Ev kadınlarına 'atma, tamir et' kültürünü anlattılar

Salih TEKİN / ERZURUM,(DHA)-ERZURUM Atatürk Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof.Dr. Zeynep Eren, ev kadınlarını davet ettiği 'tamir kafe'de tamir kültürünü hatırlattı. Ayakkabı, terzi, elektronik malzeme ve ahşap ustalarının yeraldığı tamir kafede atıkların yeniden kullanılabileceğinin anlatıldığı kafede ev kadınlarına bilgi veren Prof.Dr. Zeynep Eren, “Atıkların yeniden kullanımı geri dönüşümü kadar bugün vurgulamak istediğimiz şey tamir. Atıkların tamir edilmesi. Yaptığımız projeyle tamir kültürünün yeniden hayata geçirilmesini ustalarımızın görünür hale gelmesini amaçladık" dedi. 
    'Avrupa Atık Azaltımı Haftası' sebebiyle Atatürk Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof.Dr. Zeynep Eren, Erzurum Ticaret ve Sanayi Odası (ETSO) Kadın Girişimciler Kurulu ile Erzurum Kalkınma Vakfı (ERVAK) Kadın Kolları'nın desteğiyle 'tamir kafe' oluşturdu. Ayakkabı tamircisinden, terziye, elektronik malzeme tamircisinden mutfak malzemeleri ustasına kadar birçok sektörden ustanın çalışma yaptığı tamir kafeye gelen kadınlara, atıkların yeniden kullanımının yolları anlatıldı. 
ÖZÜMÜZE DÖNMEYE ÇALIŞIYORUZ
    Ev kadınlarına tamir kafeyi kurmadaki amaçları hakkında bilgi veren Atatürk Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof.Dr. Zeynep Eren, “Atma, tamir et mottosuyla ev hanımlarımızı tamir kafemize davet ettik. Şimdiye kadar geri dönüşüm vurgusu yapıyorduk. İnsanlar, 'ben istediğim kadar ambalajlı ürün satın alabilirim. Nasıl olsa geri dönüşüm kutusuna atıyorum' diyerek kendilerini rahatlatma yoluna gidiyor. Ama ne yazık ki bütün atıklarımız geri dönüşemiyor. Hem atığın türünden dolayı geri dönüşemiyor hem de ne yazık ki etkin toplanamıyor, ayrıştırılamıyor. Her bir ürünün tek tek ayrılması plastiklerin türlerine göre ayrılması, kağıt ürünlerin, kartonların ayrılması sandığımız kadar kolay olmuyor. Ülkemizde geri dönüşüm oranları son yıllardaki sıfır atık projeleriyle birlikte artmasına rağmen hala düşük, hala Avrupa ülkelerinin gerisindeyiz. Burada bizim ana amacımız geri dönüşüm oranlarını arttırmak olduğu kadar atıklarımızı da artık azaltma yolunu gitmeliyiz. Burada yaptığımız şey aslında gelenekseli biraz hatırlamak. Çünkü geçmişte annelerimiz babalarımız büyüklerimiz bize hep atmadan önce bir ürünü tekrar kullanmayı değerlendirmeyi öğretmişlerdi. Azaltamadığımız atıklarımız için yeniden kullanım diye bir kavramımız var. Çok göz ardı ediyoruz ama çok önemli. Geçmişte büyüklerimizin yaptığı gibi. Evde organik atıklarımızın geri dönüşümü için kompost vurgusu yapılıyor. Son 10 yıldır Avrupa'dan bize 'atıklarınızı atmayın, kompost yapın' şeklinde bilgilendirmeler geliyor. Biz eskiden beri bahçeli evlerimizde, köylerimizden bildiğimiz bir uygulama kompost. Ne yapıyordu büyüklerimiz, çay posalarını atmıyorlardı. Saksıların bitkilerin dibine döküyor, gübre olarak kullanıyorlardı. Annelerimiz yemeği yaparken kabuklarını bahçede gübre olarak kullanıyorlardı. Bugün bizim geçmişte yaptığımız bu şeyler yeni bir uygulama gibi anlatılıyor. Biz bu uygulamalarla özümüze dönmeye çalışıyoruz. Özümüzde olan şeyleri hatırlamaya çalışıyoruz" diye konuştu. 
TAMİR KÜLTÜRÜNÜ YAŞATMAK İSTİYORUZ
    Atıkların yeniden kullanımı geri dönüşümünü vurgulamanın yanında bir amaçlarının da tamir olduğunu ifade eden Eren, şunları söyledi:
    “Atıkların tamir edilmesi. Atık formundan kurtarılıp hammadde formuna dönüştürülmesi da çok önemli. Bugün elektronik eşyalarımız bozulduğunda ya tamirci bulamıyor ya da çok tamiri çok pahalı oluyor. Hızlıca atıyor ve yenisini alma yoluna gidiyoruz. Çünkü hemen hemen aynı ücrete tekabül ediyor. Bunun sebebi ustalarımızın gerçekten zamanla azalması. Çıraklığın, ustalığın zanaatkarlığın gereken önemli, özeni görmemesi. İşte bu yüzden biz de hemen bozulan eşyamızı atıp yenisini alma yoluna gidiyoruz. Bugün yaptığımız projeyle tamir kültürünün yeniden hayata geçirilmesini, ustalarımızın görünür hale gelmesini atıklarımızın önemli bir kısmını oluşturan elektronik atıklarımızın azaltılmasını amaçlıyoruz. Tamir kültürünü tekrar yaşatmak istiyoruz. Ana hedef kitlemiz ev hanımları. Ev hanımları ev ekonomisinin birinci kuvveti. Her şey hanımlardan geçiyor."(DHA)

FOTOĞRAFLI