Atatürk'ün cenaze töreninde gizli ziyaretçi detayı! Kılık değiştirip dua etmiş...

Derleyen: Ömer Faruk Ekinci / Posta.com.tr - 22 Ocak 1938 tarihinde Mustafa Kemal Atatürk'ü muayene eden Dr. Nihat Reşat Belger, onun vücudunda bir şeylerin yolunda gitmediğini anladı. Karaciğer rahatsızlığından kuşkulanan Belger, Atatürk'e siroz teşhisi koydu. Bu teşhisin üzerinden yaklaşık 8 ay geçmişti. O güne kadar sirozla mücadelesi gayet yolunda giden Atatürk, 8 Kasım Salı günü birden fenalaştı.

EN YAKINLARI YANINDAYDI

Atatürk'ün 8 Kasım günü sabah 07.00'da kapanan bilinci bir daha açılmayacaktı. Salı günü başlayan bu süreç ve kontroller sürekli olarak devam ediyordu. Başında bekleyen doktorların yanı sıra dönemin başbakanı Celal Bayar, Londra Büyükelçisi Fethi Okyar, manevi evladı Sabiha Gökçen ve yakın arkadaşları da 9 ve 10 Kasım'da Atatürk'ün yanındaydı. Salı günü Atatürk'ün başlangıçta normale yakın olan değerleri, her geçen saat kötüye doğru gitmeye başlamıştı. 9 Kasım Çarşamba günü de durum farklı değildi ve kötüleşme devam etti. Akşam saatlerinde doktorlar, Atatürk'ün yeni bir krizi kaldıramayacağını söyledi.

09.05...

10 Kasım sabahı saat 09.05'te ise Atatürk, hayata gözlerini yumdu. Ölümüne ilişkin rapor ise 8 doktor tarafından imzalanarak saat 10.00'da yayınlandı. Hazırlanan raporda şu acı cümle yer alıyordu:

Cumhurbaşkanının genel durumu çok kötüye gitmekteydi. 10 Kasım 1938 saat 9.05’te büyük şefimiz derin komada son nefesini verdi.

Saat 11.30'a geldiğinde Atatürk'ün vefatı üzerine hükümet binalarında bayraklar yarıya indirildi. Bu şekilde vefat bilgisi kamuoyuyla da paylaşılmış oldu. Hükümet binalarının ardından limanlardaki gemilerin bayrakları da yarıya indirildi. Neredeyse bütün dükkanlar ve haneler büyük bir üzüntü içerisinde bayraklarla donatıldı. Ertesi gün ise resmi binalardaki bayrak yarıya inmiş şekilde devam etse de yetkililerin emri üzerine ev ve dükkanlardaki bayraklar kaldırıldı. Bu süreçte halka açık bütün eğlence mekanları da kapalı kaldı.

Atatürk’ün vefatı üzerine hükümet, yayınladığı resmi bildiride şunları yazdı:

Atatürk’ün vefatıyla Türkiye büyük kurucusunu kaybetmiş, insanlık da büyük bir evladını kaybetmiştir. Halkımıza büyük kayıpları için derin taziyelerimizi iletiyoruz. En büyük tesellimiz onun büyük çalışmalarına bağlılıkla olacaktır. Kamutay’ın başkanı Abdülhalik Renda cumhurbaşkanı seçilinceye kadar geçici cumhurbaşkanı oldu. Atatürk, her zaman Türk halkına güvenmiştir. Onun büyük çalışmaları için teşekkür ediyoruz ve o bu çalışmalarının devam ettirilmesini vasiyet etmiştir. Türk gençliği her zaman cumhuriyeti koruyacak ve Atatürk’ün izinden gidecektir, böylece Mustafa Kemal Atatürk sonsuza kadar yaşayacaktır

ATATÜRK'ÜN CENAZE TÖRENİ

Atatürk’ün devlet cenaze töreni Ankara’da 21 Kasım’da yapılacağı duyuruldu. Cenaze 20 Kasım’da trenle İstanbul’dan Ankara’ya getirilecek, istasyondan Etnografya müzesine götürülecek ve kalıcı kabri inşa edilene kadar orada kalacaktı.
Atatürk’ün cenazesi, Ankara’ya götürüleceği 20 Kasım'a kadar Dolmabahçe Sarayı’nda kalacaktı. 16 Kasım Çarşamba gününden itibaren cuma gününe kadar halk cenazeyi ziyaret edebilecekti.

CENAZEDE SÜRPRİZ İSİM

Sakarya Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Tarih Bölümü'nden Doç. Dr. Mustafa Sarı, Atatürk'ün cenazesindeki sürpriz ziyaretçinin kim olduğuna dair detayları makalesinde yayınlamıştı.

