Giriş
Enkazdan kurtarılan çocuklar koruma altında, peki süreç nasıl işliyor? Saha çalışanları yaşananları anlattı
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, afet bölgelerinde ailesine ve yakınlarına ulaşılamayan çocuklar için çağrı merkezi kurulduğunu duyurdu. Bazı vatandaşlar da depremzede çocuklara koruyucu aile olabilmenin yollarını araştırmaya başladılar. Peki bu süreç nasıl işliyor? Afet bölgesi saha çalışanları yaşanan süreci anlattı.
Elif Bayram / Posta.com.tr - Kahramanmaraş'ta meydana gelen 7.7 ve 7.6 büyüklüğünde iki deprem Türkiye’yi yasa boğdu. Depremden saatler sonra enkazdan kurtarılan çocuklarsa tüm ülkeye umut oldu. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, afet bölgelerinde ailelerine ulaşılamayan çocuklar için çağrı merkezi kurulduğunu ve bu çocuklara koruyucu aile olmak isteyenlerin e-Devlet üzerinden başvuruda bulunabileceğini açıkladı.
HASTANELERDE 238 REFAKATSİZ ÇOCUK VAR
Çocuk Başhekimi Ferit Kulalı’nın yaptığı açıklamaya göre, Türkiye genelinde çeşitli hastanelerde refakatsiz 238 çocuk bulunuyor. Aile Bakanlığı’na bağlı kurumlarda bu sayı 75 olarak biliniyor. Bu çocukların anne babalarının durumu ise henüz belli değil. Başka bir hastanede, enkaz altında ya da vefat etmiş olabilirler. Peki bu çocuklar ne olacak? Koruyucu aile sistemi ne zaman devreye girecek? Diyarbakır’dan Çocuk Merkezi Sosyal Hizmet Uzmanı İsmail Sarı ve Kilis’ten Çocuk Koruma İlk Kabul Birimi ve Çocuk Evleri Müdürü Zafer Kuşoğulları, depremde kurtarılan çocuklarla ilgili önemli açıklamalarda bulundu.
Depremden etkilenen illerden birinin de Kilis olduğunu belirten Zafer Kuşoğulları, hem sahada hem de Çocuk Koruma birimlerinde çalışmalar yürüttüklerini anlattı. Depremde enkaz altından çıkarılan çocukların ilk olarak sağlık kuruluşlarına yönlendirildiğini söyleyen Kuşoğulları, “Depremde sağlık kuruluşlarına götürülen çocukların hepsi belli bir numarayla kayıt altına alınıyor. Sonrasında çocuğu arayan soran var mı diye bakılıyor. Sağlık kuruluşunda yatarak tedavisi gerekiyorsa veya yoğun bakım gerekiyorsa bu servislerde tedavi altına alınıyorlar” dedi.
TEDAVİ BİTTİKTEN SONRAKİ SÜREÇ
Tedavi bittikten sonra süreci, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın devraldığını ifade eden, Kuşoğulları, “Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü de sürece dahil oluyor. Ancak burada hemen çocuğun bir koruyucu aileye verilmesi gibi bir durum söz konusu değil. Öncelikle ailesi, birinci dereceden yakınları gelip alacak mı diye bekleniyor. Ailesi çocuğu almaya gelirse ve ailesi olduğunu ispat edebiliyorsa o zaman çocuk verilebiliyor. Onun dışında hala, teyze, amca, dayı olduğunu söyleyenlere teslim söz konusu değil” diye konuştu.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Kahramanmaraş depremi sonrasında depremzede çocuklar için koruyucu aile olmak isteyenlerin, e-Devlet üzerinden başvuruda bulunabileceğini açıkladı.
