Giriş
Karaciğerde başlıyor, sinsi ve belirti vermeden ilerliyor! Kanser aşamasında fark ediliyor
Genellikle hiçbir şikayet yaratmadan oldukça sinsi bir şekilde ilerleyen hastalığa dikkat çeken Doç. Dr. Coşkun Özer Demirtaş uyardı: Karaciğerde birikiyor, siroz veya karaciğer kanseri aşamasında ortaya çıkıyor! İşte karaciğer yağlanmasını önlemenin en etkili yolları.
Büşra Özbelli Gürsoy / Posta.com.tr Karaciğer yağlanması tüm dünyada yaklaşık yüzde 25-30 civarında görülüyor. Karaciğer yağlanmasının zaman içinde siroz ve hatta karaciğer kanserine kadar ilerleyebileceğini söyleyen Doç. Dr. Coşkun Özer Demirtaş, uzak durulması gereken besinleri sıraladı ve bitkisel yöntemleri tercih eden hastaları ise uyardı.
Marmara Üniversitesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gastroenteroloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Coşkun Özer Demirtaş, "Karaciğer yağlanması, karaciğerde çok fazla yağ birikmesine bağlı ortaya çıkan hastalığı tanımlamak için kullanılır. Alkol kullananlarda, metabolik bozukluğu olanlarda, bazen hepatit C enfeksiyonunda ve bazı ilaçlara bağlı olarak karaciğerde yağlanma gelişebilir. Alkol kullanmayan kişilerde gelişen karaciğer yağlanmasının altta yatan sebebi genellikle insulin direnci, obezite, diyabet gibi metabolik bozukluklardır. Vücuttaki metabolizma bozukluğunun bir yansıması olarak karaciğerde yağ birikir ve bazen karaciğerde sertleşmeye yol açarak siroz, hatta karaciğer kanserine kadar ilerleyen bir tabloya yol açabilir" dedi.
EN TEMEL SEBEPLERİ
"Karaciğer yağlanması tüm dünyada yaklaşık yüzde 25-30 civarında görülmektedir." diyen Doç. Dr. Coşkun Özer Demirtaş, "Şeker hastaları arasında ise bu oran yüzde 60’lara kadar çıkmaktadır. Ülkemizde ise, kötü beslenme alışkanlıkları ve hareketsiz yaşam tarzı alışkanlıklarına bağlı olarak bu oran daha da yüksek saptanmıştır. Bu kadar yaygın görülmesinin temel sebepleri arasında batı tipi beslenme, hareketesiz yaşam tarzı, yaygın görülen insulin direnci, obezite gibi metabolik bozuklukların varlığı sayılabilir" ifadelerini kullandı.
DOKTORA GİTMEDEN FARK EDEBİLİR MİYİZ?
Karaciğer yağlanmasının belirtileri var mı? Karaciğerimizde bir sorun olduğunu henüz doktora gitmeden nasıl fark ederiz?
Doç. Dr. Demirtaş, "Karaciğer yağlanması genellikle hiçbir şikayet yaratmaz ve oldukça sinsi bir hastalıktır. Çoğu zaman bulgu vermez, bazen halsizlik ve yorgunluk gibi şikayetler tariflenebilir. Bazen ise direk siroz veya karaciğer kanseri aşamasında ortaya çıkabilir." diye konuştu.
SİROZA VE KARACİĞER KANSERİNE ÇEVİRİYOR
Doç. Dr. Coşkun Özer Demirtaş, karaciğer yağlanmasının yol açabileceği hastalıkları da sıraladı.
"Metabolik yağlı karaciğer hastalığının iki tipi mevcuttur. Birincisi sadece yağlanmanın görüldüğü ve masum olan, herhangi bir hastalığa yol açmayan yağlı karaciğer tablosudur. Bu tablo ‘’Metabolik ilişkili Yağlı Karaciğer Hastalığı’’ olarak adlandırılır. Neyse ki hastaların büyük çoğunluğu bu masum, ilerleyici olmayan yağlı karaciğer formuna sahiptir. İkincisi ise siroza ve karaciğer kanserine ilerleyebilen ‘’Metabolik ilişkili Steatohepatit’’ tablosudur. Steatohepatit tablosu ancak karaciğer biyopsisi ile tanınır ve doktorunuz şüphe ettiğinde size karaciğer biyopsisi önerebilir. İlerleyici olan Steatohepatit formunun varlığında diğer kanser türleri, böbrek yetmezliği vb. hastalıkların da sıklığı artmaktadır."
HASTA KİLO VEREMİYORSA...