Atatürk'ü Dolmabahçe'de son kez ziyaret etmek isteyen ordu subayları, memurlar, öğrenciler, her sınıf ve yaştan kadın ve erkekler burada uzun kuyruklar oluşturdu. Atatürk'ü 16 Kasım'dan 20 Kasım'a kadar burada tam 400 bin insan ziyaret etti. Bunların arasında Eski Afganistan Kralı Amanullah da vardı. Gizli bir şekilde İstanbul'a gelen Kral Amanullah, kılık değiştirmiş bir şekilde Atatürk'ü ziyaret edip ona dua etmişti.

NAAŞINI GENERALLER TAŞIDI

21 Kasım'da Atatürk'ün İstanbul'a veda etme vakti gelmişti. Cumartesi sabah saatlerinde 12 generalin omuzlarında Yavuz zırhlısına taşınan Atatürk'ün naaşı İzmit'e kadar bu şekilde götürüldü. Zırhlıya Türk Donanması'nın yanı sıra; İngiliz Malaya, Fransız Emile Bertin kruvazörü, Alman Emden kruvazörü ve Rus, Yunan ve Roman destroyerler de eşlik etti.

Atatürk, Ankara'ya son yolculuğunu Cumhurbaşkanlığı treni ile yaptı. Pazar sabahı saat 10 sularında şehre varan treni, yeni Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, kabine üyeleri ve milletvekilleri karşıladı. Buradan TBMM'ye gidildi. Atatürk'ün naaşı Meclis binasının önüne kurulan katafalkın üzerine koyuldu. Kortejin toplanmasının ardından tabut, 20 askerin omzunda bir Türk bayrağı sarılı olan top arabasına taşındı. Başta Türk askerleri ve yabancı birlikler selam geçişlerini yapmaya başladı.

Düzenlenen selam geçiş töreninin ardından top arabası öğle vakti Etnografya Müzesi’nin önüne getirildi. Tabut müzeye taşınana kadar Chopin’in Cenaze Marşı çalındı ve orada geçici istirahatgahı olan mermer bir blok üzerine kondu. Atatürk'ün naaşı 10 Kasım 1953 yılına kadar burada durdu ve ardından inşası tamamlanan Anıtkabir'e taşındı.

DIŞ BASINDA ATATÜRK'ÜN VEFATI

ABD basınından Chicago Tribune, Atatürk'ün vefatının ardından şu ifadeleri kullandı: Dünya sahnesinden tarihin en dikkat çekici adamlarından biri geçti.

Fransız gazetesi Paris Soir “Kemal Atatürk vefat etti” başlığıyla yayınladığı haberde Mustafa Kemal’in Yeni Türkiye’yi yarattığını, kadınları özgürleştirdiğini, kılık kıyafet kanunu getirdiğini ve milli bir sanayi kurduğunu aktardı. Fransız İçişleri Bakanı Albert Sarraut’nun “Kahramanlığı ve dehası ile ülkesinin bağımsızlığını ve kalkınmasını sağlayan Cumhurbaşkanı Atatürk’ün ölümü, takdire şayan bir ülke olan Türkiye için çok büyük bir kayıptır… Şahsen, onun ölümünden çok derin bir ıstırap duyuyorum” sözlerine yer verildi. Gazete ayrıca, Türkiye’yi yeniden meydana getiren Atatürk’ün eserini anıtlaştırmak adına başkent Ankara’nın adının “Atatürk” olarak değiştirilebileceğini iddia etti.

Paris merkezli Excelsior gazetesi “Modern Türkiye’nin kurucusu Kemal Atatürk dün sabah vefat etti” başlıklı haberinde, Mustafa Kemal’in halefi olarak dört cumhurbaşkanı adayı bulunduğunu yazdı. Bu isimler ise İsmet İnönü, Fevzi Çakmak, Fethi Okyar ve Celal Bayar'dı.

Yunanistan menşeili Estiya gazetesi ise Atatürk'ün ölümünü bu haberle duyurdu:

Yunanistan müttefik Türk milletinin matemine iştirak etmektedir. Türkiye için daima iyi bir şef olmuş olan Atatürk, aynı zamanda Türk-Yunan münasebetlerinin iyi bir hamisi olmuştur. Türkiye’nin ihyası imkanını almamış ve başarmış olan Atatürk, devamlı bir Türk-Yunan dostluğu imkanını da anlamış ve başarmıştır. Bugün hayata veda eden Atatürk, Türkiye’yi tasavvur ettiği ve nasıl olması lazımsa o şekilde ve Türk-Yunan dostluğunu da tarsin edilmiş bir şekilde bırakmaktadır.

Alman basınından Volkischer Beobachter ise Atatürk'ün vefatını manşete taşıyarak, "Atatürk Türkiye’yi tek düşman kalmaksızın bırakmıştır. Bu, zamanımızın hiçbir devlet şefinin başaramadığıdır" ifadelerini kullandı.