AKRABA DA OLSA KORUYUCU AİLE PROSEDÜRÜ DEVREYE GİRİYOR
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın, depremzede çocukların koruyucu ailelere teslim edilmesi yönündeki çalışmalarına dikkat çeken Kuşoğulları, “Koruyucu aile olmak isteyenler e-Devlet üzerinden veya ikamet ettikleri ilin Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlükleri'ne şahsen başvuru yapabilirler” diyerek süreci anlattı:
“Onlarla ilgili süreç de şöyle yürütülüyor. Koruyucu aile prosedürü var. Belli bir süre izleniyorlar yani bu çocuklara devlet en az 2-3 ay sahip çıkıyor. Bu süre içerisinde anne-baba bir şekilde çıkar gelirse onlara teslim ediliyor. Bu süreçte örneğin halası derse ki 'ben bu çocuğa koruyucu aile olmak istiyorum' akrabası da olsa koruyucu aile prosedürü devreye giriyor. Yani hastaneye gelen çocuğun hastaneden çıktıktan sonra herhangi bir akrabasına, dayısına, teyzesine veya üçüncü bir kişiye teslim edilmesi söz konusu değil. Eğer bu akrabalar çocuğu sahiplenmek istiyorlarsa, yani koruyucu aile olmak istiyorlarsa başvuruda bulunmaları gerekiyor. Bu kişiler başvurduktan sonra bakılıyor, değerlendirmeye alınıyor, olumluysa koruyucu aile olabiliyorlar.”
AYNI SÜREÇ DEPREMZEDE ÇOCUKLAR İÇİN DE GEÇERLİ
Enkazdan kurtarılan çocukların koruma altına alındığını söyleyen Kuşoğulları, “Devlet bu çocuklara sahip çıkıyor. Terk edilen, ailesinin bakamayacağı durumdaki çocuklara nasıl sahip çıkılıyorsa, aynı prosedür deprem bölgesinde enkazdan çıkarılmış depremzede çocuklara da uygulanıyor. Şimdi bu çocuklar afetten çıktı. Kimsesi de yok, hemen ertesi gün ben koruyucu aile olayım, çocuğu sahipleneyim gibi bir prosedür yok. Örneğin biri geldi, ‘Bu çocuk depremden çıktı, evlat edinmek istiyorum’ dedi, hemen o çocuğu vermiyorlar. Bahsettiğim prosedürler uygulanıyor” ifadelerini kullandı.
Diyarbakır Çocuk Merkezi Sosyal Hizmet Uzmanı İsmail Sarı ise, depremzede çocuklarla ilgili koruyucu ailelik çalışmalarının başladığını belirterek sürecin nasıl işlediğini anlattı. Deprem bölgesindeki çocukların koruyucu ailelere verilmesiyle ilgili dikkatli olunması gerektiğini söyleyen Sarı, “Deprem felaketinden sonra oluşan duygusal havada, koruyucu aile olmak için çok fazla kişi bizlerle temasa geçiyor. Bu duygusal ortamda vereceğiniz koruyucu ailelik kararının çok iyi düşünülmesi gerekiyor. Kendinizden emin değilseniz, en çok ihtiyaç duyulan anda Sosyal Hizmetleri meşgul etmemek de büyük önem taşıyor. Bu kararı veren adaylar, e- devlet üzerinden koruyucu ailelik başvurusu yapabilirler” diye konuştu.
Bakanlık, deprem bölgesinden kurtarılarak koruma altına alınan bebeklerin görüntülerini sosyal medya hesabından paylaştı
Enkaz altından çıkarılmış ve refakatçisi olmayan 0-1 yaş arası 16 dünyalar güzeli bebeğimizi Kahramanmaraş'tan alarak Ankara'ya naklettik.
— Derya Yanık (@deryayanikashb) February 8, 2023
Evlatlarımızın genel sağlık durumları gayet iyi. İlk kontrollerin ardından kuruluşlarımızda bakım altına alınacaklar.#BizBüyükBirAileyiz pic.twitter.com/P7ewckpX8Z
Diyarbakır’daki durumu aktaran Sarı, “Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, bizim numaralarımızı, deprem bölgelerindeki çocukların teslim edilebileceği yer ve irtibat kurulacak kişiler listesinde paylaştı. Her gün çok sayıda telefon geliyor. Hepsine rehberlik yapıyoruz. Bizim toplumumuz gerçekten çok duyarlı. Hem yurt içinde hem yurt dışında çok sayıda insanımız hep birlikte ele ele verip bir şeyler yapmak için çabalıyor. Bizler de onlara doğru ve sağlıklı bir şekilde rehberlik yapıyoruz, yönlendiriyoruz. Nereye başvuracaklarını ve bu sürecin nasıl olduğu konusunda bilgilendiriyoruz” ifadelerini kullandı.
