Büyüme geriliğinin sebebini, çocuklada D vitamini eksikliğinin büyüme ve gelişme için önemlini Pediatrik Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Şenol Bekmez anlatıyor.

D VİTAMİNİ NE İŞE YARAR?

Çocukların kas-iskelet sağlığı için çok önemlidir. Besinlerden alınan kalsiyum ve fosforun emilimini, kemiklerde yeterli miktarda depolanmasını sağlar. Sağlıklı ve güçlü kemikler için yeterince D vitamini alınmalı.

D VİTAMİNİ NELERDE BULUNUR?

Bazı gıdalarda doğal olarak bulunsa da sadece besinlerden yeterli D vitamini almak zor. Bebek mamaları ve süt içine D vitamini eklenerek zenginleştirme uygulanır. Fakat buna rağmen çocuklar, ihtiyaç duydukları D vitamininin yalnızca dörtte birini beslenme yoluyla alır. Vücudun ihtiyaç duyduğu D vitamininin büyük çoğunluğu güneş yardımıyla ciltte, karaciğer ve böbreklerde meydana gelen bir dizi reaksiyon sayesinde vücudun kendisi tarafından üretilir.

D VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ NEYE YOL AÇABİLİR?

• Başlangıçta kemik-kas ağrısına ve kramplara neden olur.
• Kritik düzeydeki ve uzun süreli eksikliğinde ise raşitizm (yumuşak kemik sendromu) ortaya çıkar. Raşitizmde, büyüyen kemikte kalsiyum ve fosfor depolanamaz, bu da kemiğin yumuşamasına yol açar. Tablo bacaklarda içe veya dışa parantezleşme, kafatasında düzleşme, kaburgalarda tespih benzeri kemik çıkıntıları, dişlerde bozulma, el ve ayak eklemlerinde şişlikler ve büyüme geriliği gibi pek çok soruna neden olur.
• D vitamini eksikliği erişkinlerde yüksek tansiyon, inme, bağırsak kanseri, kalp hastalığı, diyabet ve bağışıklık sistemi hastalıkları ile de ilişkili.

HANGİ ÇOCUKLAR D VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ RİSKİ ALTINDA?

Güneşe çıkmayan çocukların vücudu yeterince D vitamini üretemez. Yaz aylarında, güneşin dik konumda geldiği 11.00-15.00 saatleri arasında, koruyucu krem kullanmadan çocukların kol ve bacaklarının 10-15 dakika güneş görmesi yeterli. Yaz aylarında yeterince D vitamini depolanırsa kış ayları için de vücudun ihtiyacı karşılanır. Bu arada prematüre doğmak, karaciğer ve böbrek hastalıkları, çölyak, kistik fibrozis, inflamatuar bağırsak hastalıkları ve bazı epilepsi ilaçları D vitamini eksikliğine yol açabilir.

NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Kan testiyle eksikliği saptanırsa düşük doz (günlük) veya yüksek doz (aylık) D vitamini tedavisi ağızdan verilir. Aşırı dozu ciddi sorunlara yol açabilir. Bu nedenle tedavi doktor tarafından verilmeli. Tedavi uygulanan çocuklarda güneşe maruz kalınan süreyi artırmak da önemli. Yine kalsiyum miktarını da artırmak gerekir. Bunun için diyete günde 2-3 kere 1 bardak süt, 1 kase yoğurt veya 1 parça beyaz peynirden herhangi birini eklemek yeterli

ANNE SÜTÜ YETMEZ, TAKVİYE ŞART

Anne sütü, bebekler için en ideal beslenme olmasına rağmen yeterince D vitamini içermez. Annede de D vitamini eksikliği varsa bebeğin alacağı miktar daha az olur. Bu nedenle yeni doğan bebekler, ister anne sütü ister mamayla beslensin, 1 yaşına kadar günde 3 damla (400 UI) D vitamini almalı. Damlaya tercihen 3 yaşına kadar devam edilmeli.