9 soruda CMK tahliyesi

Soru ve cevaplarıyla CMK 102’nci maddesinden tahliye süreçleri şöyle işleyecek:

1 - CMK 102’nci madde ne getirdi?

5 yıl rötarlı olarak 31 Aralık 2010’da yürürlüğe giren CMK 102’nci madde ile tutuklama süreleri sınırlandırıldı. Ağır ceza mahkemesinin görevine giren işlerde, tutukluluk süresi en çok 2 yıl olarak düzenlendi. Bu süre ‘zorunlu hallerde’ gerekçesi gösterilerek uzatılabilecek. Uzatma süresi toplam 3 yılı geçemeyecek. Devlete karşı suçlarda bu süre 2 katına kadar uzayabilecek. AİHM Yargıcı Işıl Karakaş, 3 yıllık tutukluluğu AİHM içtihatlarına göre uzun bulduğunu belirtmişti. 10 yıla uzayan tutukluluk yüzünden Türkiye’nin AİHM’de mahkûm olacağı belirtiliyor.

2 - Tutuklamada neden süre hesabı tartışması yaşandı?

Ergenekon avukatları ve Turgut Kazan, özel yetkili mahkemelerin görev alanına giren suçlarda, tutuklamaya getirilen 2 yıllık süreyi esas alarak, devlete karşı suçlarda 2 katının 4 yıl olarak uygulanması gerektiğini belirttiler. Bazı hukukçular ise 2 yıllık süreyi uzatma süresiyle toplayıp 5 yıl hesabı yaparak, 2 katının 10 yıl olduğunu savundular. 3 yılı esas alan hukukçular ise 2 katının devlete karşı suçlarda 6 yıl olması gerektiğini söylediler.

3 - Yargıtay 9’uncu Ceza Dairesi hangi hesabı doğru buldu?

Önceki gün 10 yıl hesabını yerinde gördü. Bu yönde karar aldı.

4 - Hangi suçlarda tutukluluk süresi 10 yıl?

TCK’nin 250/c maddesinde yer alan, 2’inci kitap 4’üncü kısmın 4, 5, 6 ve 7’nci bölümünde tanımlanan suçlar (305, 318, 319, 323, 324, 325 ve 332’nci maddeler hariç) için tutukluluk süresi 10 yıl. Bunlar, devlet güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, milli savunmaya karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk suçlarını kapsıyor. Hariç olan bölümlerde temel milli yararlara karşı hareket (305), halkı askerlikten soğutma (318), askerleri itaatsizliğe teşvik (319), savaşta yalan haber yayma (323), seferberlikle ilgili görevin ihmali (324), düşmandan unvan ve benzeri payeler kabulü (325), askeri yasak bölgelere girme (332) suçları düzenleniyor.

5 - 10 yıl hesabı ne anlama geliyor?

Yargıtay 9’uncu Ceza Dairesi’nin bu kararıyla Ergenekon, KCK gibi davaların yanı sıra PKK, Hizbullah, DHKP-C gibi örgüt suçlarından yargılananlar için azami tutukluluk süresi 10 yıl olacak. Hrant Dink cinayeti, Malatya Zirve Yayınevi katliamı gibi dosyaların sanıkları ise mahkemelerin suçlarını terör suçu kapmasında görmesi halinde aynı şekilde 10 yıllık süreye tabi tutulacaklar.

6 - Ergenekon sanıkları ne olacak?

Ergenekon ve KCK davalarında yargılanan belediye başkanı, akademisyen, yazar ve gazeteciler 10 yıl tutuklu kalabilecek. Tutukluluk süresi 5’inci yıla giren Ergün Poyraz ve diğer Ergenekon tutukluları da dava sonuçlanıp beraat etmezler ya da mahkeme tahliye kararı vermezse, bu kapsamda 10 yıldan önce cezaevinden çıkamayacaklar.

7 - Özel yetkililerde yargılanan mafyanın tutukluluk süresi ne kadar?

Özel yetkili mahkemelerde yargılanan örgütlü uyuşturucu kaçakçılığı (mafya) suçlarında azami tutukluluk, suç anayasal düzene karşı suç sayılmadığından en fazla uzatma süresiyle birlikte 5 yıl olarak hesaplandı. Bu kapsamda, özel yetkili mahkemede çete lideri olduğu iddiasıyla yargılanan Sedat Şahin hakkında önceki gün tahliye kararı verildi. Yargıtay 10’uncu Ceza Dairesi de 5 yıldır tutuklu 6 uyuşturucu kaçakçılığı sanığını tahliye etti.

8 - Tacizciler ve hırsızların tutukluluk süresi ne kadar?

Hırsızlık, görevi kötüye kullanma, taciz gibi asliye ceza mahkemesi kapsamındaki suçlarda sanıklar davaları sonuçlanmazsa, en fazla 1 yıl 6 ay cezaevinde tutuklu kalacaklar. Yargıtay önceki gün bu kapsamda 6 kişiyi de 1.5 yıllık tutuklama süresi aşıldığı için tahliye etti.

9 - Cezası onananların durumu ne olacak?

10 yılı aşkın süredir tutuklu oldukları ve CMK’ye göre tutukluluk süreleri aşıldığı için tahliye edilen bu sanıkların davasının temyiz süreci ve mahkemelerdeki yargılamaları tutuksuz devam edecek. Cezalarının onanması halinde, yeniden tutuklanarak cezaevine konulacaklar.