BERABER ÇALIŞIP TAKİP EDİYORLAR
Sarı, Çocuk Koruma İlk Kabul Birimi’ne getirilen çocuklarla ilgili süreci ve geçmişte yaşadıklarını da anlattı:
“Herhangi biri gelip de çocukları alamıyor. Geçmişte o şekilde gelenler de olduğu için şu şekilde ilerliyoruz. Bu süreçte polisler de devreye giriyor. Sonuçta bu kişiler gerçekten çocuğun ailesi mi tespit edilmesi ve belgelenmesi gerekiyor. Gerekirse parmak izinden tutun da göz kayıt sistemine kadar her şeye dikkat ediliyor. Bütün bu süreçler incelenerek takip ediliyor. Bunlarla ilgili formlar düzenlenip hazırlanıyor. Çocuğun bütün fiziksel özellikleri kayıt altına alınıyor.”
Deprem bölgesinden Diyarbakır’a getirilen çocukların da olduğunu belirten Sarı, “Depremden sonra yıkımın daha ağır olduğu çevre illerden buraya getirilen çocuklar da oldu. Burada altyapı olarak da her türlü hastane ve tedavi koşulları uygun. Depremde çocuklar olabildiğince hızlı bir şekilde güvenli bölgelere yerleştirildi. Deprem bölgesinde aile ve yakınlarına ulaşılamayan, korunma ve bakım ihtiyacı belirlenen çocuklarla ilgili süreci, kolluk kuvveti, Sağlık Bakanlığı ile Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı beraber çalışarak takip ediyorlar” dedi.
KORUYUCU AİLE İÇİN REKOR BAŞVURU
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, afet bölgesinden çıkarılan ama ailesine ulaşılamayan çocuklara koruyucu aile olmak isteyen vatandaşlardan yoğun başvuru alıyor. Gelen başvuruları titizlikle inceleyen Bakanlık, refakatsiz çocukları, tedavilerini tamamladıktan sonra koruyucu aile sıcaklığına kavuşturuyor. Afet bölgesinde bulunan ve ailesine ulaşılamayan çocukları ilk etapta kuruluşlarında koruması altına alan Bakanlık, Sağlık Bakanlığı'yla koordinasyon halinde çalışıyor. Ailesini kaybetmiş depremzede çocuklara koruyucu aile olmak isteyen vatandaşlar başvurularını e-Devlet ve deprem bölgesi dışında ikamet ettikleri ilin müdürlüklerine giderek yapabiliyor.
Refakatsiz çocuklar, Bakanlığın gözetimindeki mevcutta bulunan koruyucu ailelerin yanına yerleştirilirken yeni koruyucu aile başvurularını da titizlikle inceliyor. Şu ana kadar ailelerine ulaşılamayan refakatsiz çocuklar tek yetkili kurum olan Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, sosyal medyada uluslararası bir yardım kuruluşunun deprem bölgesindeki refakatsiz çocukların teslimiyle ilgili çalışmalar yaptığına ilişkin iddiaları da yalanladı. Bakanlık, deprem bölgesinde bulunan çocukların teslimi için deprem bölgelerindeki Çocuk Koruma İlk Kabul Birimi, Çocuk Evleri Sitesi ve Çocuk Destek Merkezi noktalarını belirledi. İrtibat numaralarını yayınlayan Bakanlık, Ankara, Yozgat, Kayseri, İstanbul ve Mersin'deki il müdürlüklerinin de teslim noktası olduğunu açıkladı.
KORUYUCU AİLELİK NEDİR?
Çeşitli nedenlerle öz ailesinin yanında kalamayan ve bakımı sağlanamayan çocukların aile ortamında yetişmesi ve bakımının sağlanması için Aile Bakanlığı'nın detaylı incelemelerinin ardından gerekli şartları sağlayan ailelere verilmesiyle koruyucu aile hizmeti sağlanıyor.