Karaciğer yağlanması tedavisinden bahseden Doç. Dr. Demirtaş, "Metabolik karaciğer yağlanmasının tedavisinde ilk basamak diyet uygulamak ve egzersiz yaparak kilo vermektir. Başlangıca göre %7-10 kilo verildiği zaman, karaciğer yağlanmasında ve karaciğer sertleşmesinde iyileşme görülebilir. Diyet ve egzersize rağmen karaciğer yağlanmasında düzelme olmuyorsa, ya da hasta kilo veremiyorsa, bu durumda ilaç tedavileri gündeme gelir. Günümüzde metabolik yağlı karaciğer hastalığının tedavisinde kullanılabilecek onaylı sadece iki ilaç mevcuttur. Bunlar şeker hastalığı tedavisinde de kullanılan Pioglitazon veya alternatif olarak E vitaminidir. Ancak E vitamini uzun süreli kullanımda kanser riskini arttırabileceği için rutin pratikte pek tercih edilmemektedir." dedi.
BESLENME TİPİYLE İLGİLİ ÖNEMLİ TAVSİYE
Karaciğer yağlanmasının tedavisinde hastalara önerilerde bulunan Demirtaş, "Karaciğer yağlanmasını yok etmenin yolu, kilo vermektir. %7-10 kilo vermek karaciğerdeki yağlanmayı, siroza götürebilecek sertleşmeyi ve karaciğer hasarını düzeltebilir. Uygulanması gereken, Akdeniz tipi, yeşillik ve sebzeden zengin kalori kısıtlamasının yapıldığı bir diyettir. Egzersiz olarak haftada 3-4 gün, 30-60 dk arası, aerobik veya direnç egzersizlerinin faydalı olduğu gösterilmiştir. Egzersiz tercihini hasta ile konuşarak, uzun vadede devamlılığını sağlayabileceği bir spora karar vermek daha faydalı olacaktır." ifadelerini kullandı.
TÜRK KAHVESİ FAYDALI
İşte Doç. Dr. Coşkun Özer Demirtaş'ın karaciğer yağlanmasına karşı beslenme önerileri:
Yağlı karaciğer hastalığında bilimsel olarak faydalı olduğu gösterilmiş olan Akdeniz tipi diyettir. Bunun için özellikle kalori ve yağ kısıtlaması, hazır ve işlenmiş, abur cubur diye tarif ettiğimiz gıdalardan, fruktoz (meyve şekeri) içeren katı ve sıvı gıdalardan uzak durulması önerilir. Alkol kullanımı yasaklanmalıdır. Yasaklı gıdaların yanında karaciğer yağlanmasında faydalı olduğu bilinen gıdaların tüketilmesi de önerilir. Özellikle enginar yenilmesi yağlı karaciğer hastalarında faydalı olabilir. Ayrıca, günde 2-3 fincan filtre kahve veya alternative olarak Türk kahvesi tüketmenin karaciğer yağlanmasına faydalı olduğu gösterilmiştir. Kahve tercihi granül-toz kahveden yana kullanılmamalıdır.
BİTKİSEL YÖNTEMLERE DİKKAT!
Bitkisel yöntemler hakkında hastaları uyaran uzman isim, "Bitkisel yöntemler, fitoterapi vb. uygulamaların yağlı karaciğer hastalığında ve hatta hiçbir karaciğer hastalığında yeri bulunmamaktadır. Bu tarz bitkisel yöntemleri tercih eden hastalarımızın karaciğerinde iyileşme olmadığını, hatta bazen karaciğer ve böbreklerinin hasar gördüğünü biliyoruz. Bu sebeple kesinlikle bitkisel yöntemleri önermiyorum." diye konuştu.
HASARI İYİLEŞTİRİYOR!
Doç. Dr. Coşkun Özer Demirtaş son olarak "Tüm dünyada çok sayıda ilaç araştırması devam ederken, 2023 yılının sonunda Metabolik Yağlı Karaciğer Hastalığının ilerleyici formu olan ‘’Metabolik İlişkili Steatohepatit’’ hastalığının tedavisi için ilk defa ‘’Resmetirom’’ etken maddeli bir ilacın tüm faz aşamalarından başarıyla geçtiğinin ve karaciğerde sadece yağlanmayı değil, aynı zamanda hasarı ve sertleşmeyi de iyileştirdiği gösterilmiştir. Bu umut verici gelişme ile birlikte, yakın zamanda hastalarımıza çeşitli tedavi seçeneklerini sunabileceğimizin müjdesini vermek isterim. Bununla birlikte, diet-egzersiz ile kilo kontrolü uyumu olmadan bu ilaçların tek başına yeterli olmayacağını da hatırlatmak isterim." diye ekledi.
