Besin zehirlenmesi; bakteri ya da toksin bulaşmış yiyecek ya da içeceklerin tüketilmeleri sonucu oluşuyor. Daha ender olarak da mantarlar, kimyasal kaynaklı toksinler ve tarım ilaçları etken olabiliyor. 

Yaygın olarak görülen besin kaynaklı hastalıklara bakteriler ya da onların toksinleri (salmonella, campylobakter, e. coli, listeria, kolera gibi) yol açıyor. Bu bakterilerin bulaştığı su ve besinlerin tüketilmesi genellikle mide-bağırsak sistemini etkiliyor. Besin zehirlenmesinin yaz mevsiminde sıkça görülmesinin nedeni ise sıcaklığın artmasıyla birlikte zararlı mikroorganizmaların besinlerde daha kolay üreyip çoğalabilmeleri.

ÖLÜMCÜL OLABİLİR

Dünya Sağlık Örgütü; her yıl 600 milyon kişinin güvenli olmayan besin tüketimine bağlı olarak hasta olduğunu, bu hastaların 420 bininin ise kaybedildiğini bildiriyor. Besin kaynaklı hastalıklara bağlı ölümlerin yüzde 30’u ise 5 yaş altındaki çocuklarda görülüyor. Yiyecek ya da içeceklerde bakteri ürediğini anlamak çoğu zaman zordur. Görüntü, tat ve koku değişikliği olmaksızın bakteri üremiş olabiliyor. Besin zehirlenmesi, yiyeceklerin uygun koşullarda saklanmaması, yiyeceği hazırlarken hijyene dikkat edilmemesi, yiyeceklerin iyi yıkanmaması ve iyi pişirilmemesi sonucunda gelişiyor.

BU BESİNLERE DİKKAT

Besin zehirlenmesine en sık yol açan gıdalar şunlar:

• Yumurta
• Çiğ ya da az pişmiş kümes hayvanları ve kırmızı et
• Çiğ süt
• Pastörize edilmemiş süt ve süt ürünleri
• Güvenli olmayan içme suyu
• Konserveler
• Çiğ ya da az pişmiş deniz ürünleri

ATEŞ, KARIN AĞRISI, KUSMA!

Besin zehirlenmeleri ateş, karın ağrısı, kusma, kanlı olabilen ishal ve sıvı kaybı gibi belirtilerle kendini gösteriyor. Bu belirtiler sıklıkla hastalık etkeni bulaşmış besinlerin tüketiminden sonra 30 dakika ile 72 saat arasında başlıyor. Tedavi çocuğun bulguları ve test sonuçlarına göre planlanıyor.

NASIL KORUMALI?

• Besinleri hazırlamadan önce kılık-kıyafet ve el hijyenine dikkat edin. Hazırlama ve pişirme işlemleri sırasında ellerinizle diğer vücut bölümlerinize ve diğer mutfak eşyalarına temas etmemeye özen gösterin.
• Çocuğunuza el hijyeni alışkanlığını kazandırın.
• Bakterilerin üremeleri için 4-60 derece aralığı tehlikeli sıcaklık aralığıdır. Bu nedenle besinleri bu ısı aralığında 2 saatten uzun süre tutmayın, pişirirken en az 75 derece sıcaklık sağlayın ve bu ısıyı bir süre koruyun.
• Çiğ besin maddelerini hazırlama, pişirme ve depolama sırasında pişmiş ürünlerden ayrı tutun. Bu besinlerle temas eden mutfak eşyalarının başka çiğ besinler ile temasını önleyin.
• Hijyeninden, besinlerin hazırlanma ve saklanma koşullarından emin olmadığınız mekanlarda satılan yiyecek-içeceklerden kaçının.
• Dışarıda uzun süre beklemiş ya da tekrar tekrar ısıtılmış yiyecekler riskli olabiliyor. Bu nedenle çocuğunuzun yiyeceklerini taze hazırlayın ve taze hazırlanmış yiyecekler yiyebileceğiniz mekanlara götürün.
• Besinlerin hazırlama ve pişirilme sürecinde steril edilmiş, arıtılmış su kaynaklarını kullanın.
• Çiğ sebze ve meyvelerin iyice yıkandığından emin olun.