yatırım yapın’ diyorum. Gördüğünüz gibi bunun çok bilimsel bir gerekçesi var: Hayatın ilk 6 yılı, sonraki dönemimizi çok kritik bir şekilde belirliyor” diyor Prof. Dr. Selçuk Şirin. New York Üniversitesi’nde davranış bilimi ve istatistik profesörü ve alanında duayen olan Selçuk Bey, sağlıklı beyin gelişimi ve bireyin bilişsel, sosyal ve duygusal gelişimi için 0-6 yaş eğitimini gündemin en tepesine koymamız gerektiğini defalarca vurguluyor. Bu saiklerle de Yapı Kredi’nin hayata geçirdiği Yarınlara Kartopu projesinde ilham perisi, fikir lideri olarak yer alıyor. Bu proje; Cumhuriyetimizin 100. yılına denk getirilmiş ve 0-6 yaş çocuklara doğru araç -eğitim desteği veriyor. “Yarınlara Kartopu, bir kuşağın hayatını değiştirecek. Benimle birlikte çalışan uluslararası uzman ekibimiz Türkiye’de doğan her çocuğu okula ve hayata en iyi şekilde hazırlamak için bu projeye özel kaynak hazırladı” diyerek projenin derinliğini dile getiriyor Selçuk Şirin.
YARINLARA KARTOPU
Peki Kartopu projesi nedir? Prof. Dr. Selçuk Şirin ve uzman proje ekibinin önderliğinde eğitici oyunlar, el sanatları, hikaye anlatımı gibi etkinliklerle 0-6 yaşı hedef alan bir gelecek projesi. Yapı Kredi’nin Kurumsal İletişim Direktörü Arda Öztaşkın, her şeyden önce hazırladıkları online kütüphanenin hamilelik döneminden ergenlik dönemine bir çocuğun sağlıklı, mutlu ve başarılı olması için yetişkinlerin yapması (ve yapmaması!) gereken her şeyi herkesin anlayacağı bir dilde anlattıklarını söylüyor. Çocuklar için bu projeye özel olarak bir de ‘Yarınlara Kartopu Kiti’ hazırlamışlar. Bu da doğumdan itibaren çocuklarınızla birlikte kitap okumak, etkinlik yapmak, kaliteli zaman geçirmek için gerekli kaynakları kapsıyor. “Geçtiğimiz yıl önceliğimizi afet bölgesine verdik. Depremin etkilediği 17 il için hazırladığımız eğitim setleri içerisinde hikâye kitabı, Yarınlara Kartopu dergisi, etkinlik kitabı, uygulayıcıya mektup, doğal afetler ve çocuk kitapçığı, stres küpü, oyuncak ve kırtasiye ürünleri yer aldı. Yine yapikrediyarinlarakartopu.com.tr web sitesinde yer alan içeriklerimizi eğitim alan tüm gönüllüler ve kişiler uygulayabiliyor. Buradan üye olan uygulayıcılar, profil alanındaki “Eğitimlerim” kısmından videolu eğitimlere, podcast kayıtlarına, eğitim dokümanlarına ulaşabiliyor” diyor Arda Öztaşkın. Yani aslında her birimizi 0-6 yaşın eğitimine, bilinçlenmesine katılmaya çağırıyor.
EBEVEYN KATILIMI ÖNEMLİ
Arda Öztaşkın çok önemli bir vurguda bulunuyor: HighScope Eğitim Araştırmaları Vakfı’nın araştırmasına göre; yüksek kaliteli bir erken çocukluk eğitim programına katılan çocuklar, yetişkinliklerinde daha yüksek eğitim seviyesine, daha yüksek kazanca ve daha düşük suç oranına sahip oluyor. “Yetişkin katılımı da 0-6 yaş için kritik önemde. Araştırmalar, çocuğun bakımından sorumlu olan yetişkin kişinin yaklaşımının, çocukların beyin gelişiminde ve akademik başarılarında çok etkili olduğunu gösteriyor” diye ekliyor. Yarınlara Kartopu hızla artan Yapı Kredi Gönüllüleriyle ve STK’larla işbirliği yaparak etki ağını genişletiyor.
* * *
Bu proje evet bir kuşağın hayatını değiştirecek; devamı ise ülkemizde bir bilinç sıçramasına hizmet edecek. Bunun kendimize, geleceğimize yapacağımız en büyük yatırım olacağı kesin. İlgililere duyurulur.
