Giriş
Çocuklarda bu belirtilere dikkat! Strep A vakaları artıyor
İngiltere’de 2022 yılında Eylül ayında başlayan Strep A kabusu Ocak ayına kadar 30 çocuğun ölümüne neden oldu. Step A en son Türkiye’den de bir can aldı. Strep A’nın son kurbanı 3 yaşındaki Aras Sönmez oldu. Doğum gününde hayata veda eden Aras’ın ardından hastalığa dair endişeler arttı. Enfeksiyon hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Meral Sönmezoğlu hastalığın belirtilerine ve korunma yollarına dair önemli noktaları posta.com.tr’ye anlattı.
İpek Alemdar Göde / posta.com.tr – Kış aylarının gelmesi ile birlikte özellikle okula giden çocuklarda görülen salgın hastalıklarda önemli bir artış olduğu gözlendi. Son olarak İngiltere’de 2022 yılı Eylül ayında başlayan ve 2023 yılı Ocak ayı sonuna kadar toplam 30 çocuğun ölümü ile sonuçlanan yeni bir salgın haberiyle dünya gündemine yerleşti. Ölümcül sonuçları olan salgın ailelerde endişelere yol açtı. Prof. Dr. Meral Sönmezoğlu hastalığa dair merak edilen hususları açıkladı.
BİNLERCE VAKA BİLDİRİLDİ
Hastalığın başlangıcına dair bilgiler veren Sönmezoğlu, “İngiltere dışında bazı Avrupa ülkeleri (Fransa, İrlanda, Hollanda, İsveç), 2022'de, özellikle Eylül ayından bu yana, 10 yaşın altındaki çocuklar arasında invaziv A Grubu streptokok (iGAS- Strep A) hastalığı vakalarının sayısında artış olduğunu bildirildi. Aynı dönemde, Fransa, İrlanda ve Hollanda da dahil olmak üzere başka Avrupa ülkelerinden de 10 yaşın altındaki çocuklarda strep A hastalığıyla ilişkili birkaç ölüm bildirildi. Fransa ve İngiltere’de, çocuklarda gözlemlenen strep A vakalarının sayısı, aynı aylarda pandemi öncesi seviyelerin birkaç katı oldu.
İngiltere Sağlık Güvenliği Kurumu (UKHSA), 2017- 2018 arası aynı dönemde 4 bin 672 olan streptokokal kızıl hastalığı bildiriminin 2022-2023 de 33 bin 836’e çıktığını duyurdu. Öte yandan Amerika Birleşik Devletleri’nde de Kasım 2022’den sonra çocuk yaş gruplarında Strep A’ya bağlı farenjit ve kızıl hastalık bildirimlerinin artması ile CDC sağlık otoritelerine uyarı yaptı” dedi.
TÜRKİYE’DE İLK ÖLÜM
Ocak ayında Türkiye’de Strep A’dan ilk ölümün yaşandığını ifade eden Sönmezoğlu, “Ülkemizde de pandeminin başladığı 2020 yılı Ocak ayından 2022 Ocak ayında kadar streptokokal hastalık sayısının azaldığı görülmüştü, ancak maske kullanımının zorunlu olmadığı 2022 Eylül ayından itibaren strep A enfeksiyonu bildirimleri artmış ve Ocak 2023 de streptokokal solunum yolu hastalığına bağlı ilk ölüm bildirimi yapılmıştır.
DSÖ/Avrupa ve Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi'ne (ECDC) bildirilen ve gözlemlenen artışlar, COVID-19 pandemisi sırasında Grup A Streptokok (GAS) enfeksiyon insidansının azaldığı bir dönemi takip etmiştir” ifadelerini kullandı.
STREP A’NIN BELİRTİLERİ
Hastalığın belirtilerine dair açıklamalarda bulunan Sönmezoğlu, “A Grubu streptokoklar, yaygın bir infeksiyon nedenidir ve en sık boğaz ağrısı, orta kulak iltihabı, kızıl ve bademcik iltihabına neden olur. Belirli durumlarda, özellikle yaşlılarda ve bağışıklık sistemi zayıf kişilerde infeksiyon yayılabilir ve kan zehirlenmesi, menenjit ve toksik şok sendromu gibi ciddi durumlara neden olabilir.
Strep A bakterileri, okul çağındaki çocuklarda bakteriyel farenjitin en yaygın nedenidir. Strep A enfeksiyonları genellikle boğaz ağrısı, baş ağrısı ve ateş gibi hafif hastalıklara ve ince, kırmızı bir döküntüye (kızıl ateşi) neden olur. GAS farenjiti insidansı genellikle Avrupa'da kış aylarında ve ilkbaharın başlarında zirve yapar. Anaokullarında ve okullarda salgınlar sıklıkla rapor edilmektedir. GAS farenjiti, hızlı antijen testi ve/veya boğaz kültürü ile teşhis edilir, antibiyotik ve destekleyici bakım ile tedavi edilir” şeklinde konuştu.
FARK ETMEK KOLAY DEĞİL
Hastalığın belirtilerinin diğer solunum yolu enfeksiyonlarından ayrılmasının kolay olmadığını ifade eden Sönmezoğlu, “Ancak şiddetli boğaz ağrısı, yutkunma zorluğu, dirençli yüksek ateş, baş ağrısı ve eklem ağrıları olan, genel durumu kötüleşme eğiliminde olan çocuklarda tetikte olunmalı ve sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır” dedi.
KİMLER RİSK ALTINDA?
Salgında risk altında bulunan kişileri açıklayan Sönmezoğlu, “Nadir durumlarda GAS bakterileri, strep A hastalığı olarak bilinen ve bakteriyemi, pnömoni veya deri ve kemik enfeksiyonu (selülit, osteomiyelit, nekrotizan fasiit) şeklinde ortaya çıkabilen ciddi, yaşamı tehdit eden bir enfeksiyona da neden olabilir. Suçiçeği (suçiçeği) veya grip gibi viral enfeksiyonları olan çocuklar, strep A hastalığına yakalanma açısından daha yüksek risk altındadır” ifadelerini kullandı.
SALGINA KARŞI ALINACAK ÖNLEMLER
Salgından korunmaya ilişkin alınması gereken önlemlere de değinen Sönmezoğlu, “Tüm Avrupa ülkeleri, özellikle şu anda Avrupa'da meydana gelen solunum yolu virüsü dolaşımındaki artış göz önüne alındığında, çocuklar arasındaki benzer vaka artışına karşı tetikte olmalıdır. Enfeksiyonlar başlangıçta çok özgül olmayan belirtilerle (ateş, genel yorgunluk, iştahsızlık) ortaya çıkabilir, ancak özellikle çocuklarda hızla ciddi hastalığa ilerleyebilir. Bu nedenle anne baba ve okul yetkilileri endişe verici belirtilerin farkında olmalı ve kötüleşmesi durumunda ileri değerlendirmeye yönlendirmelidir. Viral hastalıkların önlenmesi, strep A hastalığı riskini azaltmada önemli olabileceğinden, mevsimsel grip ve COVID-19'a karşı aşılama da teşvik edilmelidir.
Yeterli el ve solunum hijyeninin yanı sıra iyi iç mekan havalandırması, bu kış mevsiminde önemli koruyucu önlemler olarak vurgulanmaya devam edilmelidir. Strep A enfeksiyonlarının rapor edildiği okullar ve diğer eğitim kurumları, oyuncaklar ve sık dokunulan yüzeyler için temizlik ve dezenfeksiyon talimatlarına uymalıdır” dedi.
