Giriş
Depremde hayat kurtaracak uygulama! İnternetsiz çalışıyor, telefonu sabit tutmak yetiyor
Kahramanmaraş depreminin 5. gününde arama-kurtarma çalışmaları devam ederken, enkaz altından gelecek en ufak bir sesin ne kadar önemli olduğu bir kere daha anlaşıldı. İstanbul Teknik Üniversitesi’nden (İTÜ) Dr. Ozan Sarıer’in, depremin ikinci günü yaptığı bir uygulama, telefonda internet olmadan da enkazda insan seslerini dinlemeyi sağlayacak ve enkaz altında canlı olup olmadığını tespit edecek. Dr. Sarıer, cep telefonlarında kullanılabilen hayat kurtaran uygulama hakkında önemli bilgiler verdi.
Büşra Özbelli/ Posta.com.tr Kahramanmaraş merkezli meydana gelen ve 10 kenti yıkan 7.7 ve 7.6'lık depremlerdeki acı tablo ağırlaşırken, ekiplerin umut dolu arama kurtarma çalışmaları ise devam ediyor. Ekipler ve vatandaşlar enkaz altında kurtarılmayı bekleyen vatandaşlara umutla, 'arama kurtarma ekibi geldi, sesimi duyan var mı?' şeklinde sesleniyor. Depremin ikinci günü, İTÜ Müzik İleri Araştırmalar Merkezi’nde Ses mühendisi Dr. Ozan Sarıer’in öncülüğünde bir enkaz dinleme uygulaması geliştirildi. Bu uygulama, frekans ayarı ile insan sesini dış seslerden ayırt edebiliyor. Bu şekilde enkaz altında insan olup olmadığının anlaşılabilmesine yardımcı oluyor. Dr. Ozan Sarıer detayları Posta.com.tr'ye anlattı.
"İHTİYAÇ OLDUĞUNU ÖĞRENDİM, YARIM GÜNDE HAZIRLADIM"
İTÜ Müzik İleri Araştırmalar Merkezi’nde Ses mühendisi Dr. Ozan Sarıer, "Geçtiğimiz günlerde sahadaki arkadaşlarımdan profesyonel dinleme cihazlarının yeterli olmadığını öğrendim. Bunun akabinde çok hızlı bir şekilde Enkaz Dinleme Uygulaması olarak gördüğünüz web yazılımını yarım gün gibi bir sürede hazırladım. İhtiyacın acilliği sebebiyle uygulamayı hemen yayınladık, sonrasında aldığım geri dönüşlerle bazı cihazlarda yaşanılan sıkıntıları gönüllü yazılımcıların yardımıyla giderdim" dedi.
Uygulamayı kullanırken bir internet bağlantısına ihtiyaç olmayacağını belirten Sarıer, "Sahadan gelen bilgilere göre uygulamanın aktif bir internet bağlantısı gerektirmemesine, yükleme gerektirmemesine, reklam, takip veya ücret gerektirmemesine özen gösterdim. Yine herkesin kolay kullanabilmesi için olabildiğince basit yapmaya çalıştım" diye konuştu.
Uygulamanın, acil ihtiyaç dolayısıyla hazırlandığını ifade eden Dr. Ozan Sarıer, "Sonucuyla ilgili sahadaki insanlardan bir dönüş bekliyoruz. Uygulamada iyileştirme yapmak için bir ekip kurmak istiyoruz" ifadelerini kullandı.
ENKAZ DİNLEME UYGULAMASI NASIL KULLANILIR?
Uygulamayı kullanmak için ilk önce https://web.itu.edu.tr/sariero/dinleme.html sitesine girmek gerekiyor. Daha sonra bu siteden alt ve üst frekans ses aralığını ayarlamak lazım. Alt ve üst frekans ayarları ile insan sesinin dışındaki sesleri filtreleyebilmek mümkün. Mikrafon erişimine izin verdikten sonra cihazı sabit bir yere koyup kayıt tuşuna basmak ve mümkün olduğunca sessiz kalmak gerekiyor. Dur tuşuna bastıktan sonra ise yapılan kayıt dinlenebiliyor.
ARAMA KURTARMA ÇALIŞMALARI ŞU AN NASIL YAPILIYOR?
2020 yılında meydana gelen Ege Denizi Depremi’nde de kullanılan ve o dönemde medyada geniş yankı uyandıran hassas sismik akustik cihaz, bu defa Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından göçük altında kalan canlıları kurtarmak için devrede. Uzmanlar, adından da anlaşılacağı üzere cihazın oldukça ‘hassas’ olduğunu ve en küçük bir ses titreşimini bile algılayabildiğini söylüyor. Bu özelliğiyle hassas sismik akustik cihaz, depremlerin ardından enkaz altındaki canlıları nefesinden bile tespit edebiliyor.
CİHAZ BİRÇOK KİŞİNİN HAYATINI KURTARDI
Kahramanmaraş’ta gerçekleşen deprem nedeniyle arama kurtarma ekipleri göçük altında kalan insanları kurtarmak için gece gündüz demeden yoğun şekilde çalışmalarını sürdürüyor. Soğuk ve yağışlı havaya rağmen Türkiye’nin farklı noktalarından gelen itfaiye erleri, gönüllüler ve arama kurtarma ekipleri Kahramanmaraş, Hatay ve Gaziantep başta olmak üzere depremden etkilenen 10 ilde enkazları kaldırmaya çalışıyor. Arama kurtarma köpekleri de ekiplere yardımcı oluyor. Köpeklerin yanı sıra arama kurtarma çalışmalarında hassas sismik akustik dinleme cihazı da kullanılıyor.
SIKIŞAN KİŞİLERİN ÜRETTİĞİ SİNYALLERİ ALGILIYOR
Hassas sismik akustik dinleme cihazıyla enkazdaki boşluklarda, şaftlarda ve aralıklarda sıkışıp kalan kişilerin ürettiği sinyaller görüntülü ve sesli olarak algılanabiliyor. Uzmanlar, katı madde ile iletilen sesin sensörler aracılığıyla alındığını ve bu sensörlerin de duvar, tavan, taban, kriş gibi katı yerlere yerleştirildiğini söylüyor. Bu noktada, özellikle sıhhi tesisat boruları sesi çok uzağa iletebiliyor.
ORTAMIN GÜRÜLTÜLÜ OLMASI CİHAZIN İŞİNİ ZORLAŞTIRIYOR
Yüksek teknolojiyle geliştirilen sensörler, enkaz altında kalan canlıların dokunma, vurma seslerini ve hatta nefes alıp verme sesini bile algılayabilmekte. Bununla birlikte, ortamın gürültülü olması cihazın afetzedeleri tespit etmesini zorlaştırıyor. Hassas sismik akustik cihazlar uzayabilen kameraları sayesinde enkaz altından veri de sağlayabiliyor. Zaman zaman toz ve dumanlar nedeniyle görüş alanı kısıtlansa da cihazdaki küçük kameralar boşluklardan enkaz altına ulaşıyor ve veri topluyor.
